VANAVOND IN NETWERK
Onderwerp: Spanning rond nucleair programma Iran
Uitzenddatum: Wo. 18 januari 2006, 20.30u
Verslaggeving: Adi Tal
Mahmoud Ahmadinejad
De nucleaire ambities van Iran zorgen voor toenemende spanning. Hoe
groot is de dreiging voor aartsrivaal Israël? Komt er een moment dat
het land, net als bij de aanval op een Iraakse kernreactor 25 jaar
geleden, overgaat tot actie? In Netwerk een interview met twee
Israëlische veiligheidsdeskundigen over de dreiging van Iran.
Kernwapens
Iran zet sinds begin dit jaar zijn nucleaire programma voort. De
regering in Teheran zegt dat de nucleaire activiteiten alleen zijn
bedoeld voor civiele toepassingen. Onder andere de EU, de VS en
Israël zetten daar echter vraagtekens bij. Die landen vermoeden dat
Iran kernwapens ontwikkelt. Ook het Internationaal Atoomagentschap
(IAEA) en Rusland hebben zorgen over het Iraanse kernprogramma.
Ahmandinejad
Vooral in Israël kijkt men zeer argwanend naar Iran. Eind vorig jaar
deed de Iraanse president Ahmadinejad gespierde uitspraken over
Israël. Zo zei hij dat Israël van de kaart geveegd moest worden. Ook
trok hij de holocaust openlijk in twijfel.
Osirak
Uit voorzorg gaf premier Sharon van Israël december vorig jaar het
leger de opdracht om voorbereidingen te treffen voor een mogelijke
aanval op Iraanse nucleaire installaties. In 1981 voerde de
Israëlische luchtmacht een geslaagde aanval uit op Osirak, een
Iraakse nucleaire reactor. Die omstreden aanval zorgde ervoor dat het
Iraakse atoomprogramma feitelijk werd beëindigd.
Roep om actie
Nu het vermoeden groeit dat Iran werkt aan kernwapens, wordt in
Israël de roep om actie steeds sterker. De aanval op Osirak bewijst
dat een dergelijke preventieve aanval mogelijk is, maar tegenstanders
wijzen er op dat de situatie in Iran veel gecompliceerder is dan de
situatie destijds in Irak.
Beveiligd
Het Iraakse atoomprogramma beperkte zich tot één reactor, die niet
beveiligd was tegen luchtaanvallen. Iran heeft zijn nucleaire
installaties verspreid over het land en die worden onder meer met
luchtafweer verdedigd tegen aanvallen. Ook zijn de installaties
ingegraven om bescherming te bieden tegen bombardementen.
Hezbollah
Indertijd kon Irak niet terugslaan, maar Iran zou een Israëlische
aanval kunnen vergelden. Het is niet zeker of Iran over ballistische
raketten beschikt die Israël kunnen bereiken, maar dat is niet de
enige dreiging. Hezbollah, een terrorististische organisatie in
Libanon, wordt door Iran gesteund in zijn strijd tegen Israël. Als
dat land een aanval uitvoert op Iran, zal Hezbollah die aanval vrijwel
zeker vergelden met massale raketaanvallen op Israël.
Oorlog
Tenslotte is elke aggressieve actie van Israël buiten de eigen
grenzen riskant. De instabiele situatie in het Midden-Oosten zou
kunnen escaleren tot een oorlog in de regio.
Uitzending
In Netwerk interviews met Uzi Dayan, voormalig veiligheidsadviseur van
de Israëlische regering, Reuven Pedatzur, strategisch analist van de
universiteit van Tel Aviv en de Amerikaanse oud-bewindvoerder van
Irak, Paul Bremer. Zij geven hun visie op hoe er gereageerd moet
worden op het nucleaire programma van Iran.