Overheid onvoldoende slagvaardig
Hill and knowlton
Overheid onvoldoende slagvaardig door problematische samenwerking, onvoldoende regie en
kennisprobleem
Rotterdam, 28 november 2005, De publieke sector is onvoldoende slagvaardig om goed met de
snel veranderende maatschappij, onverwachte gebeurtenissen en toenemende eisen van
burgers aan de overheid om te gaan. Dit stellen managers die werkzaam zijn in de
Nederlandse publieke sector in een onderzoek van de RSM Erasmus University dat vandaag is
verschenen. Problemen met samenwerken, de huidige functionele structuren, management van
kennis en de druk van de media vormen de grootste remmende factoren voor een slagvaardige
overheid. De overheid presteert op dit vlak minder goed dan het bedrijfsleven, dat vorig
jaar werd onderzocht door de RSM Erasmus University. Het onderzoek is uitgevoerd in
opdracht van Hewlett-Packard.
Veranderingen
De belangrijkste maatschappelijke veranderingen die zakelijke slagvaardigheid van de
publieke sector verlangen, hangen samen met veeleisende burgers die vragen om
online-communicatie en -transacties. De burger eist namelijk liefst maatwerk in
dienstverlening en communicatie via diverse kanalen. Daarnaast is nieuwe wetgeving een
belangrijke veranderingsfactor die voor de nodige turbulentie zorgt. Deze zal tot veel
veranderingen leiden. Bovendien is de korte tijdspanne tussen het moment van publicatie
van de nieuwe regels en het moment waarop de implementatie rond moet zijn een belangrijk
knelpunt.
Richtlijnen voor interne controlemechanismen en noodzaak van financiële transparantie
hebben bovendien grote gevolgen voor de inrichting van werkprocessen en ondersteunende
systemen. Respondenten verwachten dat de digitalisering van documenten en handtekeningen
tot de grootste interne veranderingen zal leiden. Processen en ondersteunende systemen
zullen hierdoor ingrijpend moeten worden aangepast. Daarnaast neemt de druk op
IT-afdelingen toe door herinrichting van de IT-systemen en de reorganisatie van de
ondersteunende IT-functie.
Bevordering slagvaardigheid
Volgens de respondenten wordt slagvaardigheid vooral bevorderd door de vaardigheden en
motivatie van medewerkers. Dit punt wordt op de voet gevolgd door partnerships met de
private sector, visie en leiderschap van het topmanagement en de mate van automatisering
van handmatige processen.
Kennisprobleem
Omdat in veel gevallen op tijdelijke basis expertise van buitenaf wordt ingehuurd, zien
organisaties echter veel expertise en kennis verdwijnen. Dit kennisprobleem wordt nog
verergerd door vergrijzing en de arbeidsvoorwaarden die onvoldoende concurrerend zijn ten
opzichte van de marktsector.
Problematische samenwerking en onvoldoende regie
Problematische samenwerking en onvoldoende regie vinden hun oorzaak in intern beleid, de
huidige structuur van organisaties en afdelingen, de manier waarop besluiten tot stand
komen (het poldermodel), de beloningsstructuur en gebrek aan kennis(management).
Bovendien hebben de media een grote invloed op de slagvaardigheid van de publieke sector.
Hoewel zij de noodzaak tot slagvaardigheid vergroten )als er iets gebeurt, zitten de
media er bovenop), hebben de media ook een ongunstige invloed op de mate van
slagvaardigheid. Beleidsmakers zeggen bang te zijn om de verkeerde beleidskeuzen te
maken, wat risicomijdend gedrag tot gevolg heeft.
Implicaties zakelijke slagvaardigheid voor IT
De respondenten geven aan dat zij in toenemende mate behoefte hebben aan een centrale
instantie die de toepassing van standaarden afdwingt. Zij zien standaarden als een
belangrijke basis voor een flexibel informatiesysteem. In het algemeen gaven de
respondenten echter aan dat technologie niet het echte probleem is. Waar het om gaat, is
een herziening van de bestaande processen. Vooral de implementatie van IT vergt nog erg
veel tijd.
Noot voor de redactie.