Nivel
NIVEL international
Veel chronisch zieken en gehandicapten lopen onnodig geld mis
26 januari 2006
Zestig procent van de chronisch zieken en gehandicapten die over 2004
volgens berekening recht hadden op belastingaftrek wegens buitengewone
uitgaven (BU), heeft deze aftrekregeling niet benut. De meest
voorkomende reden hiervoor is dat men meent niet in aanmerking te
komen voor de regeling.
Bijna 70% van de chronisch zieken en gehandicapten weet dat
ziektekosten kunnen worden afgetrokken als buitengewone uitgaven bij
het doen van belastingaangifte. Toch maakt maar de helft van deze
groep (35% van het totaal) daar gebruik van. Ruim eenvijfde doet
helemaal geen belastingaangifte, ook niet via een T-biljet, en maakt
daardoor geen gebruik van deze aftrekmogelijkheid. Van de mensen die
wel belastingaangifte doen, voert niet iedereen deze aftrekpost op.
Van de mogelijkheid om bij de gemeente waarin zij wonen bijzondere
bijstand (BB) aan te vragen heeft in 2004 slechts 5% van de chronisch
zieken en gehandicapten gebruik gemaakt. De regeling Bijzondere
Bijstand is specifiek bedoeld voor mensen met een laag inkomen die
kosten hebben voortkomend uit bijzondere omstandigheden.
Dit blijkt uit onderzoek van het onderzoeksinstituut NIVEL (Nederlands
Instituut voor Onderzoek van de Gezondheidszorg) en SEO Economisch
Onderzoek, gesubsidieerd door het Ministerie van Sociale Zaken en
Werkgelegenheid en het Ministerie van VWS naar de financiële situatie
van chronisch zieken en gehandicapten in het jaar 2004/2005. Het doel
van deze rapportage is inzicht te verkrijgen in de feitelijke
financiële situatie van chronisch zieken en gehandicapten ten behoeve
van beleid.
In januari 2004 is een aantal bezuinigingen doorgevoerd op het
ziekenfondspakket en op de AWBZ-verzekerde thuiszorg. De Tweede Kamer
heeft daarbij haar bezorgdheid uitgesproken over de gevolgen die deze
maatregelen zouden kunnen hebben voor de financiële situatie van
kwetsbare groepen, zoals chronisch zieken, gehandicapten en ouderen.
Als reactie hierop heeft het kabinet besloten tot uitbreiding van de
bestaande compensatiemogelijkheden. Het gaat hierbij om:
* aanpassing van de Regeling Buitengewone Uitgaven (BU) met het oog
op een betere fiscale compensatie van chronisch zieken en
gehandicapten,
* uitbreiding van de financiële middelen van gemeenten voor
uitvoering van de Bijzondere bijstand,
* invoering van de Tegemoetkomingsregeling buitengewone uitgaven
(TBU) voor hen die hun buitengewone uitgaven onvoldoende via de BU
kunnen verzilveren,
* het terugdringen van het niet-gebruik van de verschillende
vergoedings- en compensatieregelingen onder rechthebbenden door
middel van voorlichtingscampagnes.
Tweeëntwintig procent van de huishoudens van mensen met een chronische
aandoening of lichamelijke handicap heeft in 2005 een netto inkomen
van minder dan 1100 en bijna 40% zit onder de 1300. Het netto inkomen
van gehandicapten ligt gemiddeld circa 100 lager dan dat van chronisch
zieken.
Het onderzoek is verricht door middel van enquêtes onder 3611 leden
van het Nationaal Panel Chronisch zieken en Gehandicapten (NPCG) van
25 jaar en ouder. Dit is een landelijk representatief panel van circa
4.000 mensen met een medisch gediagnosticeerde somatische chronische
aandoening en/of matige of ernstige zintuiglijke of motorische
beperkingen. Het NPCG heeft tot doel om mensen met een chronische
ziekte of handicap zich te laten uitspreken over hun ervaringen en
behoeften op het gebied van de (gezondheids-)zorg en in hun dagelijks
leven. Het NPCG vormt een belangrijk instrument om vraagsturing in het
beleid gericht op mensen met een chronische ziekte of handicap
daadwerkelijk gestalte te geven.