Première videocoumentaire Nova Zembla in Bergen (NH)
Monument herinnert aan "De Overwintering" op Nova Zembla
19 januari 2006 - A.s. zondag 22 januari om 17 uur vindt in café de
Taveerne in Bergen (Noord-Holland) de première plaats van de
videodocumentaire Nova Zembla. Onlangs is daar een nieuw automatisch
weerstation geplaatst met een monument. Â
Een trotse Piet-Hein Laoût uit Bergen (NH) bij zijn kunstwerk op Nova
Zembla
Nova Zembla kunstwerk
De 19e september 2005 was een gedenkwaardige dag voor Piet-Hein
Laoût, de beeldend kunstenaar uit het Noord-Hollandse Bergen, en voor
de meteorologische gemeenschap. Op die dag werd eindelijk het monument
geplaatst dat herinnerd aan het feit dat 400 jaar geleden âde
Overwintering op Nova Zemblaâ plaatsvond. Dit monument is geplaatst op
enkele meters van een nieuw door het KNMI aan de Russische Federatie
geschonken automatisch weerstation.Â
Ruim elf (!) jaar geleden ontstond in het Bergense café âDe Taverneâ
het idee om een herdenkingsmonument op Nova Zembla te plaatsen in het
kader van het Willem Barentsz-jaar. Door het ontbreken van financiële
steun kwam dat niet van de grond. Totdat Laoût in 1998 in contact
kwam met het KNMI. Gezamenlijk is het uiteindelijk succesvolle idee
uitgewerkt om het monument in samenhang met een automatisch
weerstation aan Rusland aan te bieden. Tot 1997 heeft op Nova Zembla
een Russisch automatisch weerstation gestaan als belangrijke
leverancier van meteorologische gegevens in het waarneemnetwerk van de
Wereld Meteorologische Organisatie (WMO). Wegens onderhoudsproblemen
ontbrak het sindsdien aan weerinformatie uit dat deel van het
noordpoolgebied.
Mys Zhelaniya (âKaap der Begeerteâ), de plaats van het oude
weerstation, bleek uiteindelijk na uitgebreide discussies met de
Russische autoriteiten, de enige plaats waar plaatsing van het
monument toegestaan werd. Mys Zhelaniya ligt niet ver van de plek waar
de Nederlandse zeelieden Willem Barentsz en Jacob van Heemskerck
tussen 12 oktober 1596 en 13 juni 1597 de winter in het âBehouden
Huysâ hebben doorgebracht.
In een derde poging om een noordelijke doorvaart te vinden naar Azië
strandde het schip van kapitein Van Heemskerck en expeditieleider
Barentsz in het pakijs ten noorden van Nova Zembla. Van aangespoeld
drijfhout en hout van het intussen gekraakte schip werd een onderkomen
gebouwd waarin de bemanning ongekende ontberingen heeft geleden.
Uiteindelijk keerden 12 zeelieden behouden terug in Amsterdam.
Daaronder was niet Willem Barentsz, die op de terugtocht in kleine
roeibootjes op 24 juni 1597 van uitputting was gestorven.
Willem Barentsz heeft tijdens zijn drie expedities vele
meteorologische waarnemingen gedaan en de gebieden tussen Spitsbergen
en Nova Zembla in kaart gebracht. Deze meteorologische en geografische
informatie en de in 1871 door de Noorse walrusjager Elling Carlsen in
de ruines van het âBehouden Huysâ gevonden resten van een Enkhuizer of
Deventer Almanak zijn de verbindende elementen geworden voor de
gecombineerde installatie van het Willem Barentsz monument en het
automatisch weerstation.
Op 6 september 2005 is het bevoorradings- en onderzoekschip âMikhail
Somovâ uit Archangelsk vertrokken met aan boord naast grote voorraden
voedsel en nieuwe manschappen voor de Russische antarctische posten
ook het monument en het weerstation. Via de Franz Jozef-eilanden werd
koers gezet naar het noordelijkste puntje van Nova Zembla waar met man
en macht de installatie van beide objecten binnen een dag voltooid
werd. Piet-Hein Laoût en zijn plaatsgenoot Roel Wittebrood zijn
daarbij aanwezig geweest. Frank Grooters van het KNMI, die voor de
internationale contacten en het weerstation gezorgd had, was wel naar
Archangelsk gereisd maar kon wegens andere verplichtingen de reis naar
Nova Zembla niet meemaken.
Laoût heeft het gehele project, vanaf de eerste ideeën tot en met de
installatie in Mys Zhelaniya op video vast gelegd. Daaruit heeft hij,
samen met video-specialist Frank Wit, een boeiende reisreportage
gemaakt die op zondag 22 januari 2006 om 17.00 uur in café âDe
Taverneâ (waar alles is begonnen) in Bergen (NH) aan de aanwezige pers
en een groot aantal genodigden de première zal beleven.
Vertegenwoordigers van de pers worden van harte uitgenodigd voor de
première van de videodocumentaire op zondag 22 januari 2006 in café
de Taveerne in Bergen (NH), Karel de Grootelaan 1, Bergen
(Noord-Holland). Meer informatie en aanmelding:
persvoorlichting@knmi.nl, Harry Geurts en Monique Somers, telefoon 030
2206 317 (386).
---
Weerstation Nova Zembla
Eerste uitgave: 18-01-06