Ministerie van Defensie

Toespraak Staatssecretaris Van der Knaap ter gelegenheid van de uitreiking van Eretekens aan drie leden van het Nationaal Comite Herdenking Capitulaties 1945

6-10-2005 10:21:00

Dames en heren,

Hartelijk dank dat ik op uw jaarlijkse vrijwilligersdag het woord tot u - en straks in het bijzonder tot een aantal van u - mag richten.

Waarschijnlijk is het voor u niet alleen een gezellige, maar ook een moeilijke dag. U zult vandaag uw oud-voorzitter Luitenant-generaal b.d. John Maas missen, die afgelopen jaar zo plotseling overleed. Daarnaast, en dat realiseer ik me natuurlijk maar al te goed, is met het vertrek van het defilé uit Wageningen de viering van de bevrijding op 5 mei niet meer hetzelfde.

Desondanks heeft u vandaag ook wat te vieren. U kunt terugkijken op een heel bijzondere en succesvolle 5 mei in Wageningen; 2005 was een kroonjaar, 60 jaar bevrijding in aanwezigheid van de Gouverneur Generaal van Canada en onze minister president. Ruim 140.000 bezoekers en zeer veel oud-verzetsstrijders en veteranen uit binnen- en buitenland waren getuige van een indrukwekkend defilé, afgenomen door Prins Willem Alexander die hiermee het stokje van zijn grootvader overnam.

Ondanks de teleurstelling vanwege het vertrek van het nationaal defilé uit Wageningen, bent u onder leiding van uw nieuwe voorzitter, Luitenant-generaal de Veer, en de inwoners van de gemeente Wageningen de uitdaging aangegaan om invulling te geven aan het gat dat het vertrek van het defilé heeft geslagen. Ik vind dit getuigen van grote betrokkenheid en ik zeg u dan ook de steun toe die ik u hierbij kan geven.

En laten we niet vergeten dat de 5 mei viering in Wageningen uit meer bestaat dan het defilé. Het ontsteken van het bevrijdingsvuur op 4 mei, de vuurloop, het symposium dat zich richt op actuele thema´s. De altijd zeer indrukwekkende herdenkingsdienst in de Johannes de Doperkerk, de kranslegging bij het monument en het bevrijdingsfeest. Allemaal zeer waardevolle ingrediënten die uiting geven aan het thema ´Vrijheid´.

Maar vandaag ben ik hier met name om terug te kijken naar hetgeen u met elkaar de afgelopen jaren heeft betekent voor de viering van 5 mei in Wageningen. Eigenlijk behoeft het geen betoog wat de jaarlijkse herdenking van onze bevrijding betekent voor onze samenleving. Ze wordt door eenieder, oud en jong, met grote belangstelling gevolgd. Soms gaan we voorbij aan het feit dat de organisatie van een dergelijke happening ieder jaar weer grote inspanningen vergt.

De inspanningen van het Comité bleven niet onopgemerkt. Op 5 mei, tijdens de 60e 5 mei herdenking ontving u uit handen van Mr. Pieter van Vollenhoven de Prins Maurits medaille. De Koninklijke Nederlandse Vereniging Ons Leger beloonde u hiermee voor de wijze waarop het Comité de jaarlijkse herdenking van de capitulaties van de Duitse bezettingsmacht in Nederland en de Japanse bezettingsmacht in het voormalig Nederlands-Indië organiseert. Hiermee maakte u het namelijk voor oud-verzetsstrijders en veteranen mogelijk hun gevoelens van saamhorigheid te kunnen uiten en daarmee leverde het comité een substantiële bijdrage aan de maatschappelijke erkenning van oud-verzetsstrijders en veteranen in de Nederlandse samenleving. Ik sluit me graag aan bij deze mooie woorden.

De viering van 5 mei in Wageningen was nooit mogelijk geweest door de inspanningen van drie mensen in het bijzonder, de bestuursleden die het secretariaat vormen van het Nationaal Comité Herdenking Capitulaties 1945 Wageningen. Graag wil ik de volgende mensen verzoeken naar voren te komen en voor mij plaats te nemen: Mevrouw Alida van ´t Hooft-van der Scheer, de heer Robert Rijntalder en de heer Jan de Raadt.

Mevrouw van ´t Hooft, u runde tot de najaarsvergadering van 16 november 2000 het secretariaat van zowel het ochtend- als het middagprogramma helemaal in uw eentje. En dat dit een zware kluif moet zijn geweest bleek wel uit het feit dat de heer de Raadt en de heer Rijntalder met z´n tweeën uw taak overnamen. Met elkaar heeft u voor een vergaande professionalisering van het secretariaat gezorgd. Het comité beschikt dankzij u allen over complete draaiboeken en over duidelijke afspraken met alle partijen waardoor een zeer grote budgetdiscipline is ontstaan. Ook is de communicatie met de buitenwereld verbeterd, onder ander door de website en de brochures voor jonge veteranen.

U heeft de jongere generatie veteranen meer bij de herdenking betrokken en het Ochtendprogramma verder ontwikkelt. Ik heb me bovendien laten vertellen dat de beide heren als echte oud-militairen zeer gedisciplineerd te werk gaan. Tijdens vergaderingen van het dagelijks bestuur bespreken zij tot in detail de gemaakte werkafspraken en het liefst leggen ze deze ook vast. Echte kopzorgen kreeg u van de placering van de genodigden in de Doperkerk, dat werd steeds lastiger, omdat de brandweervoorschriften u dwongen tot het terugbrengen van het aantal beschikbare plaatsen. En dan nog maar niet te spreken van de placering bij het monument tijdens het Defilé! U zult menig secretaresse of verontwaardigde persoon keer op keer hebben moeten aanhoren over hoe belangrijk het toch wel niet was dat betrokkene echt in de kerk aanwezig was of dicht bij het monument stond. Petje af voor de manier hoe u hiermee bent omgegaan. Uw allergrootste verdienste is wel dat u orde heeft weten te scheppen in het doorgaans zeer vrije ´Wagenings Protocol`, waar na afloop van het defilé alles en iedereen kris-kras door elkaar loopt. Dit tot groot afgrijzen van de beveiligingsmensen, zoals u zult begrijpen.

Meneer Rijtalder, u bent onlangs gestopt met uw werkzaamheden voor het Comité. U was de contactpersoon naar de gemeente Wageningen, wat niet altijd makkelijk moet zijn geweest met steeds wisselende burgemeesters! U vertrouwde ooit aan een journalist van de Gelderlander toe dat uw meest emotionele moment van 5 mei het klinken van de eerste tromslagen was nadat Prins Bernard de krans had gelegd en het defilé begon. Met uw gevoel voor het overbrengen van sfeer was u dan ook de juiste man voor de PR en de contacten met de media.

Meneer de Raadt, u heeft inmiddels de rol van algemeen secretaris overgenomen van de heer Rijtalder en daarnaast houdt u zich ook nadrukkelijk bezig met de ´Toekomst van de Herdenking in Wageningen´. Ik wens u daarbij heel veel succes.

Dame, heren, uw inzet voor de samenleving en in het bijzonder voor Defensie worden zeer gewaardeerd. Vandaag aan mij de eer en het genoegen om onze dankbaarheid en waardering uit te drukken door u allen te onderscheiden met het Ereteken van Verdiensten in Zilver.

Mijn adjudante zal nu overgaan tot het voorlezen van de oorkondes, daarna zal ik u de Eretekens opspelden.