Voorscholen in Amsterdam succesvol
5 oktober 2005
---
Het SCO-Kohnstam Instituut heeft in opdracht van de Werkgroep
Voorschool de resultaten van de Amsterdamse voorscholen onderzocht.
Een voorschool bestaat uit een combinatie van een peuterspeelzaal of
kinderopvangcentrum en de groepen 1 en 2 van de basisschool.Uit het
onderzoek blijkt dat de Amsterdamse voorscholen goed presteren.
Zeventien van de dertig onderzochte Amsterdamse voorscholen scoren op
de toets `Taal voor kleuters' boven het landelijke gemiddelde van 400
basisscholen. Negen van deze scholen behoren tot de beste uit de
landelijke steekproef. Het onderzoek beschrijft de dagelijkse praktijk
van deze beste voorscholen.
De Amsterdamse stadsdelen en schoolbesturen hebben in de afgelopen
periode flink geïnvesteerd in de voorscholen. Inmiddels zijn er ruim
85 voorscholen in Amsterdam. Een voorschool bestaat uit een combinatie
van een peuterspeelzaal of een kinderopvangcentrum en de groepen 1 en
2 van de basisschool. Kinderen beginnen vanaf 2½ jaar aan het
voorschoolprogramma dat doorloopt tot en met 6 jaar. Het programma is
gericht op het voorkomen en bestrijden van onderwijsachterstanden. Het
doel van de voorschool is om kinderen optimaal voor te bereiden op de
start in groep 3 van het basisonderwijs.
Het onderzoek bestaat uit twee delen. In deel I zijn de resultaten van
dertig Amsterdamse voorscholen vergeleken met de resultaten van 400
basisscholen uit een landelijk onderzoek. Op basis van de uitkomsten
van deel I zijn de zes best presterende scholen nader onderzocht op de
`best practices' en is gekeken naar kenmerken die de goede resultaten
kunnen verklaren.
Kinderen op voorschool in Amsterdam scoren beter
Deel I van het onderzoek laat zien dat de kinderen in groep 2 op
zeventien van de dertig scholen op de toets `Taal voor kleuters' boven
het landelijke gemiddelde van 400 basisscholen scoren. Negen van deze
scholen behoren tot de beste uit de landelijke steekproef. Ook voor
ordenen (een maat voor beginnend rekenen) en gedrag werden positieve
scores behaald. Bij het onderzoek is rekening gehouden met de
leerlingpopulatie van de Amsterdamse voorscholen. Uit de
onderzoeksanalyses bleek verder dat, als kinderen intensief deelnemen
aan het voorschoolprogramma, de resultaten van de leerlingen duidelijk
verbeteren.
De dagelijkse praktijk van de zes uitgekozen scholen is vervolgens in
deel II van het onderzoek beschreven op 26 kenmerken die de goede
resultaten kunnen verklaren. Van de in totaal 156 beoordelingen werd
slechts vier maal de beoordeling `onvoldoende' gegeven. Ruim 60% van
de kenmerken werd beoordeeld als `goed' of `opvallend goed'. De
conclusie van het onderzoek is dat de zes `best practices' voorscholen
uit deelonderzoek I inderdaad goed functioneren.
Voorwaarden
Volgens de onderzoekers zijn belangrijke voorwaarden voor succes dat
de schoolleider achter de voorschool staat en er goed geschoolde
leidsters zijn. Een dubbele bezetting op de groepen (twee leerkrachten
of leidsters) gedurende minstens vier dagdelen per week is een
voorwaarde voor het goed uitvoeren van de programma's. De onderzoekers
bevelen aan om de voorschool te blijven faciliteren. Voorschoolse
educatie bevordert de ontwikkeling van kinderen en bespaart geld in
latere fases. Verder is het essentieel ouders planmatig bij de
ontwikkeling van hun kinderen te betrekken en de
pedagogisch-didactische kwaliteit hoog te houden. De staf moet het
programma goed kennen én weten hoe een kind zich ontwikkelt.
De Werkgroep Voorschool van het Lokaal Onderwijsforum is een
samenwerkingsverband van de Amsterdamse stadsdelen en de
schoolbesturen. De Werkgroep Voorschool is als volgt samengesteld:
De heer D. Jansen, portefeuillehouder stadsdeel Westerpark, voorzitter
van de Werkgroep Voorschool.
Mevrouw F. Elatik, portefeuillehouder stadsdeel Zeeburg,
Mevrouw M. Smeels, portefeuillehouder stadsdeel De Baarsjes.
Mevrouw T. Pas, bestuur ASKO.
Mevrouw J. Merkx, bestuur PCOOA.
Pb-175
Gemeente Amsterdam