Speechpunten staatssecretaris Van Geel
Symposium Waterstof is dichterbij dan u denkt!
12/01/06, 12.30 uur
Waterstof spreekt tot de verbeelding: in potentie een brandstof zonder
enige milieuschade. Ik ben dan ook trots dat hier in Amsterdam een
succesvol waterstofproefproject loopt, dat helpt deze beloftes waar te
maken. Het project versterkt onze nationale kracht: het ontwikkelen
van nieuwe technologieën en de succesvolle toepassing daarvan.
Het kost nog wel de nodige tijd voordat waterstof een serieus
alternatief kan vormen voor de huidige brandstoffen.
Eind vorig jaar op het congres van de BOVAG over de brandstof van de
toekomst heb ik ook al aangegeven dat waterstof in mijn visie een
belangrijke plaats inneemt om tot een schone en klimaatneutrale
mobiliteit te komen.
Voordat ik daar nader op inga wil ik kort stilstaan bij de huidige
milieugevolgen van het verkeer, te weten de bijdrage aan de
luchtkwaliteitknelpunten en klimaatverandering.
Verkeer is een sector in NL en EU waarvan de CO2 emissie in een
verontrustend tempo stijgt.
Daarnaast levert verkeer ook een belangrijke bijdrage aan de lokale
belasting van de luchtkwaliteit met NO2, fijn stof en ozon.
Er zijn verschillende manieren om emissies uit het verkeer terug te
dringen:
1. technische maatregelen;
2. efficiency verbetering;
3. de inzet van klimaatneutrale brandstoffen.
Technische maatregelen
Ik wil schone technieken en brandstoffen stimuleren en verplichten.
Nageschakelde technieken leveren met name bijdrage aan de verbetering
van de luchtkwaliteit: bijvoorbeeld drieweg katalysator voor de
benzine, NOx katalysator en roetfilter voor diesel, en selectieve
katalytische reductie. Kort na 2010 is het daardoor technisch mogelijk
om het verkeer wat deze emissies betreft schoon te maken.
Efficiency verbetering
Efficiency verbetering verlaagt zowel CO2 als overige emissies.
Maatregelen als Het Nieuwe Rijden en het efficiënter maken van het
openbaarvervoerssysteem zijn hier een voorbeeld van. Daarnaast
verbetert de efficiency doordat voertuigen steeds zuiniger worden,
onder andere door inzet van hybridenmotoren. Verlaging van het gewicht
zou ook een belangrijke bijdrage kunnen leveren, maar helaas zijn
juist de zware SUVs in de mode. Er valt op het gebied van efficiency
dus nog veel te winnen.
Klimaatneutrale brandstoffen
Technische aanpassingen aan de voertuigen zijn effectief. Ik wil dus
dat deze zo snel mogelijk ingezet worden. Ze kunnen echter bij de
verwachte stijging van de mobiliteit in het beste geval de CO2
emissies van de sector verkeer gelijk houden.
Op de lange termijn moeten we de broeikasgasemissies van de
industrielanden echter met 50 tot 80% verminderen. Dit maakt reducties
in alle sectoren noodzakelijk, dus ook voor verkeer.Hierin spelen
klimaatneutrale en duurzaam geproduceerde brandstoffen een belangrijke
rol: een mix van biobrandstof, elektriciteit en waterstof. Die
omschakeling is er één van het kaliber zeilvaart-stoomvaart. Een
transitie die raakt aan de kern van ons productiesysteem.
Kijken naar de toekomst
Waterstof lijkt de belofte van de toekomst: schoon en in potentie
klimaatneutraal. Maar ik wil dat we ervoor waken dat het niet bij een
belofte blijft! De vele mooie waterstofvergezichten roepen twee vragen
op: 1) Hoe komen we bij dat toekomstbeeld? en 2) Hoe wordt de
benodigde waterstof duurzaam geproduceerd?
Om op weg te gaan naar een waterstofeconomie hebben we een solide
introductiestrategie nodig, met een langzaam oplopende hoeveelheid
waterstof. Aardgas en waterstof kunnen elkaar helpen en versterken. Nu
reeds is het mogelijk om aardgasautos op een mengsel van 7 tot
misschien wel 20% waterstof te laten lopen, het zogenaamde natural
high. De gestaag groeiende inzet van aardgas en waterstof die hierdoor
mogelijk wordt biedt de markt de kans om hierop in te spelen.
Er zijn verschillende manieren om waterstof duurzaam te produceren:
schoon fossiel, uit zon/water/wind of biomassa. Deze laatste optie
heeft als extra voordeel dat in combinatie met CO2 opslag er een netto
sink van CO2 gecreëerd kan worden.
Op de korte termijn is lokale toepassing van aardgas een belangrijke
optie om de luchtkwaliteit te verbeteren. Het kabinet stimuleert
daarom zowel de tankstations en de voertuigen als het gebruik van de
brandstof. Ik ga komend jaar proberen om samen met mijn collega Wijn
van Financiën proberen afspraken te maken over de fiscale behandeling.
Hierdoor wil ik de markt voldoende vertrouwen geven om de nodige
investeringen te doen en de weg vrij te maken voor het groeiscenario
met waterstof.
Om de luchtkwaliteit te verbeteren zetten we in Europa in op het
vrijwel emissievrij maken van personenautos en vrachtwagens met de
invoering van EURO 6. Dat is nodig en mogelijk. In dit verband
verdient het recent gepresenteerde luchtkwaliteitsplan van de gemeente
Amsterdam een compliment.
Ik ben daarnaast voorstander van het zo snel mogelijk inzetten van
beprijzing/kilometerheffing, gedifferentieerd naar milieubelasting.
In het belastingplan 2006 heeft het kabinet plannen gepresenteerd om
biobrandstoffen verplicht te stellen. Dit is voor mij een van de
peilers onder het milieubeleid. Het kabinet verhoogt zo mogelijk het
verplichte percentage stapsgewijs. In 2010 moet rond de 5% haalbaar
zijn. In 2020 bestaat 20% van de Nederlandse transportbrandstoffen uit
(bijna) klimaatneutrale en duurzaam geproduceerde biobrandstof. Rond
deze tijd vindt naar mijn mening ook de introductie van waterstof in
nichemarkten plaats.
Rond 2050 zou het goed zijn als we op 80% klimaatneutrale en duurzaam
geproduceerde brandstoffen zitten: een mix van biobrandstof,
elektriciteit en waterstof!
Conclusie
Met het stimuleren van biobrandstoffen hebben we een eerste
belangrijke stap gezet op weg naar klimaatneutrale mobiliteit.
Waterstof lijkt de belofte van de toekomst, maar we moeten oppassen
dat het dat niet blijft.
Aardgas en waterstof kunnen elkaar helpen en versterken, waardoor op
termijn geleidelijk een waterstofeconomie met bijbehorende
infrastructuur gerealiseerd kan worden. Daarbij zijn proefprojecten
zoals de waterstofbussen heel belangrijk, omdat zij laten zien dat
waterstof meer dan een Fata Morgana is!
Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer