GroenLinks Heerlen
Dag allemaal,
ik heb 'm toch nog maar gemaakt. De berichten van GroenLinks Heerlen "vanuit de raad" over de algemene beschouwingen. Ik heb er om allerlei redenen eerder geen tijd voor gehad. Maar ik vind het belangrijk om ook hierover verantwoording af te leggen.
Jullie hebben nog één "vanuit de raad" te goed over de raadvergaderingen van 1 en 15 november. Binnenkort zal die worden samengesteld.
Met vriendelijke groeten,
Harrie Winteraeken
---
Deze "vanuit de raad" bericht over de algemene beschouwingen en de behandeling van de begroting 2006. De raadsvergadering hierover vond plaats op 26 en 27 oktober 2005
Inhoud
Algemene beschouwingen
Bijdrage van de gemeenteraadsfractie van GroenLinks
Aantal zaken tweede termijn
De moties van GroenLinks
Het Eindoordeel
Mededelingen
Algemene beschouwingen
bijdrage van de gemeenteraadsfractie van GroenLinks
De bijdrage van de gemeenteraadsfractie van GroenLinks is hieronder integraal afgedrukt. Daarbij is her en der in cursief de reactie van het college en nog commentaar in tweede termijn toegevoegd.
GroenLinks start zijn bijdrage met een aantal algemene opmerkingen, daarna ga ik kort in op de gepresenteerde begroting. Vervolgens komen wat zaken aan de orde die we nog van belang vinden en ik sluit af met korte toelichtingen op de door ons in te dienen moties.
Van onze fractie krijgt u nu geen uitgebreid overzicht van wat ons inziens de afgelopen vier jaar anders had gemoeten. Ook krijgt u geen uitgebreid betoog over wat de komende vier jaar moet gebeuren. Voor dat laatste verwijs ik u naar het binnenkort te verschijnen verkiezingsprogramma van GroenLinks.
Wel een aantal opmerkingen over hoe GroenLinks nu aankijkt tegen de nieuwe coalitie. Ik doe dat vanuit de bescheiden en onafhankelijke positie die we innemen. We beseffen dat GroenLinks in deze raad geen doorslaggevende rol speelt bij coalitiepolitiek en collegevorming. GroenLinks hoeft ook niet per sé deel te nemen aan een college van B&W. We willen wel graag onze functie vervullen en onze verantwoordelijkheid nemen in een goed en open functionerende gemeenteraad. Het dualisme biedt daar voldoende mogelijkheden voor, tenminste als het vooral de wat onafhankelijkere positie van raad ten opzichte van het college betreft. En als de gemeenteraad / coalitie ook ontvankelijk is voor een bepaalde mate van gezamenlijkheid.
Individuele voorstellen worden dan ook onafhankelijker van elkaar beoordeeld, dan in samenhang. Daarbij dient de inhoud voorop te staan. En GroenLinks weet goed dat je het meerderheidsbesluit moet respecteren. Ook al is dat een gelegenheidsmeerderheid. We hopen dat andere raadsleden dat ook doen. Iedereen heeft hierin ook een eigen verantwoordelijkheid. Die mag bij belangrijke onderwerpen best meer gewicht in de schaal brengen dan bijvoorbeeld fractiediscipline of coalitiediscipline.
Ook bestuurders kunnen dan wellicht beter een keer hun verlies nemen als het tegenzit. Goeie wethouders zouden op veel terreinen hun beleid kunnen voortzetten en zaken voor elkaar krijgen. Dat vindt GroenLinks beter dan om één kwestie opstappen en vervolgens met lede ogen moeten toezien dat veel andere onderwerpen niet gaan zoals ze zelf wellicht beter voor elkaar hadden kunnen krijgen.
De coalitie zoals deze de laatste maanden in gewijzigde samenstelling heeft gefunctioneerd, vond het vooral belangrijk om als coalitie op te treden. Nu was de coalitie in het verleden een paar keer niet eenstemmig en ontstonden er wisselende raadsmeerderheden. GroenLinks vindt dat op zich geen probleem, niet dat de besluitvorming altijd in het verlengde lag wat GroenLinks wenste. Toch werden wisselende raadsmeerderheden beschouwd als een uiting van een slecht functionerende coalitie. Het is echter een uiting van een goed functionerende raad.
Het nu optreden van een eendrachtige coalitie heeft nog enkele nadelen. Het ging ook gepaard met een vrij grote coalitiediscipline. En bij Drieslag leidde het niet willen samenwerken tot minder goede voorstellen. Ik doel dan niet eens op de politieke keuzes, waarvan GroenLinks vindt dat die onvolledig en niet consequent waren. De dekkingsvoorstellen waren onvoldoende doordacht en deugden van geen kant. Wethouder Hol gaf aan dat de 6 ton extra bezuiniging op de WWB niet haalbaar zal blijken. En de 8 ton bezuinigen via de afvalstoffenheffing was een regelrechte lastenverzwaring, die tijdens de vergadering werd omgebogen tot 4 ton minder toevoegen algemene reserve en 4 ton minder positief saldo begroting 2006.
Uit deze gang van zaken blijkt dat eendrachtig optreden van de coalitie geen doel op zich dient te zijn. Met Drieslag heeft de coalitie bewezen dat ze als één geheel kan optreden, maar het ging wel ten koste van de inhoud en de kwaliteit van de voorstellen. GroenLinks hoopt daarom dat coalitie nu wel weer genegen is om in een gemeenteraad als geheel te willen functioneren. Daarbij vooral de inhoud van de voorstellen beoordelen, boven het bedrijven van machtspolitiek. Dit komt ook de onderlinge verhoudingen in de raad weer ten goede. Dat laatste is nodig. Niet alleen voor de besluitvorming vandaag en morgen, maar ook voor na de verkiezingen. De huidige coalitie zou wel eens zijn meerderheid kunnen verliezen en dan zullen er weer nieuwe coalitiepartners moeten worden gezocht.
Ik start mijn inhoudelijke opmerkingen met de constatering dat er met deze begroting een aardige stap vooruit is gezet wat betreft de leesbaarheid, maar ook wat betreft de concreetheid. Het is duidelijk een begroting met het beleid beschreven op hoofdlijnen, maar de gemeenteraad ziet beter dan voorheen wat de plannen zijn. Het is daarmee ook een begroting die achteraf beter controleerbaar is of deze ook adequaat is uitgevoerd. Dat zal de rekeningcommissie van de volgende raadsperiode ook het werk eenvoudiger maken.
Wat de informatie betreft ook een positief woord over de vergelijking tussen de begroting en het meerjaren bestuurlijk programma. Hoewel van een echte evaluatie van het MBP geen sprake is, is wel op vrij veel plaatsen eerlijk opgebiecht dat de oorspronkelijke doelstellingen niet zijn gehaald. Maar hoe moet dat nu met dat "hier kunt u ons op afrekenen", zoals het college dat 3 jaar geleden trots en met enig bravoure aan de raad meegaf? We moeten constateren dat verleden jaar, maar ook met Drieslag het ambitieniveau van het MBP fors naar beneden is bijgesteld. Moeten we constateren dat 2006 hiermee een verloren jaar wordt en dat het huidige college verder de rit gaat uitzitten? Een teken aan de wand is dat nieuw beschikbaar geld niet meer wordt verdeeld volgens eerder vastgestelde verhoudingen tussen de programma's. Zonder veel onderbouwing plukt het college er enkele thema's uit. Maar van een integrale uitvoering van het MBP is geen sprake meer. Je zou zelfs kunnen concluderen dat het MBP ten graven wordt gedragen.
Voorzitter, het MBP wordt gedragen door de gemeenteraad en tenminste door de coalitie. Ik wil niet alleen de mening horen van het college waarom de financiële impulsen niet conform het MBP worden verdeeld. Ik wil ook graag de mening van de college - dragende partijen horen over het niet meer halen van de meeste doelen uit het MBP en ook het voor een belangrijk deel niet meer uitvoeren van het MBP?
De mening van de coalitiepartijen kwam er dus maar mondjesmaat. Leefbaar Heerlen gaf aan wat zijn positie was ten opzichte van het MBP (eerst oppositie, dan coalitie, maar ook bij aanvang van deze periode niet vierkant tegen het MBP). In eerste termijn gaf het college geen reactie. In tweede termijn constateerde GroenLinks dat door de bezuinigingsoperatie Drieslag is er minder geld beschikbaar voor het MBP. Nu er weer wat te verdelen is, wordt niet gekozen voor restauratie van de eerder doordachte beleidskeuzes van het MBP, maar voor hapsnap. Het college gaf aan daar nog eens op terug te willen komen in de commissie VVM.
Mijn volgende vraag stel ik als voorzitter van de rekeningencommissie en is geïnitieerd vanuit het Presidium en sluit ook aan bij eerdere bevindingen van de rekeningencommissie. We zijn van mening dat de afdeling concernfinanciën en de bijbehorende controllerfuncties versterkt dienen te worden. Voor de geleverde prestaties van de medewerkers niets dan lof, maar het afgelopen jaar is gebleken dat de te leveren producten in tijdigheid en/of qua inhoud te wensen over lieten. Is de aanname correct dat de financiële functie wel eens door onderbezetting in de knel is gekomen? En wil het college hier dan ook werk van maken?
Het college erkende dat de afdeling concernfinanciën te lang op halve kracht heeft moeten functioneren. Wethouder Frans Hol zei toe dat per 1 februari de vacatures zullen zijn ingevuld en dat daarmee de bezetting weer op volle sterkte is. Tevens is er een externe manager aangetrokken ter ondersteuning van de concerncontroller. In de wandelgang werd duidelijk dat deze afdeling best blij was met de ondersteuning vanuit de raad en de hieruit voortgekomen toezeggingen van de wethouder.
Daarbij spreek ik de waardering uit voor het voornemen van uw college om de planning- en control cyclus verder te verbeteren. We komen daar via de Rekeningencommissie nog verder over te spreken onder andere via de onderzoeken naar doelmatigheid en doeltreffendheid (verordening ex artikel 213a Gemeentewet).
Wat de onderzoeken naar rechtmatigheid betreft, zal er ook nog wel het een en ander moeten verbeteren. In dit verband vraag ik u een beleidsnotitie ter verbetering van de begrotingsdiscipline, dit als onderdeel van het begrotingscriterium van de rechtmatigheidscontrole (verordening ex artikel 212 Gemeentewet). Ik verwacht dat de begroting die we nu vaststellen ook wordt nageleefd en dat overschrijdingen ook zo veel mogelijk ook correct via voorstellen voor begrotingswijzigingen worden gemeld.
Meer in telegramstijl zijn de volgende onderwerpen aan de orde gesteld:
Deze begroting is amper ingericht op de Parkstad Limburg WGR+. GroenLinks het college hier een financiële prognose voor opstellen.
Verleden jaar heeft GroenLinks als aandacht gevraagd voor "de krimpende stad". GroenLinks vraagt om een integrale beleidsnota voor de hoofdthema's van de hogere gemiddelde leeftijd en de dalende bevolkingsaantallen. Burgemeester Gresel antwoordde dat de integrale benadering van deze thema's zullen verlopen via Parkstad Limburg. Daar zal ook de coördinatie plaatsvinden voor acties en activiteiten richting of afkomstig provincie en landelijke overheid.
Het dilemma van het economische beleid versus de arbeidsmarkttoeleiding.
College stelt voor 1 miljoen stimulering economisch beleid, zonder verder onderbouwing. College zoekt oplossingen in vooral hoogwaardige economie. Het verhaal "met hoogwaardige werkgelegenheid komen er ook voldoende banen voor lager geschoolden" klopt maar lost de problemen van het hoge aanbod werkzoekenden amper op. Hier gaf het college geen specifieke reactie op.
We constateren een sterke verslechtering van de prestaties op het gebied van arbeidsmarkttoeleiding. Dit leverde een forse discussie op, ook omdat andere partijen hiervoor aandacht vroegen.
GroenLinks pleit voor een meer afstemmen van het economische beleid op het beschikbare arbeidspotentieel. Daarbij dringen we er bij het college op aan met maximale flexibiliteit en creativiteit de mogelijkheden voor arbeidsmarkttoeleiding van de WWB te gebruiken.
In het bijzonder vragen we aandacht voor de bestrijding van jeugdwerkeloosheid. We wijzen hier ook op een "Amsterdamse" maatregel waar men geen uitkeringen verstrekt zonder deelname aan een opleiding of werkervaringsproject. Het CDA heeft hier een motie over ingediend, die GroenLinks heeft gesteund.
GroenLinks blijft zich sterk maken voor een solidaire maatschappij.
Armoede wordt groter. Voedselbanken en weggeefwinkels worden steeds noodzakelijker. Dat particuliere initiatief hier het voortouw neemt, spreekt niet in het voordeel van de overheid.
Dat geldt ook voor het minimabeleid: ook dat is economisch beleid en stimulering van de economie. Ieder gulden wordt namelijk in de Nederlandse economie besteed.
GroenLinks maakt zich nog steeds grote zorgen over de armoedeval bij het aanvaarden van (laag)betaalde arbeid. Daarbij lijkt er nog steeds op dat men de armoedeval wil bestrijden door alle uitkeringsgerechtigden armer te maken.
Maar belangrijker is de algemene constatering van DIVOSA dat de helft van de bijstandsgerechtigden nooit aan het reguliere arbeidsproces zal deelnemen. Daar helpt geen korten op de uitkering aan. Deze mensen hebben wel het recht op een volwaardig leven zonder armoede maar met mogelijkheden tot deelname aan onze maatschappij.
Afgelopen februari vroeg GroenLinks een regeling die het mogelijk maakt om individuele bijzondere bijstand te geven voor de energierekening met een maximum van ¤ 45. Omdat de problemen voor de minima met de energierekening komende tijd alleen maar groter worden, wordt deze vraag nu herhaald. GroenLinks wil hiervoor maximaal ¤ 1 miljoen beschikbaar stellen. Het benodigde geld dient beschikbaar te worden gesteld vanuit het overschot op de gemeenterekening 2003, dat is geparkeerd in de reserve van het grondbedrijf. (Van het overschot is namelijk in september 2004 ¤ 3 miljoen in de reserve van het grondbedrijf gestort, terwijl daar maar ¤ 800.000 echt nodig was om gaten te dichten. In principe is dat geld dus vrij besteedbaar. En dus is het een politieke keuze waaraan dat geld wordt uitgegeven). Zie ook de betreffende motie
GroenLinks vraagt hernieuwde aandacht voor de problematiek van dakloosheid en thuisloosheid (waarbij overigens de oorzaken divers zijn, maar de persoonlijke noden vaak erg groot). Verzoek aan het college om hier een inventarisatie te maken plus voorstellen ter vermindering van dit probleem, waarbij ook de rol van de woningbouwcorporaties in beeld dient te worden gebracht. Het college deelde de mening van GroenLinks. Het probleem wordt meegenomen tijdens het regulier overleg met de betreffende instanties.
Is er in de begroting 2006 voldoende geld beschikbaar voor het laten functioneren van de rekenkamerfunctie? Ja, zo'n ¤ 93.000 ofwel ¤ 1/inwoner.
GroenLinks vraagt nadere uitleg over de post "nadelen" Knelpunten 55 + regeling, groot ¤ 1.458.000, Waarvoor is dat geld nodig. We hebben toch onlangs nog 6 miljoen vrijgemaakt voor eenmalige kosten 55 + regeling. Waar is nu de winst van deze 55 + regeling? In het antwoord van het college in eerste termijn ging het college hier niet op in. In tweede termijn zei wethouder Hol toe in januari een evaluatie voor te leggen aan de commissie VVM.
GroenLinks spreekt zijn waardering uit voor het weer structureel werk maken van de stadsarcheologie.
Voorzitter, tot slot: vandaag vindt er een nationale inzamelingactie plaats voor slachtoffers van de aardbeving in Pakistan, India en Afghanistan; giro 800800 Samenwerkende hulporganisatie. GroenLinks verzoekt college morgen een voorstel voor een passende gift. Het college reageerde aan het begin van de tweede termijn adequaat. De ramp beantwoordde aan de criteria om ook vanuit Heerlen hulp te bieden, namelijk ¤ 50.000 (voorheen f 1,- per inwoner).
Aantal zaken tweede termijn
GroenLinks had zelf in eerste termijn het mobiliteitsbeleid en de buitenring niet aangekaard.
Het college deelde mede dat de lightrail eerst het traject Maastricht - Heerlen - Kerkrade zou omvatten. Daarvoor komen er nieuwe stations bij In de Cramer en de Kissel. Het college schatte in dat binnen 15 jaar er een nieuwe, elektrificeerde verbinding met Aken zou zijn via Avantis.
Het college gaf aan de Parkeernormen te willen bijstellen. "Je moet de waarheid onder ogen willen zien". De uitgangspunten van het Meerjarig Bestuursprogramma zijn niet meer van deze tijd. Ook landelijk wijzigen de parkeernormen. Woningen zullen gaan van 0,8 naar 1,4 en wellicht verder naar 2? GroenLinks constateert enerzijds dat hier het gewenste mobiliteitbeleid en de praktijk ver uit elkaar groeien. GroenLinks vindt de oude normen wel goed. Maar dat is wellicht een achterhoedegevecht. De wethouder zei op vragen van GroenLinks wel toe het mobiliteitsbeleid aan de orde te stellen in de commissie SB. Hier is immers sprake van een beleidswijziging en die zijn aan de gemeenteraad voorbehouden.
De buitenring zal in Kerkrade wellicht niet worden doorgetrokken naar de Hamstraat, maar via de Tunnelweg worden aangesloten op de binnenring (Euregioweg). Waar anderen op de kosten wezen (waarschijnlijk meerkosten?), vroeg GroenLinks primair naar de verkeerskundige consequenties. Aansluiten op de Euregioweg levert daar veel meer belasting op. Daar zit ook al veel verkeer op voor de toeristisch-recreatieve voorzieningen zoals Mondo Verde, Gajapark en het ijspaleis Snowworld. Het stoort GroenLinks dat Kerkrade wel zwaar profiteert van de bijdrage van Heerlen aan de buitenring, maar dat die gemeente de verkeerskundige problemen verder afwentelt naar de Heerlense binnenring.
Over het niet doorgaan van Domushuis 2 aan de Valkenburgerweg heeft in eerste termijn GroenLinks nog gevraagd om uitleg. Dat deden (vanzelfsprekend) meerdere partijen. GroenLinks vroeg onder andere tot wanneer de partners de verwachting mochten hebben dat het pand Valkenburgerweg door de gemeente zou worden aangekocht?
Wethouder Frans Hol ging er uitvoerig op in. Hij stelde dat het Leger des Heils verantwoordelijk is voor het Domus 2. Het is hun concept en zij zijn daar ook volledig toe in staat. Ze hadden in oorsprong afspraken met de Mondriaan Zorggroep. Mondriaan zou verhuizen naar een pand (op de Akerstraat?). Er ontstond op een gegeven moment een financieel probleem. Wethouder Hol voelde er niets voor dat dit bij de gemeente werd neergelegd. De gemeente was nooit van plan om het pand aan de Valkenburgerweg te kopen (ook voormalig wethouder Riet de Wit niet).
Het zorgpension in Nuth was volgens Frans Hol veel te duur (4 ton voor 15 plaatsen). De gemeente Heerlen is daarmee gestopt. Rimo kan daar zijn activiteiten voortzetten en wellicht uitbreiden naar 22 personen. Dat wordt betaald door het Zorgkantoor (AWBZ). Die opvang voor 22 personen is voldoende als aanvulling voor het OAC bij de Klomp. Wethouder Hol gaf aan dat hij een week later een gesprek zou hebben met Leger des Heils, Mondriaan en Rimo.
In tweede termijn heeft GroenLinks er nog op aangedrongen dat de primaire doelstelling namelijk opvang voor ± 20 personen overeind moet blijven. Dus moet er een Domushuis of vergelijkbare voorziening komen. Hoe dan ook is de gemeente mede verantwoordelijk hiervoor, al is het maar omdat de toeloop naar het nieuwe OAC dient te worden verkleind.
De moties van GroenLinks
Aan het einde van de eerste termijn heeft de fractie 9 moties ingediend. Die werden toen ook kort toegelicht. In de tweede termijn volgt (meestal) de meer inhoudelijke behandeling.
GroenLinks startte deze behandeling met een algemeen pleidooi.
Het is voor het functioneren van de gemeenteraad van belang dat de raad en zeker ook de coalitie een zelfstandige afweging maakt. Beter dan een grote volgzaamheid aan het college. Is er nog een beetje dualisme over. Is er nog een beetje onafhankelijks invulling van de taken door de raad. GroenLinks constateerde dat ook bij operatie Drieslag de voorstellen niet heilig waren. Het was positief dat de meeste coalitiepartijen (eerder aan het woord dan GroenLinks) hun reactie op de moties even opschortten. Dat maakt het nog mogelijk er een pleidooi voor te houden. En een beetje optimistisch voegde Harrie Winteraeken er nog aan toe dat wellicht ook de coalitie zou moeten streven naar grotere meerderheden dan 19 - 18.
GroenLinks vroeg dus steun voor zijn moties. Dat is aardig voor GroenLinks, maar het is veel belangrijker (zeker de financiële moties) voor de burgers. Dat maken we met zijn allen mogelijk of niet. Die keuze is aan de raadsfracties. Vergelijk het met voetbal: GroenLinks doet een voorzet en de gemeenteraad kopt hem in. Niet degene die de voorzet heeft gedaan, gaat in de geschiedenisboeken, maar wie de goal maakte!
Motie: weer uitvoeren regeling "Duurzaam comfort rond huis en tuin"
In de begroting staat het voornemen van het college van B&W (blz. 37) om te onderzoeken of wederom een regeling vergelijkbaar met "Duurzaam comfort rond huis en tuin" mogelijk is. De motie sprak uit dat een vervolgregeling zeer wenselijk is, zeker gezien de profilering van Heerlen en Parkstad Limburg als centrum voor ontwikkeling en promotie van duurzame energie. Het college van burgemeester en wethouders werd dan ook opgedragen om een vervolg - subsidieregeling "Duurzaam comfort rond huis en tuin" in 2006 open te stellen.
Echter het college ontraadde de motie. Er was geen landelijk geld voor beschikbaar. Wat het waterbeheer betreft voldoet de gemeente al aan de provinciale normen voor afkoppelen van regenwater door het in Welten uitgevoerde project. GroenLinks had aangegeven waar in de begroting nog geld kan worden gevonden: de hiervoor benodigde middelen kunnen worden geput uit de post "Economische structuurversterking", post "Riolering en waterzuivering" (duurzaam stedelijke waterbeheer), eventuele subsidies van derden ed. Daarbij vond GroenLinks het van grote promotionele waarde en dus goed besteed geld. Maar dat overtuigde college en raad niet: de motie werd verworpen met de 19 stemmen van de coalitie tegen.
Motie stijging afvalstoffenheffing beperken tot 1,5 %
Dit was de belangrijkste motie van GroenLinks en hier is ook (terecht) het meeste over gedebatteerd. Eigenlijk een beetje verwonderlijk, want een maand geleden gaf de coalitie nog vol tegengas bij een vergelijkbaar voorstel voor lastenverhoging door het college.
Het college van burgemeester en wethouders stelde voor om de tarieven van de afvalstoffenheffing met 5 % te verhogen. Echter uit onderzoek van de provincie Limburg bleek dat de afvalstoffenheffing van Heerlen op Landgraaf na de hoogste is. Ook is de afvalstoffenheffing gemiddeld in Limburg de laatste 10 jaar met 200 % is gestegen (landelijk gemiddeld 100 %). Daarbij is de nu voorgestelde verhoging van de tarieven van de afvalstoffenheffing voor de burgers een ongewenste netto lastenverzwaring.
De raad werd voorgesteld om de tarieven afvalstoffenheffing 2006 niet meer te laten stijgen dan 1,5 % (inflatie %).
GroenLinks gaf aan dat de voor dit besluit (het gaat om ongeveer 4 ton) benodigde dekking gevonden kan worden door te trachten de kosten voor ophalen, afvoeren en verwerken van huishoudelijk afval te verlagen, uit te gaan van kosten exclusief eventueel terugvorderbare BTW, verdere uitputting van het schommelfonds en/of te putten uit de algemene middelen, in het bijzonder uit de niet-verplichte uitgaven van "Nieuwe feiten", het ophogen algemene reserve en/of alsnog realiseren van bezuinigingen Focus (2004).
Het college ontraadde de motie. Ze gaf wel een redelijke uitleg over het waarom de tarieven moesten stijgen, maar stelde ook dat er in de toekomst wellicht wat voordelen zijn te behalen. Het college had wel bezwaren tegen met incidenteel geld dekken van de tariefverlaging. GroenLinks bracht daartegen dat eenmalige dekking wel moet kunnen als je voordelen verwacht. GroenLinks had echter ook structurele posten aanbevolen. En het college had zelf ook incidentele dekking gezocht door te putten uit het schommelfonds voor de afvalstoffenheffing.
GroenLinks constateerde dat de uitvoering (door RD4) gewoon te duur is. Die dure uitvoering mag geen onbeïnvloedbare wetmatigheid zijn. Andere gemeenten slagen er wel in om de tarieven binnen de perken te houden. De gemeente Schinnen verlaagt zelfs de tarieven, stond vandaag in de krant. Ook voor Heerlen moeten de uitgaven naar beneden kunnen, om bijvoorbeeld op het Limburgse gemiddelde uit te komen. Maar achteraf blijkt ook vaak dat er geld over is.
Ook politieke argumenten hielpen uiteindelijk niet. Het voorstel sloot perfect aan bij de 7e opmerking van de Stadspartij Heerlen, die tevens kenbaar maakte dat je ook keuzes moet durven te maken. Niet in dit geval dus. Ze roepen in eerste termijn een mooi standpunt en volgen het daarna niet bij de stemming.
De meeste partijen hielden vast aan een eerder ingenomen standpunt dat de milieuheffingen 100 % kostendekkend moeten zijn. Dat werden ze met deze stijging. GroenLinks is er altijd voorstander van geweest dat een deel van de kosten uit de OZB komt. Dit heeft een lastenverschuiving tot gevolg in de richting van de meer draagkrachtigen. Nu gebeurt die lastenverschuiving precies andersom. Dat de burgers weinig boodschap zullen hebben aan die 100 % kostendekkendheid, maar wel de voorgestelde lagere tarieven goed zullen vinden, maakte ook al geen indruk.
Alleen SP en GroenLinks waren voor de motie.
Motie: stijging tarieven Rioolrecht beperken tot 1,5 %
Dit was een vergelijkbare motie met die over de afvalstoffenheffing. Het college stelde voor om het rioolrecht eigenaren en gebruikers te verhogen met 3 % en 2,9 %.
Deze verhoging van de tarieven betekent echter voor de burgers een ongewenste netto lastenverzwaring.
De raad werd daarom voorgesteld te besluiten dat de tarieven van het rioolrecht 2006 niet meer stijgen dan 1,5 % (inflatie %).
De voor dit besluit benodigde dekking kan worden gevonden door te trachten de kosten en uitgaven voor het gemeentelijk rioleringsplan / waterplan te verlagen of over een langere periode uit te spreiden, uit te gaan van kosten exclusief eventueel terugvorderbare BTW en/of te putten uit de algemene middelen, in het bijzonder uit de niet-verplichte uitgaven van "Nieuwe feiten", het ophogen algemene reserve en/of alsnog realiseren van bezuinigingen Focus.
Het college ontraadde ook deze motie. In de raad van december komt het nieuwe gemeentelijke rioleringsplan. Daar staat ook een kostenoverzicht. Vooral bergbezinkbassins hebben een hoge afschrijvingstermijn. En er is 1 % extra stijging voorzien voor de uitvoering van het gemeentelijke Waterplan.
Ook hier gaf het college wel uitleg over de hoogte van de tariefstijging, maar niet hoe deze kan worden beïnvloed. College wil dan ook niet tegemoet komen aan de wens om een lagere lastendruk. Bijvoorbeeld door fasering van de te nemen maatregelen, het minder aanleggen van die dure rioolwaterbergingskelders of het vinden van andere financieringsbronnen.
Het lot van deze motie was gelijk aan de voorgaande: alleen SP en GroenLinks waren voor.
Motie: instellen van een schommelfonds voor de WWB
Er vinden grote overhevelingen van en naar de budgetten voor de uitvoering van de Wet Werk en Bijstand plaats. Dat leidde ook al tot nogal wat discussie tussen raad en college. GroenLinks dacht deze discussie te "bevriezen" door deze motie.
Nu stelde college van burgemeester en wethouders voor om ¤ 1 miljoen extra te reserveren voor het opvangen van mogelijke tegenvallers die kunnen ontstaan door een verhoogde instroom vanuit de WW en WAO in de bijstand. Bij de jaarrekening 2004 bleek echter dat over dat jaar de gerealiseerde lasten voor bedrag van ¤ 1,7 miljoen minder waren dan begroot. Een voordeel dus. Zo komen er regelmatig positieve en negatieve ontwikkelingen voor binnen de totale uitvoering van de Wet Werk en Bijstand.
GroenLinks was van mening dat er voor de uitvoering van de WWB en het minimabeleid een reserve of schommelfonds WWB dient te worden gerealiseerd dat negatieve afwijkingen ten opzichte van de begroting dient op te vangen. Deze reserve of dit schommelfonds kan vooral worden gevuld vanuit de positieve verschillen tussen (lagere) realisatie en begroting.
GroenLinks stelde de raad dan ook voor om het college op te dragen om deze reserve WWB in te stellen.
Wethouder Hol ontraadde de motie. Ik heb hier geen behoefte aan. We komen over het algemeen te kort. GroenLinks vond dat wellicht de wethouder er geen behoefte aan had, de gemeenteraad wel? Het is gewoon ook nodig om geldstromen inzichtelijker te maken. En te eventuele overschotten te reserveren waarvoor ze bedoeld zijn. Natuurlijk kunnen die niet de algemene tekorten opvangen, maar ze hoeven ook niet onzichtbaar weg te vloeien naar de algemene middelen. Om vervolgens bij een volgende tekort weer maximaal geld te moeten zoeken door elders te bezuinigen.
Het pleidooi maakte onvoldoende indruk: alleen SP, VVD en GroenLinks waren voor.
Motie: mogelijk maken dat Cliëntenraad en Cliëntentelefoon op het huidige uitvoeringsniveau kunnen blijven functioneren
Het functioneren van de Cliëntenraad en de Cliëntentelefoon dreigt door de bezuinigingen van operatie Drieslag ernstig in gevaar te komen. Er is hier echter deels sprake is van een wettelijk geregelde taakuitoefening. Ook is dit dienstverlening die vergelijkbaar is met bv. bij SDOH Ouderenadviseurs, alleen met een andere doelgroep, die bij de bezuinigingen zijn ontzien.
Bij de Cliëntentelefoon is een taakverzwaring aan de orde, onder andere door eerdere bezuinigingen elders (Raadsadviseurs Tracée). Als deze bezuinigingsmaatregel doorgang vindt, wordt er waarschijnlijk ook een zwaarder beroep gedaan op de klantmedewerkers van de Sociale Dienst, waardoor het rendement van deze bezuiniging afneemt.
GroenLinks stelde de raad voor om het college op te dragen om het mogelijk te maken dat de Cliëntenraad en de Cliëntentelefoon op het huidige uitvoeringsniveau blijven functioneren.
Het college zei dit toe! Cliëntenraad en Cliëntentelefoon zullen wel uit een andere pot betaald gaan worden. Dat wordt 14 november as. in de commissie SIG voorgesteld.
Er werd nog even gesteggeld over het feit of GroenLinks dit wel of niet al had kunnen weten, maar enkele maanden gelden heeft het college wel degelijk voorgesteld op deze twee instellingen te bezuinigen. Dat standpunt is nu herzien.
De motie gaat na dit antwoord van het college uit van een verkeerde veronderstelling (en dat is dit keer erg fijn) en dus trok GroenLinks de motie in.
Motie integratiebeleid en centrum voor diversiteit
GroenLinks constateerde dat door de bezuinigingen van operatie Drieslag het integratiebeleid en in het bijzonder het functioneren van het Centrum voor Diversiteit (het voormalige Missionair Centrum) en de daarin samenkomende groepen allochtonen wordt bedreigd.
Daarbij is het voor het functioneren van de samenleving van wezenlijk belang dat de integratie van allochtone medeburgers zo goed mogelijk plaatsvindt. Het risico van een gesegregeerde samenleving kan leiden tot excessen waarbij de samenhang van onze samenleving wordt ontwricht. GroenLinks vond dus dat het integratiebeleid van de gemeente derhalve eerder verbeteringen behoeft, dan dat daar op wordt bezuinigd.
GroenLinks stelde daarom de gemeenteraad voor om het college van burgemeester en wethouders het volgende op te dragen:
* voldoende middelen beschikbaar te stellen dat het integratiebeleid over het algemeen op een voldoende niveau wordt uitgevoerd en
* dat het Centrum voor Diversiteit en de hierin functionerende groepen / verenigingen en stichtingen, op voldoende niveau kunnen blijven functioneren, en
* het integratiebeleid opnieuw en meer expliciet te formuleren, waarbij leemtes worden opgevuld en zo nodig de beleidsinspanningen worden geïntensiveerd.
Daarbij werd nog toegelicht dat het integratiebeleid ook gericht moet zijn op buurten en wijken. Het kan dan worden geïnitieerd of ondersteund door het Centrum voor Diversiteit.
In eerste instantie antwoordde wethouder Loek Daemen nogal kort door de bocht. Hij vond de motie overbodig omdat hij toch al in gesprek was met de mensen van het Centrum voor Diversiteit. Maar alleen een gesprek aankondigen dat deed de motie onvoldoende recht. Wil het college ook daadwerkelijk de in de motie opgedragen doelstellingen realiseren? Nader overleg leverde op dat GroenLinks de motie aanhoudt. Daarbij zijn we in de veronderstelling dat de wethouder in overleg met het Centrum voor Diversiteit tot een adequate oplossing komt, die tegemoet komt aan de in de motie geformuleerde opdracht. De wethouder zal spoedig rapporteren en dan kan worden beoordeeld of aan de motie is voldaan.
Motie: stimuleren openbaar vervoer door verlaging vervoersprijs
In de begroting staat vooral in algemene bewoordingen dat het college het voornemen heeft om o.a. het openbaar vervoer "bijzondere aandacht" te geven, waarbij deze aandacht vooral betrekking heeft op kleinere en grotere infrastructurele werken.
Daarbij constateert GroenLinks dat er allerlei initiatieven in den lande en ook in Heerlen ter gelegenheid van de "autovrije zondag" worden genomen om het openbaar vervoer aantrekkelijker te maken door verlaging van de vervoersprijs.
In de motie werd het college van burgemeester en wethouders opgedragen om in samenwerking met Hermes de mogelijkheden te onderzoeken en een actieplan te ontwikkelen dat via gerichte acties het openbaar vervoer aantrekkelijker maakt door verlaging van de vervoersprijs.
De motie had gedeeltelijk zijn oorsprong in de vragen die de fractie in september tijdens het vragenuurtje had gesteld over de gelijktijdige actie voor gratis busvervoer en gratis parkeren in de parkeergarages. Daar is nog steeds geen antwoord op. Wethouder Thei Vrolings nam de motie over. Hij zou wel terugkomen naar de raad om zo nodig hiervoor geld te krijgen. GroenLinks dankte de wethouder voor zijn medewerking en positieve instelling.
Motie geeft ¤ 45 bijzondere bijstand voor hoge energierekening.
De motie (zie ook de algemene beschouwingen) gaf aan dat de financiële positie van gezinnen met een inkomen op minimumniveau verslechtert door de toenemende kosten van levensonderhoud, onder andere door de sterk stijgende energiekosten. Nu kan de gemeente de mogelijkheden die de Wet Werk en Bijstand biedt voor het verlenen van individuele bijzondere bijstand benutten om voor deze groep minima een tegemoetkoming te geven voor de stijgende energiekosten.
Met de motie stelde GroenLinks voor om het college van burgemeester en wethouders op te dragen om tenminste voor 2006 een aanvullende regeling te treffen die het mogelijk maakt om voor de energierekening individuele bijzondere bijstand te verlenen aan gezinnen van minstens twee personen met een inkomen op minimumniveau met een bedrag van maximaal ¤ 45,-.
GroenLinks stelde daarbij voor om de hiervoor benodigde middelen met een maximum van ¤ 1 miljoen te onttrekken aan de algemene reserve van het grondbedrijf.
De coalitie vond dat het hier om rijksbeleid gaat. En dat het Rijk ook al werkt aan maatregelen. Wethouder Hol ontraadde de motie omdat hij geen plek heeft voor dit soort leuke dingen. GroenLinks gaf aan dat het voor de mensen die in armoede leven in ieder geval niet leuk meer is.
De motie haalde het niet, alleen SP, PvdA en GroenLinks waren voor.
Motie aanpakken nieuwe "wateropgaven"
Bij de vorige algemene beschouwingen had GroenLinks een motie ingediend die het college wel had overgenomen, maar niet uitgevoerd. Zo maak je nog 'ns iemand blij met een dooie mus. Het was echter voor GroenLinks aanleiding voor een nieuwe motie.
Het college had toegezegd om "voor de zomer van 2005 aan de raad voorstellen te doen ter aanpassing van de Verordening voor het heffen van de rioolrechten en in het bijzonder de "verbrede rioolheffing" nader te ontwikkelen zodat deze is aangepast aan duurzaam stedelijk waterbeheer". Ondertussen hebben zich nog verdere ontwikkelingen voorgedaan op het gebied van duurzaam stedelijk waterbeheer en in het bijzonder de stedelijke wateropgave, voortkomend uit de aanstaande klimaatverandering, de Kaderrichtlijn water en het Nationaal bestuursakkoord Water.
GroenLinks stelde daarom voor om het college van burgemeester en wethouders op te dragen om binnen 6 maanden een concrete inventarisatie te verrichten van deze nieuwe ontwikkelingen op het gebied van het gemeentelijk waterbeheer voor de gemeente, en een actieplan op te stellen hoe deze nieuwe "wateropgaven" worden opgepakt.
Zonder veel woorden nam wethouder Thei Vrolings de motie over. En nu opletten dat deze ook wordt uitgevoerd!
Eén andere motie krijgt nog even de aandacht. Op initiatief van Rein Hummel (Leefbaar Heerlen) ging de gemeenteraad akkoord met een lager stijging (van 7 naar 4 %) van de hondenbelasting voor de 2 t/m 4 hond. Rein Hummel is zelf hondenbezitter. Dit leverde een wijziging van de begroting op met ¤ 4.800. Dat kon de begroting wel opvangen vond ook Frans Hol. Met de rest van de raad heeft GroenLinks dit voorstel gesteund. Harrie Winteraeken heeft zich onthouden van stemming, vanwege persoonlijk belang (zijn vrouw bezit ook honden). Toen heeft Rein Hummel zich ook maar onthouden van stemming.
Het Eindoordeel
Wat de moties betreft bleek (alweer) dat je met het college vaak beter zaken kan doen dan met de gemeenteraad en in het bijzonder de coalitiepartijen.
GroenLinks heeft de begroting geaccepteerd. Je stuurt nu eenmaal een college niet zonder begroting aan het werk. Wel gaven we aan dat er in deze begroting een aantal keuzes is opgenomen die niet de onze zijn. Maar deze gebreken zijn onvoldoende om de gehele begroting af te wijzen.
GroenLinks was wel tegen de eerste wijziging van de programmabegroting 2006. In deze wijziging waren de besluiten opgenomen van operatie Drieslag. We constateerden dat die besluiten een verbetering waren ten opzichte van de oorspronkelijke voorstellen van het college, maar dat deze verbeteringen onvoldoende volledig waren (zie ook vanuit de raad 62 9-5).
Rein Hummel vond toen dat ie weer een politiek spelletje moest spelen. Hij vroeg stemming over het geheel. Dat weigerde GroenLinks. Wij vonden net dat je genuanceerd je standpunt moet kunnen bepalen. Maar onthouden van stemming mag ook niet bij algemene stemmingen (wel als er een persoonlijk belang is). Omdat GroenLinks zich niet laat dwingen tot dergelijke spelletjes, hebben we maar even de zaal verlaten. Dat leverde achteraf bij nogal wat collega's lof op, omdat ze dat van Rein Hummel overbodige pesterij noemden.
Achteraf zei Rein Hummel nog tegen Harrie Winteraeken dat "hij de enige was die 'm doorhad bij zijn snode plannetje om achteraf de begroting nog afgekeurd te krijgen". Hieruit blijkt maar weer eens zijn onbetrouwbaarheid. Niet alleen omdat dit plannetje in de praktijk nooit haalbaar was gezien de eerdere stemmingen, maar ook omdat het een smoesje was wat de werkelijke reden moest camoufleren: de kloof te vergroten tussen de coalitie en de andere partijen.
Mededelingen
De volgende bijeenkomst van de fractie vindt plaats op donderdag 1 december as., in de fractiekamer van GroenLinks, kamer O.38 van het stadskantoor (ingang naast Its), aanvang 19.30 uur. Het nummer van de telefoon op deze kamer is: 560 39 38.
Op dinsdagavond 6 december vindt de algemene ledenvergadering plaats met de vaststelling van de kandidatenlijst voor de komende gemeenteraadsverkiezingen. Het is een openbare vergadering, waar de leden expliciet voor worden uitgenodigd.
De website van GroenLinks - Heerlen is weer bereikbaar en wordt ook geleidelijk aan weer gevuld en actueel gehouden. Vooralsnog gemakkelijk te benaderen via: http:/www.groenlinks.nl/lokaal/heerlen.
Vanuit de raad is een uitgave van de gemeenteraads-fractie van GroenLinks in Heerlen.
Per e - mail is vanuit de raad gratis. Per post kost het abonnement ¤ 5,00 per jaar.
Abonnees worden uitdrukkelijk verzocht om mee te werken aan de verdere verspreiding van vanuit de raad. Dit kan door dit bericht per elektronische post door te sturen. Ook houdt de fractie zich aanbevolen voor nieuwe adressen. Belangstellenden zijn van harte welkom.
Harrie Winteraeken verzorgt de redactie:
Bij hem kunt u terecht voor uw reacties en als u vanuit de raad niet meer wenst te ontvangen. Overigens bestaat de mogelijkheid dat er ook andere (GroenLinkse) berichten worden verzonden via dit elektronische adressenbestand.
Harrie Winteraeken
adres:
Esschenweg 65
6412 PW Ten Esschen - Heerlen
tel.nr. thuis: 045 522 87 20
tel.nr. werk: 046 420 57 66
e-mailadres thuis:
website GroenLinks - Heerlen: