MOEDERMELK TEGEN HIV
Onderzoekers van het AMC en het VU Medisch Centrum hebben een stof in
moedermelk gevonden die de overdracht van HIV naar het kind kan
voorkomen. Deze factor, Lewis X, voorkomt dat het aidsvirus zich aan
bepaalde cellen hecht. 'Het is niet de enige component in moedermelk
die HIV weet te stoppen, maar we denken dat het een belangrijke is',
stellen Bill Paxton en Marloes Naarding van de afdeling Humane
retrovirologie in het AMC. De vondst kan gevolgen hebben voor de
ontwikkeling van middelen die HIV-besmetting moeten voorkomen. Een
publicatie hierover verschijnt vandaag in de online versie van The
Journal of Clinical Investigation en zal begin november in de gedrukte
uitgave staan.
Ongeveer een kwart van de zuigelingen die borstvoeding krijgen van hun
seropositieve moeder, raakt daardoor besmet met het Humaan
Immunodeficiëntie Virus (HIV). Hoe dat in zijn werk gaat, is voor het
grootste deel nog een mysterie. Het virus moet immers eerst de
slijmvliezen in de mond zien te passeren voordat het de bloedbaan kan
bereiken.
Er zijn sterke aanwijzingen dat de dendritische cellen hierbij
betrokken zijn. Deze cellen, die zich onder andere in de amandelen, de
slokdarm en het maag-darmstelsel bevinden, pakken het aidsvirus beet
met behulp van de DC-SIGN receptor en nemen het mee naar de
lymfeklieren. Daar kan het de CD4-cellen, belangrijke spelers in het
afweersysteem, infecteren.
'Aangezien HIV niet ieder kind besmet via de borstvoeding, moeten er
remmende stoffen in de moedermelk aanwezig zijn', legt Naarding uit.
'Wij hebben één van die factoren gevonden.' Samen met groepsleider
Paxton en onderzoekers van de afdeling Moleculaire celbiologie en
immunologie van de VU toonde zij een stof in moedermelk aan die de
binding van HIV aan de DC-SIGN receptor blokkeert. Het gaat om Lewis
X, een component die van nature in menselijke moedermelk zit.
De vondst is van belang voor het ontwikkelen van middelen die de
overdracht van HIV moeten tegengaan, en dan niet alleen via
borstvoeding maar ook via geslachtsgemeenschap. Momenteel zijn er
producten op de markt, de zogenaamde microbicides, waarin middelen
zitten die de werking van HIV zowel rechtstreeks als indirect
blokkeren. 'Je zou ook een stof als Lewis X bij deze cocktail kunnen
stoppen', stelt Paxton. Het mooie van DC-SIGN is bovendien dat de
receptor nog meer virussen en bacteriën kan oppikken, zoals
Mycobacterium, cytomegalovirus en de veroorzakers van hepatitis C,
ebola, dengue (knokkelkoorts), en leishmaniasis. Ook deze
ziekteverwekkers zouden wellicht met behulp van Lewis X geblokkeerd
kunnen worden. Het onderzoek dat tot de
JCI-publicatie leidde, werd gefinancierd door de Elizabeth Glaser
Pediatric AIDS Foundation en het Aids Fonds.
VU Medisch Centrum