Erasmus MC
22-11-2005: Langetermijn effecten
behandeling prostaatkanker voor het eerst in kaart
Eénderde van de mannen die ter behandeling van prostaatkanker in een
vroeg stadium een operatie hebben ondergaan, heeft na vijf jaar
plasklachten (31%). 88% heeft erectieproblemen. Van mannen die zijn
bestraald heeft 64% vijf jaar erna erectieproblemen. Desondanks
rapporteren deze patiënten een goede algemene kwaliteit van leven. Dit
concludeert Ida Korfage in haar proefschrift 'Gelokaliseerde
prostaatkanker en kwaliteit van leven', waarop zij op 23 november
promoveert.
Prostaatkanker is de meest voorkomende soort kanker onder mannen in
Westerse landen. Als prostaatkanker in een vroeg stadium ontdekt
wordt, volgt behandeling door operatie of bestraling. Uit andere
studies blijkt dat de vijfjaars overleving dan ruim 90% is. De
behandeling kan wel neveneffecten veroorzaken, zoals erectieproblemen,
plasklachten en darmklachten. Korfage, werkzaam bij de afdeling
Maatschappelijke Gezondheidszorg van het Erasmus MC, bracht met haar
onderzoek voor het eerst in Nederland in kaart wat de lange termijn
gevolgen zijn van behandeling van prostaatkanker op het functioneren
en de algemene kwaliteit van leven. Zij voerde haar onderzoek uit bij
300 mannen van middelbare of oudere leeftijd met prostaatkanker uit
vier Rotterdamse ziekenhuizen. De studie toonde aan dat verreweg de
meeste plas-, darm- en erectieproblemen die één jaar na de behandeling
nog niet zijn genezen, blijvend zullen zijn.
Veel patiënten bleken de neveneffecten te accepteren als een
onvermijdelijk gevolg van de behandeling van een levensbedreigende
ziekte; zij namen de neveneffecten 'op de koop toe'. Verder bleken
mannen seksuele problemen op oudere leeftijd min of meer gewoon te
vinden.
Prostaatkanker kan vroeg worden opgespoord met de 'prostaat-specifiek
antigeen' (PSA)-test. Nadeel van deze test is dat ook prostaatkanker
wordt gevonden bij mannen die daar anders niet aan zouden zijn
overleden. Ook staat nog niet vast of de prognose verbetert door
screening en vroegtijdige behandeling. Korfage vond dat het horen van
de diagnose prostaatkanker een grote invloed heeft op de
gezondheidsbeleving van mannen. Een effect dat volgens haar niet mag
worden onderschat. Daarom, maar vooral gezien de neveneffecten van
behandeling, moet volgens Korfage aan mannen die de PSA-test overwegen
op zijn minst onbevooroordeelde informatie beschikbaar worden gesteld
over mogelijke gevolgen van vroege opsporing en behandeling. De studie
van Korfage is gefinancierd door KWF Kankerbestrijding.