Socialistische Partij
`Ondemocratische bestuursregio's zullen snel weer verdwijnen'
15-11-2005 * Op 29 november gaat de Eerste Kamer waarschijnlijk
akkoord met de invoering van de zogenoemde plusregio's, de verplichte
regionale samenwerkingsverbanden van gemeenten rondom de grote steden.
Toch was er vandaag in de senaat veel kritiek op de gebrekkige
democratie in de regio's. Alle fracties, minus het CDA, wilden
tijdelijke regio's en vroegen minister Remkes om snel met betere
voorstellen te komen. In antwoord op vragen van SP-senator Ronald van
Raak werd duidelijk dat gemeenteraden ook zélf veel mogelijkheden
hebben om de regio's te democratiseren.
De invoering van plusregio's rondom de grote steden moet de
samenwerking tussen gemeenten verbeteren bij de oplossing van
grootstedelijke problemen. De plusregio's worden verantwoordelijk
gemaakt voor overheidstaken met een hoge politieke lading, zoals de
aanbesteding van het regionale openbaar vervoer, regionale
investeringen in de infrastructuur; het regionale structuurplan en
verkeers- en voerplan, de regionale woonruimteverordening et cetera.
Doordat de regioraden niet worden gekozen is een goede democratische
controle onmogelijk. In de regiobesturen zitten raadsleden die in de
regio niet hun partij, maar de meerderheid van de gemeenteraad moeten
vertegenwoordigen.
Ronald van Raak Van Raak: 'In bijvoorbeeld het bestaande
Samenwerkingsorgaan Regio Eindhoven heeft dat al tot problemen geleid.
Een aantal raadsleden, onder wie een SP-er, zijn uit de regio gezet,
omdat ze niet bereid waren het standpunt van de gemeenteraad uit te
dragen. Daarvoor hulde! Volksvertegenwoordigers worden gekozen om een
partij te vertegenwoordigen, niet een gemeentebestuur. Een ander
probleem is dat niet alleen raadsleden, maar ook veel burgemeesters en
wethouders in de regiobesturen zitten. Zij moeten in de regio beleid
controleren dat zij vervolgens lokaal zélf uitvoeren.'
Tijdens het debat werd duidelijk dat gemeenteraden weinig gebruik
maken van de mogelijkheden die zij nu al hebben om de regio's te
democratiseren. Van Raak: 'Het staat gemeenteraden in principe vrij om
niet burgemeesters en wethouders, maar alleen raadsleden in de regio's
te benoemen. Ook kunnen gemeenteraden hierbij rekening houden met de
politieke kleur van de regiobestuurders, zoals in sommige regio's al
wél gebeurt. Op die manier kunnen zij politieke fracties vormen en dat
brengt de politieke discussie in de regio's.'
Het is maar de vraag of de nieuwe regio's een lang leven zijn
beschoren. De minister zegde toe binnen een jaar met plannen te komen
voor een fundamentele herziening van het bestuur in de provincies en
rondom de grote steden. Van Raak: 'Het is ondenkbaar dat de huidige
regio's, die in de Eerste Kamer kunnen rekenen op zoveel kritiek, ook
in deze vorm in de nieuwe plannen van de minister zullen worden
opgenomen. Ik roep de gemeenten rondom de grote steden dan ook op om
niet te veel haast te maken met het inrichten van bestuursregio's,
omdat deze ondemocratische bestuursorganen waarschijnlijk weer snel
zullen verdwijnen.'