Time : 1:37:16 PM
Date : Monday, January 23, 2006
Sender Name: HDP

Zelfstandige worden: ja of neen? Resultaten van de enquête door het Sociaal Verzekeringsfonds HDP

HDP Sociaal Verzekeringsfonds heeft bij 794 zelfstandigen een enquête gehouden om na te gaan of ze op basis van hun ervaring opnieuw een carrière zouden opstarten als zelfstandige. Hoe staan ze tegenover de voordelen en nadelen van dit statuut? Kregen ze professionele begeleiding bij het opstarten van hun activiteit? Er kwamen heel wat vragen aan bod in dit onderzoek.

Algemene situatie
De 794 zelfstandigen die de enquête hebben beantwoord bestaan voor 65% uit mannen en voor 35% uit vrouwen. Hun leeftijd schommelt tussen 20 en 76 jaar, met een piek tussen 50 en 59 jaar (34,4%). 22 % van de zelfstandigen heeft één tot vijf personen in dienst, 3% meer dan zes personen, en de anderen hebben geen personeel.

42% van de deelnemers begon meer dan 20 jaar geleden met zijn zelfstandige activiteit, bij 24% gebeurde dit 11 tot 20 jaar geleden, bij 10% 6 tot 10 jaar gelden, bij 10% 3 tot 5 jaar geleden en bij 14% 0 tot 2 jaar geleden.

Onder de deelnemers die 2 jaar of minder zelfstandige zijn, zijn alle leeftijdscategorieën terug te vinden. De groep tussen 20-29 jaar is met 40% het sterkst vertegenwoordigd, de groep tussen 30-39 jaar is goed voor 28%, 20% van hen is 40-49 jaar en 11% is ouder dan 50 jaar. Beginnen als zelfstandige kan dus op gelijk welke leeftijd!

67% van de ondervraagden heeft eerst onder contract gewerkt alvorens voor eigen rekening aan de slag te gaan: 31% heeft 1 tot 5 jaar gewerkt, 26% werkte 6 tot 10 jaar, 17% werkte 11 tot 15 jaar en 23% werkte langer dan 16 jaar. Daarnaast begon 28% zijn activiteit meteen na zijn studies en 3,5% was werkloos voordat ze begonnen als zelfstandige.

72,5% van alle ondervraagden is het ermee eens dat je best eerst beroepservaring opdoet door te werken onder contract, voordat je als zelfstandige begint. De meningen lopen echter uiteen naargelang de ondervraagden deze fase al dan niet echt hebben doorgemaakt. Van de zelfstandigen die eerst een arbeidscontract hadden, vindt 86,5% dat dit de beste manier is, terwijl slechts 44% van de zelfstandigen zonder beroepservaring deze mening deelt.

Wie helpt de zelfstandigen bij het opstarten van hun activiteit? Een zelfstandige kan op talrijke manieren hulp vragen bij het opstarten van zijn activiteit. Het meest recente initiatief van de regering is de invoering van de erkende Ondernemingsloketten (vanaf 1 juli 2003). Deze loketten zien er onder andere op toe dat de voorwaarden om zich als zelfstandig ondernemer te vestigen worden nageleefd, ze zorgen voor de inschrijving in de Kruispuntbank van Ondernemingen en vervullen alle andere administratieve formaliteiten.

Tot wie richten de zelfstandigen zich bij voorkeur om hun activiteit op te starten?

In onze enquête vroeg 37% hulp: 31% aan een boekhouder, 2% aan een werkgeversorganisatie en 4% aan een Ondernemingsloket, wat vooral te wijten is aan het feit dat ondernemingsloketten nog maar 3 jaar actief zijn. Van deze 37% is 66% van mening dat de begeleiding die ze kregen "goed" of zelfs "uitstekend" was. 23,5% vond deze begeleiding "bevredigend" en slechts 10,5% "onvoldoende".

Van de 63% resterende zelfstandigen vroeg de meerderheid (60%) geen hulp. De anderen deden een beroep op een familielid (20%), op collega's, een beroepsorganisatie, vrienden... Van deze 63% vond 56% de verleende hulp "goed" of zelfs "uitstekend", 23,5% vond de hulp "bevredigen"» en 20% vond ze "onvoldoende". 68% van alle ondervraagden vond professionele begeleiding absoluut nodig bij het opstarten van zijn onafhankelijke activiteit.

Zelfstandige zijn: tussen droom en werkelijkheid
Welke redenen bestaan er om zelfstandige te worden? Het feit dat je je eigen baas bent? Of omdat je in de voetsporen van familieleden wil treden? De redenen die de ondervraagden aanhalen, kunnen als volgt worden gerangschikt:

Eigen baas zijn: 79%
Meer voldoening: 65%
Meer uitdagingen en verantwoordelijkheden: 59%
Je droom waarmaken: 51%
Meer verdienen: 51%
In de voetsporen van familieleden treden: 17%

*De ondervraagden moesten een cijfer van 0 (niet belangrijk) tot 5 (erg belangrijk) geven voor elk criterium. Het uiteindelijke percentage is de som van de percentages van de cijfers tussen 3 en 5.

Wat is volgens hen het grootste nadeel? Vooral het verschil met bezoldigde werknemers inzake minimumpensioen en ziekte- en invaliditeitsverzekering, gevolgd door het financiële risico en de administratieve rompslomp, minder vrije tijd en een grote verantwoordelijkheid.

Minimumpensioen en ziekte- en invaliditeitsverzekering: 86% Financieel risico: 80%
Administratieve rompslomp: 80%
Minder vrije tijd: 66%
Grote verantwoordelijkhei: 52%

* cfr tabel met redenen

Het verbaast niet dat 97% van mening is dat zelfstandigen op gelijke voet moeten worden gesteld met loontrekkenden wat betreft de vergoeding en rechten op het vlak van minimumpensioen, gezinsuitkeringen voor het eerste kind en ziekte- en invaliditeitsverzekering.

Besluit
Uit de antwoorden van de zelfstandigen kunnen we zien dat de volgende tendensen zich voordoen. Ten eerste zijn ze het erover eens dat een professionele begeleiding
bij het opstarten van hun activiteit noodzakelijk is. Dit is een onbetwistbare troef om hun plannen te doen slagen, maar biedt niet noodzakelijk een garantie voor succes: andere externe factoren spelen hierin een doorslaggevende rol (slechte betalers, onvoorziene kosten...).
Ten tweede geven ze er de voorkeur aan om eerst beroepservaring op te doen onder contract voordat ze beginnen als zelfstandige. Ten derde vinden ze dat de zelfstandige op gelijke voet moet worden gesteld met de loontrekkende (minimumpensioen, uitkeringen, ziekte- en invaliditeitsverzekering).
Tot slot blijven de zware administratieve formaliteiten voor hen een constante bron van zorgen. Dit wijst erop dat de hervormingen die de overheid al heeft doorgevoerd om deze te vereenvoudigen, nog verder moeten worden uitgediept.

Wordt er rekening gehouden met hun zorgen?
Ze worden in ieder geval ruimschoots behandeld door de politieke partijen en de organisaties voor zelfstandigen. Concreet genomen is de overheid al drie jaar na elkaar bezig het minimumpensioen van de zelfstandigen en loontrekkenden stilaan op
hetzelfde niveau te brengen. Als de volgende regering dit ritme aanhoudt, zullen de minimumpensioenen over enkele jaren volledig op elkaar zijn afgestemd.
Op het vlak van de gezondheidszorgen heeft de regering besloten de kleine risico's op te nemen in de verplichte verzekering van zelfstandige arbeiders. Als dit wetsontwerp wordt goedgekeurd, voorziet ze vanaf juli 2006 in een toepassing van deze regel voor de starters en de behoeftige gepensioneerden; voor de andere zelfstandigen wordt ze pas op 1 januari 2008 van kracht. Voor de gezinsuitkeringen worden de verhoging van het kindergeld voor het eerste kind en leeftijdssupplementen voor het jongste kind nog volop besproken, maar er is nog niets beslist.

En als ze het moesten overdoen?
De ondervraagde zelfstandigen reageren verschillend wanneer hen wordt gevraagd of de voordelen die ze halen uit hun zelfstandige activiteit opwegen tegen de nadelen: 45% vindt van wel, 40% vindt van niet en 15% heeft geen mening.
Zouden ze dus opnieuw als zelfstandige beginnen? 57% zegt van wel, 26% zegt van niet en 17% heeft geen mening.

Over HDP Sociaal Verzekeringsfonds voor Zelfstandigen HDP Sociaal Verzekeringsfonds voor Zelfstandigen maakt deel uit van Groep HDP Diensten voor Ondernemers. Met 700 medewerkers biedt Groep HDP aan meer dan 27.000 werkgevers, samen goed voor bijna 375.000 werknemers, diensten in verband met sociaal secretariaat, personeelsbeleid en -administratie, kinderbijslag, preventie en bescherming op het werk, medische controle, preventieve geneeskunde en medische expertise, organisatie van opleidingen, sociale zekerheid voor zelfstandigen en administratieve stappen bij het opstarten en het uitbouwen van hun bedrijf.

U vindt meer inlichtingen op de website www.hdp.be.

Perscontact
Delphine Motte
Communicatieadviseur
Tel: 02 533 74 18 - 0475 37 32 55
E-mail: delphine.motte@hdp.be