Provincie Limburg

Aanpak gebiedsontwikkeling Albertknoop Grensoverschrijdende projectsamenwerking van provincies en gemeenten

De gemeenten Lanaken (B) en Maastricht (NL) en de beide provincies Limburg hebben een plan van aanpak gepresenteerd voor de gebiedsontwikkeling van het grensgebied Albertknoop, tussen de huidige bebouwing van Maastricht en Lanaken.

In oktober 2004 hebben de beide provincies Limburg hun gezamenlijk ontwikkelde Euregionale Ontwikkelingsvisie Limburgse Maasvallei gepresenteerd. Op basis van deze visie hebben de provinciebesturen met instemming van beide gemeenten het project Albertknoop geselecteerd voor verdere uitwerking. Het betreft een gebied tussen de bestaande noord-westelijke stadsrand van Maastricht en het Belgische dorp Lanaken, waar sprake is van een diversiteit aan belangen, ruimte- en gebruiksclaims. Enkele al in gang gezette ontwikkelingen zouden op den duur een gewenste, duurzame inrichting van dit gebied kunnen bedreigen. Daardoor is er een urgente noodzaak voor nauwe samenwerking tussen de beide gemeenten de provincies, als meest direct betrokken overheden. Deze samenwerking heeft vorm gekregen in een gestructureerd bestuurlijk overleg Albertknoop. Gezien de verantwoordelijkheden van de nationale overheden bij enkele belangrijke onderdelen van het project zijn ook het Vlaams Gewest en VROM betrokken.

De eerste stap om tot oplossingen te geraken was een brede inventarisatie van de knelpunten. Deze knelpunten zijn vervolgens geclusterd in een vijftal themas. Voor ieder thema zijn acties benoemd die uiteindelijk tot oplossingen moeten leiden. Beide provincies en beide gemeenten hebben de intentie uitgesproken om voor het totale gebied naar oplossingen toe te werken. De 5 themas (en hun doelen) betreffen:

* oplossen van de problematiek van de leemwinning in het Zouwdal;
* vorm en inhoud geven aan de ontwikkeling van een duurzaam grensoverschrijdend bedrijventerrein;

* opheffen van het traktaat voor de reservering van het Cabergkanaal;

* bijdragen leveren aan het realiseren van een betere grensoverschrijdende ontsluitingsstructuur voor Maastricht in een bredere context;

* de grensoverschrijdende woonproblematiek onder controle krijgen.

Een en ander heeft geresulteerd in een in het bestuurlijk overleg geaccordeerde startnotitie Albertknoop. De startnotitie is een instrument om de beschreven doelen te bereiken; realisering van die doelen levert uiteindelijk een duurzaam ingerichte stadsrandzone op tussen Maastricht en Lanaken.

Toelichting op de genoemde themas:

Leemwinning Zouwdal
Dit betreft de door het Vlaams Gewest voorgenomen leemwinning (met nabestemming watergebonden bedrijventerrein) die voor een deel in de voor het project belangrijke buffer- en groenzone van het Zouwdal penetreert. Voor dat deel wordt naar een oplossing gestreefd in de vorm van uitruil met een gebied van gelijke grootte op Nederlands grondgebied ten behoeve van de leemwinning. Verder overleg is nog noodzakelijk om tot een oplossing te komen.

Grensoverschrijdend bedrijventerrein Albertknoop Dit betreft het streven naar één integrale gebiedsvisie voor de nu autonoom in voorbereiding en ontwikkeling zijnde gemeentelijke bedrijventerreinen aan weerszijden van de grens. Visie is nodig om de verdere ontwikkeling in betere banen te leiden. Het gaat daarbij onder meer om een adequate milieuzonering, ontsluitingsstrategie, typologie van bedrijven, parkmanagement, enz. De provincies leveren een financiële bijdrage in ontwikkelingskosten van de visie.

Cabergkanaal
Op grond van een traktaat tussen beide landen ligt in het gebied een resevering voor de aanleg van het Cabergkanaal. De bestaande reservering veroorzaakt een enorm ruimteprobleem in het gebied: een deel van het bedrijventerrein en de nieuwe woningbouwuitbreiding kan niet gerealiseerd worden. Reservering is in de ogen van beide provincies en de gemeente Lanaken niet langer nodig. Dit is ook opgenomen in het Provinciaal Omgevingsplan Limburg (POL). De gemeente Maastricht relateert dit thema aan de dreiging van 4-laags containervaart door de stadsmaas (i.v.m. de brughoogten). Rijkswaterstaat blijft hierin onduidelijk. Minister Dekker heeft in mei 2005 toegezegd dit dossier binnen Nederland te willen coördineren. Op basis daarvan is er overleg georganiseerd tussen de Nederlandse overheden. Dat overleg zal voortgezet worden op basis van een door Rijkswaterstaat uit te voeren verkenning naar de toekomst van de containervaart tussen Born en Luik.
In België moet ontbinding traktaat in federaal verband worden opgepakt. Beslissing hierover kan dus nog lang op zich laten wachten. De Belgisch-Limburgse gedeputeerde S. Sleypen wenst hierover een vergadering met de bevoegde diensten en de verantwoordelijke ministers.

Grensoverschrijdende verkeersontsluiting
De voorgenomen toevoeging van nieuwe functies in het gebied Albertknoop zal bijkomend verkeer genereren, wat de huidige bereikbaarheid van het gebied verder verslechtert. Het is dan ook de bedoeling om de problematiek voor autoverkeer door een gezamenlijk onderzoek op een meer structurele manier in kaart te brengen om tot duurzame oplossingen te geraken. Onderdeel daarvan is dan ook de (versnelling van) Maaskruisend verkeer Maastricht, evenals de verkeersafwikkeling van de N78, de bereikbaarheidsproblematiek voor autoverkeer Hasselt Maastricht en de mogelijkheden voor een noordwestelijke randweg, ten dele op Belgisch grondgebied. Hiervoor is grensoverschrijdende samenwerking nodig tussen het Vlaams gewest (de Afdeling Wegen en Verkeer en de Afdeling Ruimtelijke Planning), beide provincies, het Nederlandse ministerie van Verkeer en Waterstaat en de gemeenten Lanaken, Riemst en Maastricht.

Grensoverschrijdend wonen
Er zijn afspraken gemaakt om te komen tot betere afstemming tussen de gemeenten Lanaken en Maastricht van de woningbouwproblematiek. Zo zal de gemeente Maastricht een beter inzicht gaan geven in de toekomstige aanbodsituatie van de verschillende woonmilieus. Ook zal de gemeente Maastricht aanvullend onderzoek doen naar de kwalitatieve woningbehoefte en de plancapaciteit. Dit onderzoek zal een bouwsteen vormen om te komen tot concrete afspraken over de woningbouwplanning voor de komende jaren aan weerszijden van de grens.

9-12-2005 08:23