Hotel Paleis het Stadhouderlijk Hof
Gemeente Leeuwarden koopt Stadhouderlijk Hof terug
Bron: Gemeente Leeuwarden (13-01-2006)
De gemeente is van plan om na de overdracht het aanzicht van het
Stadhouderlijk Hof te renoveren. Dit maakt de vernieuwing van het
oudste gedeelte van Leeuwarden compleet. Eerder zijn al het Stadhuis
en de Hoofdwacht opgeknapt. Ook het Gouverneursplein en het Hofplein
zijn ingrijpend verfraaid.
In 1971 heeft de gemeente Leeuwarden het Stadhouderlijk Hof van de
toenmalige Koningin Juliana aangekocht onder de voorwaarde dat de
panden "een passende bestemming" dienden te krijgen. De gemeente
Leeuwarden verkocht het pand op 19 december 1994 aan "Stichting
Monuminten Fryslân". In 1995 werd het `in eigendom' overgedragen aan
de stichting, met de voorwaarde dat de gemeente Leeuwarden een eerste
recht van koop heeft.
Beknopte geschiedenis
In het oudste gedeelte van de stad ligt Hotel Paleis het
Stadhouderlijk Hof. Het betreft een gebouw dat tot één van de meest
markante gebouwen van Leeuwarden kan worden gerekend. Het eeuwenoude
pand heeft door de tijd heen vele veranderingen ondergaan op het
gebied van uiterlijk en functie.
In 1587 kocht Friesland voor zijn eerste stadhouder, Willem Lodewijk
van Nassau Dietz, een patriciërswoning. Het huis heette destijds het
Rolkemahuis. In 1603 kwam het Dekemahuis aan de zuidzijde erbij en zo
ontstond het Stadhouderlijk Hof met voorplein. De renaissance
trapgevels hadden sierbogen en gebeeldhouwde leeuwen en wapens. Elke
volgende stadhouder liet het Hof voor veel geld verbouwen en
verfraaien. Zo herschiep Daniël Marot in 1709 het middenstuk in
barokke Lodewijk XIV-stijl. Uit die tijd resteren de hoge trappenhal
en de Nassauzaal met authentieke betimmering. In 1734 verrees in de
tuin een vleugel met balzaal, hofkapel, apotheek en badkamer.
Toen Willem Carel Hendrik Friso in 1747 als stadhouder van alle
Nederlandse gewesten naar Den Haag vertrok, diende het Hof nog slechts
als logeeradres voor de stadhouderlijke, later koninklijke familie. In
de Franse tijd hebben er soldaten in het Hof gebivakkeerd en bood het
onderdak aan het Stadsweeshuis, een hospitaal en de Latijnse school.
Veel van de inventaris is toen verloren gegaan, maar de
Nassau-portretten, geschilderd door Louis Volders, konden worden
gered.
In 1814 kocht koning Willem I het gebouw terug en maakte het daarmee
tot koninklijk paleis. De laatste ingrijpende verbouwing was in 1881.
Naar een ontwerp van architect Stoett werden de hoge daken afgeknot,
de muren bepleisterd en kwam er een nieuwe ingang met een balkon
erboven. Tegenwoordig is het Hof ingericht als stadslogement, waarbij
de waardevolle cultuurhistorische elementen zoveel mogelijk zijn
geïntegreerd.
Meer informatie over de geschiedenis van het Stadhouderlijk Hof vindt
u op de site van het Historisch Centrum Leeuwarden.
Gemeente Leeuwarden