Gemeente Weert

| | |

5 oktober 2005

Resultaat tweede bestuurskrachtprofiel Nederweert en Weert bekend: bestuurskracht redelijk stabiel

GOEDE RAPPORTEN EN WERK AAN DE WINKEL OP STRATEGISCH NIVEAU

In opdracht van de gemeenten Weert en Nederweert en de provincie Limburg, heeft de visitatiecommissie, na een eerste ronde in 2001, voor de tweede keer de bestuurskracht van Weert en Nederweert onderzocht. De regionale opgaven en de samenwerking tussen beide gemeenten stonden centraal in het onderzoek. Beide gemeenten scoren als rapportcijfer een voldoende. Uit het financieel verdiepingsonderzoek, dat de provincie gelijktijdig heeft uitgevoerd, blijkt dat beide gemeenten financieel gezond zijn. Beide gemeenten zijn tevreden met de resultaten.

Onderzoek
In april dit jaar hebben Nederweert en Weert hun eigen opgavenprofiel vastgesteld. Vervolgens heeft de visitatiecommissie bekeken in welke mate beiden gemeenten invulling geven aan die opgaven. Dit is de zogenaamde bestuurskrachtmeting. De resultaten daarvan zijn nu bekend. Gelijktijdig heeft de provincie voor beiden gemeenten een financieel verdiepingsonderzoek uitgevoerd. Met dit onderzoek wordt bekeken hoe gezond het financieel beleid van een gemeente is.

Uit de bestuurskrachtmeting blijkt dat Weert op vier onderdelen in haar rol als gemeentelijke overheid voldoet. Van drie onderdelen vindt de commissie dat Weert voor een belangrijk deel niet aan de normen voldoet. De financiële situatie van Weert is gezond. De gemeente Nederweert scoort in het algemeen voldoende tot goed. En op één gebied gaf de commissie zelfs een goede beoordeling. Nederweert voldoet op twee gebieden niet aan de normen, aldus de onderzoekscommissie. Ook de financiële situatie van Nederweert wordt als gezond bestempeld. Beide gemeenten zijn dus voldoende bestuurskrachtig en financieel krachtig beoordeeld.

Samenwerking
De visitatiecommissie concludeert dat samenwerking op strategisch niveau vooral plaatsvindt in het samenwerkingsverband 'Land van Weert en Cranendonck'. In dit verband wordt voortgang geboekt bij de visievorming, maar het ontbreekt voor belangrijke onderdelen aan een gezamenlijke visie en slagvaardige structuren voor de realisatie van beleid. Ook de ontwikkeling van de bedrijvenparken rond de A2 is een belangrijke regionale opgave voor beide gemeenten. Op dit onderdeel moet de regionale bestuurskracht nog blijken. De realisatie van Pannenweg verloopt moeizaam. De commissie concludeert dat Weert en Nederweert voor deze gezamenlijke opgaven tot nu toe nog weinig resultaat laten zien. Bovendien beschikken de gemeenten vooralsnog niet over een slagvaardige en transparante gezamenlijke structuur om die resultaten te bereiken. De visitatiecommissie constateert dat Nederweert zich in zijn algemeenheid inspant voor versterking van de regionale bestuurskracht. Het resultaat van die inspanningen is totnogtoe echter gering. Weert pakt haar centrumfunctie in veel projecten en samenwerkingsverbanden actief op. Dit zorgt voor een positieve waardering voor de positie van Weert in de regio.

BELANGRIJKSTE CONCLUSIES WEERT
De visitatiecommissie is o.a. van mening dat:
. Weert (nog) niet over een integrale langetermijnvisie beschikt . het dualisme nog niet voldoende tot uitdrukking is gekomen en dat de gemeenteraad een actievere rol zou moeten vervullen bij lange termijn ontwikkelingen . strategische projecten weinig concrete resultaten laten zien en dat soms onderdelen van visie alsook slagvaardige structuren ontbreken . de gemeente geen stevige visie heeft over de gemeentelijke herindeling . communicatie, met o.a. maatschappelijk middenveld, gericht is op voorlichting en informatie en minder op input voor beleids- en besluitvormingsprocessen . beleid vaak versnipperd is en dat dit om meer integraliteit vraagt . reguliere evaluaties beknopt zijn en met name van financiële aard zijn.

Alhoewel het college van burgemeester en wethouders van Weert het niet volledig met de inhoud van de bestuurskrachtmonitor eens is, kan het college zich over het algemeen wel in het rapport vinden. De visitatiecommissie wijst niet ten onrechte op een aantal elemen-ten, zoals het ontbreken van slagvaardige samenwerkingsstructuren binnen het Land van Weert en Cranendonck. Wij willen de in het rapport genoemde verbeter- en aandachtspunten actief oppakken. Zo wil het college de bestuurskracht van Weert verbeteren. Een aantal ontwikkelingen is inmiddels al in gang gezet.

Langetermijnvisie
De meting van de visitatiecommissie heeft in het voorjaar van 2005 plaatsgevonden. Inmiddels heeft de gemeente Weert haar visie op Weert voor de komende 10 jaren, getiteld 'Weert, opmaat naar de toekomst, op maat in 2015' gepresenteerd. Deze visie vormt een leidraad voor de gemeentelijke beleidsvorming op de middellange termijn. Daarmee is in belangrijke mate aan de wens van de visitatiecommissie voldaan.

Regionale samenwerking
De visitatiecommissie vindt dat Weert nog meer de regionale samenwerking zou moeten zoeken. Gemeenten kunnen hun taken alleen verrichten in samenwerking met een veelheid aan andere partijen, binnen hun grondgebied en daarbuiten. Vandaar dat wordt samengewerkt met andere gemeenten. Op verschillende vlakken werkt Weert al samen met Nederweert. Dit wil de gemeente Weert de komende tijd verder uitbouwen. Daarnaast gaat het college bestuurlijke contacten leggen en onderhouden met de buurgemeenten, Roermond, Eindhoven, Venlo en andere bestuursorganen zoals het Samenwerkingsverband Regio Eindhoven en de Interregio en Belgische buurgemeenten. Daarnaast wil de gemeente het regionale bedrijfsleven stimuleren om de aandacht op Zuidoost-Brabant te richten, dan wel te intensiveren. Het college zal in het volkshuisvestingsbeleid en economisch beleid aandacht hebben voor de functie van de regio Weert in groter verband, zoals Zuidoost-Nederland en Toptechnologische Regio. Als laatste gaat de gemeente Weert de regio Weert in Zuidoost-Brabant propageren als ideale plaats voor wonen, werken en recreëren. Dat het het college ernst is met de verbetering van de regionale samenwerking, blijkt ondermeer uit het voorstel aan de gemeenteraad in de begroting 2006 om de formatie uit te breiden voor de ondersteuning van de Hoge Dunk Land van Weert & Cranendonck en van de samenwerking Weert-Venlo-Eindhoven. Daarnaast is inmiddels besloten de samenwerking in het kader van de Hoge Dunk Land van Weert & Cranendonck ook de komende periode voort te zetten en met een slagvaardig dagelijks bestuur verder te gaan. De trekkende rol hiervan is uitdrukkelijk bij de gemeente Weert gelegd. Voor wat betreft de gemeentelijke herindeling in Midden-Limburg zal de gemeente Weert zich actief in de parlementaire discussie voegen, waarbij het college onderbouwd zijn visie kenbaar zal maken.

Integraliteit
De visitatiecommissie constateert dat er geen stevige ambtelijke en bestuurlijke structuur is die (sturing op) het integraal opzetten van beleid kan waarborgen. Hierbij wordt het integraal veiligheidsbeleid als voorbeeld genoemd. Het college van B&W onderschrijft het belang van meer integraliteit. Daarom wordt in de begroting 2006 uitbreiding van formatie voorgesteld met een 1/2 fte voor centrale coördinatie van de integrale veiligheid (ondergebracht bij het kabinet van de burgemeester).

Financieel verdiepingsonderzoek
De provincie Limburg heeft een financieel verdiepingsonderzoek uitgevoerd naar beide gemeenten. Het financiële beleid van de gemeente Weert is gezond. De gemeente is daarom onder repressief toezicht geplaatst tot 2008. Dit houdt in dat die jaren 'toezichtarm' zijn. Het enige verbeterpunt zijn de financiële risico's voor de gemeente. Die risico's moeten volgens de visitatiecommissie beter in beeld gebracht worden. De gemeente gaat daaraan werken door middel van risicomanagement.

BELANGRIJKSTE CONCLUSIES NEDERWEERT
De visitatiecommissie is o.a. van mening dat in Nederweert: . operationele (uitvoerende/dienstverlenende) taken goed uitgevoerd worden, met een goede communicatie en rekening houdend met toekomstige ontwikkelingen. Daarbij werkt Nederweert samen met andere gemeenten, in het bijzonder met Weert om de kwaliteit en de efficiency van uitvoerende taken te verbeteren. . regionale samenwerking op het gebied van beleidsmatige processen voldoende vorm krijgt. . burgers, bedrijven en maatschappelijke organisaties betrokken worden bij de voorbereiding van beleid, waarbij de gemeente gebruik maakt van diverse werkwijzen. Participatie blijft wel een aandachtspunt bij het versterken van de bestuurskracht. . de meeste taakvelden actuele beleidskaders hebben en dat er veel communicatie en interactie is bij de totstandkoming en uitvoering van het beleid. . voortgangsbewaking en evaluatie van beleid adequaat zijn georganiseerd. De programma monitor kan daarin een belangrijke vernieuwing zijn. . de begroting en de meerjarenraming door de ombuigingsmaatregelen een reëel perspectief op evenwicht vertonen, waarbij slechts in beperkte mate nieuw beleid opgenomen is. . voldoende inspanningen verricht worden voor versterking van de regionale bestuurskracht, maar het resultaat van die inspanningen totnogtoe echter gering is. . met de structuurvisie voor de kern Nederweert een begin is gemaakt met de visievorming voor de lange termijn, maar in zijn huidige vorm biedt de visie geen toereikend afwegingskader voor toekomstig beleid. Met de reconstructie is dat wel het geval. Bij de invulling ervan loopt Nederweert voorop en stelt zij zich proactief op. Daarbij is er voldoende interactie met de samenleving en voldoende betrokkenheid van de raad.

Burgemeester en wethouders van Nederweert zijn tevreden met het merendeel aan voldoende scores. Dat is echter geen reden om op die gebieden stil te staan. De kwaliteit moet ook in de toekomst gewaarborgd blijven en waar mogelijk verbeterd worden. Het college ziet de velden die onvoldoende beoordeeld zijn door de visitatiecommissie als aandachtspunten voor de toekomst waarmee Nederweert haar bestuurskracht verder kan ontwikkelen. Nederweert gebruikt de conclusies en de adviezen om tot concrete en realistische verbeteracties te komen, met name voor de strategische opgaven.

Structuurvisie

De visitatiecommissie constateert dat de structuurvisie voor Nederweert vooral dient als ruimtelijk kader. Die structuurvisie laat namelijk het taakveld sociale structuur/welzijn grotendeels buiten beschouwing, met uitzondering van het realiseren van woon- zorgvoorzieningen. Die sociale structuur komt echter aan bod in de in 2006 nog op te stellen sociale structuurvisie. De uitkomsten van de sociale structuurschets zijn de basis van deze visie. Eind 2006 zal Nederweert dus over een totaalvisie beschikken, die aandacht besteedt aan ruimtelijk-economische kaders, maar ook aan de sociale omgeving.

Regionale samenwerking

Op het gebied van regionale samenwerking voor strategische opgaven liggen veel kansen voor Nederweert. De gemeente spant zich in het algemeen voldoende in voor versterking ervan. Het resultaat laat echter nog te wensen over.

Nederweert onderkent de ontwikkeling van de regionale centrumfunctie van Weert en vindt zelfs dat die rol benadrukt mag worden. Daarbij zal Nederweert zich inspannen om Weert te ondersteunen in die rol. Op die manier werken we aan een goede samenwerking in het Land van Weert en Cranendonck.

Niet alle gemeenten hoeven dezelfde (regionale) voorzieningen te hebben of dezelfde (regionale) taken uit te voeren. De taken van centrumgemeente Weert liggen vanzelfsprekend op een ander vlak dan de taken van plattelandsgemeente Nederweert. Nederweert bezit veel kennis en kunde op het gebied van plattelandsontwikkeling, Weert heeft meer expertise op stedelijk gebied. De (verdere) versterking van de lokale en regionale economie is een opgave die Nederweert vooral in samenwerking met deze gemeente wil invullen. Nederweert waardeert de centrale trekkersrol die Weert op zich neemt. We willen niet concurreren maar leren en profiteren van elkaars specialisme.

Financieel verdiepingsonderzoek
Voor wat betreft het financieel verdiepingsonderzoek is ook voor Nederweert de conclusie positief. Het financieel beleid is gezond. Ook Nederweert is daarom onder repressief toezicht geplaatst tot 2008. Een verbeterpunt ligt in de financiële weerstandscapaciteit en risico's. Het college van B&W zal met de provincie spreken over dit verbeterpunt en over de invulling die eraan gegeven kan worden.

Noot voor de redactie,

Gemeente Weert