28 november 2005
PERSBERICHT
Medicijnen aan en uit zetten met een luidsprekertje
Medicijnen zijn vaak een schot hagel op doel. Een pilletje paracetamol
onderdrukt niet alleen de kiespijn, maar drogeert meteen het hele
lichaam. En een chemokuur, gericht op het terugdringen van tumorgroei,
heeft soms ook zeer schadelijke effecten op een groot aantal vitale
lichaamsfuncties. Ir. Henny Bruinewoud heeft een methode ontwikkeld om
deze medicijnen lokaal te laten werken. Bovendien kan zij de lokale
medicijnafgifte met een afstandbediening op basis van een ultrasone
geluidsbron aan en uit zetten. Het betreft wetenschappelijk onderzoek,
toepassing bij mensen zal nog zeker vijf jaar duren. Bruinewoud
verdedigt donderdag 1 december haar proefschrift aan de Technische
Universiteit Eindhoven (TU/e).
Pijnstillers en kankerremmers
Bij pijnmedicatie is het soms van groot belang om snel een zeer hoge
dosis pijnstillers voor een korte periode te kunnen activeren.
Bijvoorbeeld bij pijnaanvallen bij kankerpatiënten, of bij
postoperatieve pijnscheuten in het kniegewricht. Bovendien is het vaak
belangrijk om voor een bepaalde periode een constant medicijnniveau in
het lichaam aan te houden. Op dit moment kan dat alleen maar door
veelvuldig te slikken of door vaak aan het infuus te hangen. Daarnaast
kan de schade die pijnstillers of kankermedicijnen aan het lichaam
kunnen toebrengen enorm zijn. Zo kan een hoge dosis morfine als sterke
pijnstiller levensgevaarlijk zijn, en kunnen kankerremmers niet alleen
tot haaruitval leiden, maar ook tot bijvoorbeeld een flinke teruggang
van het menselijk afweersysteem.
Aan-uit knop
Om aan deze problemen een oplossing te bieden heeft Bruinewoud een
geheel nieuwe methode ontwikkeld voor medicijnafgifte. Allereerst
verpakt zij de medicijnen in een klein doosje. Het doosje wordt
vervolgens bij de pijnbron of tumor in het lichaam als implantaat
ingebracht. Het medicijndoosje is van een speciaal polymeermateriaal
en wordt boven een bepaalde temperatuur poreus. Hierdoor kunnen de
medicijnen het lichaam in stromen en hun werk verrichten. Een
ultrasoon luidsprekertje kan, indien tegen het lichaam gedrukt, het
medicijnpakketje verwarmen en de medicijnen vrijlaten. Als het geluid
uit staat, sluit het medicijndoosje zich weer. Bruinewoud heeft
hiermee een soort aan-uit knop ontwikkeld voor een lokale
medicijnafgifte in het lichaam.
Koortsaanval
Hoewel het principe is bewezen, is het nog niet getest in het
menselijk lichaam. Een van de uitdagingen die met vervolgonderzoek
aangepakt worden is de overgangstemperatuur van het polymeermateriaal
waarboven het doosje poreus wordt. Deze moet in de buurt van de 43o
Celsius liggen. Niet daaronder, want dan zou bij een koortsaanval de
medicijnen vrijgelaten worden, en niet veel daarboven, want dan zou
het omliggende menselijk weefsel misschien te veel worden opgewarmd en
beschadigd worden. Daarnaast moet het temperatuurgebied waarbij het
doosje van gesloten naar poreuze toestand gaat nog flink worden
ingekort. Bij haar promotieonderzoek was er nog sprake van een
overgangsgebied van wel vijftien graden, dit moet worden teruggebracht
naar enkele graden maximaal.
Op basis van de onderzoeksresultaten van Bruinewoud is al een eerste
TU/e-startup opgericht. Dolphys Medical, onder leiding van
TU/e-ingenieur Dirk van Asseldonk, is nu bezig met de ontwikkeling van
een eerste medicijnafgifte systeem op basis van ultrasone
geluidsbronnen. De eerste toepassing bij mensen zal nog minstens vijf
jaren op zich laten wachten. Het wetenschappelijke vervolgonderzoek
wordt uitgevoerd door de onderzoeksgroep onder leiding van prof.dr.ir.
Jos Keurentjes van de faculteit Scheikundige Technologie aan de TU/e.
Technische Universiteit Eindhoven