Open brief Halsema aan Bos
4 oktober 2005
Femke Halsema schreef vandaag een open brief aan Wouter Bos over de
politieke koers van de PvdA. Wat wil Wouter: na de verkiezingen deelnemen
aan een linkse of aan een rechtse regering?
Beste Wouter,
Laat ik je eerst een compliment geven. Ik heb met plezier naar je
geluisterd tijdens de Algemene beschouwingen. Je sociaal-democratische
bloed kroop waar het niet gaan kon. En je enthousiasme om het CDA
ongenadig aan te vallen op de onrechtvaardige inkomensverhoudingen,
werkte aanstekelijk. Zelfs bij mij, terwijl ik meestal met geen stok
naar de interruptiemicrofoon ben toe te slaan (grapje).
Daarmee vergeef ik je ook gemakkelijk het enkele wankele moment. Maar
jammer is het wel dat je, uitgedaagd door de coalitie, publiekelijk
twijfelde of je in een toekomstige regering het onsolidaire
zorgstelsel en de nieuwe WAO ongedaan zou maken. Gelukkig spreekt je
tegenbegroting klare taal: daar worden, net als in de tegenbegrotingen
van GroenLinks en de SP, de nieuwe WAO geschrapt en
inkomensafhankelijke zorgpremies geïntroduceerd.
Je ferme linkse standpunten brengen opnieuw het verlangen boven naar
een progressieve regering, in 2007 of zoveel eerder als mogelijk is.
Wat is ook logischer? CDA en VVD koersen af op een derde kabinet
Balkenende en maken ondubbelzinnig duidelijk geen zin te hebben in
jouw PvdA. Tegenover het schrikbeeld van een derde kabinet Balkenende
is een progressieve regering toch het enige realistische en wenselijke
alternatief?
Gezien je heldere opvattingen tijdens de Algemene beschouwingen, zijn
je opmerkingen nadien een koude douche. In een recent interview zeg
je: "Ik kan geen oppositie voeren als ik steeds moet nadenken over de
vraag met wie ik ooit nog moet regeren. En als ik zie hoe GroenLinks
met de economie omgaat en het bedrijfsleven schrik ik me ook rot."
Het is een gekke tegenspraak, nadat je tijdens de Algemene
Beschouwingen lovend was over alle tegenbegrotingen. Dat is ook
logisch omdat de verschillen tussen de linkse tegenbegrotingen
marginaal zijn. Volgens het Centraal Planbureau schept Groenlinks
weliswaar meer banen, met een lager financieringstekort en hogere
economische groei, maar de onderlinge verwantschap in economisch
perspectief is heel groot. Als je schrikt van ons economisch
alternatief van verzwaring van de milieulasten voor het bedrijfsleven
in ruil voor het goedkoop maken van werk, dan is de vraag wat je
verkiest. Is dat de oude economie van dit kabinet van distributie,
olie, asfalt en twee miljoen kansarmen? Of is het een beetje van
beide, en dus de facto stilstand?
Moet je politieke lenigheid mij reden geven om cynisch te worden?
Temeer daar het niet de eerste keer is dat je je opzichtig
distantieert van links. Eerder heb je ons al een te kritische houding
verweten jegens de migratiepolitiek van dit kabinet en de doorgeslagen
terrorismewetgeving, en ergens geroepen dat wij niet de juiste
conclusies zouden trekken uit de verkiezingsuitslag van mei 2002.
Natuurlijk mag je je laatdunkend uitlaten maar het lijkt mij dat er
belangrijker kritiek te verwoorden is op de huidige
rechts-conservatieve regering. En dan schaart de PvdA zich achter
GroenLinks en de SP, lijkt me?
Ik verzet me ook tegen cynisme want ik ken je als recht door zee. Maar
met uitzondering van je linkse stellingname tijdens de Algemene
Beschouwingen, grossier je in vage bezweringsformules. Ik denk aan de
breinbreker: "De beste garantie om te zorgen dat er geen linkse
meerderheid komt, is er actief naar te streven". Of wat dacht je van
dit creatieve voorbeeld: "Je dwingt mensen tot een `voor' of `tegen'
standpunt... dat zal mensen afschrikken".
Deze cryptische soundbites en de mist die je telkens optrekt, kan ik
niet anders interpreteren dan een schichtige correctie op de voor de
hand liggende conclusie dat de PvdA kiest voor een linkse regering.
Schijnbaar wil je alle kaarten op de borst houden of, helaas, de weg
geheel openhouden naar CDA en VVD.
Omdat je, gezien de recente kilte, wellicht wat minder gevoelig bent
voor de wensen van je linkse vrienden, wil ik je een algemeen
democratisch argument aan de hand doen.
Wat denk je dat `de mensen in het land' van je verwachten over de
machtsvraag? Onlangs hekelde je in het Tv-programma Nova de
ongeloofwaardigheid van de politiek als partijen elkaar voor de
verkiezingen fel bestrijden en na de uitslag toch vinden in een nieuwe
coalitie. Letterlijk zei je: "Ik persoonlijk vind dat een stelsel
waarbij op de avond van de verkiezingen duidelijk is welke type
coalitie je krijgt de voorkeur heeft." Dat vind ik een
behartigenswaardige opvatting. Sterker, daar heb je helemaal geen
stelselwijziging voor nodig. Het enige wat je hoeft te doen, is zelf
duidelijkheid scheppen. Van de 5 grootste partijen in Nederland zijn
namelijk 4 partijen - CDA & VVD enerzijds, GroenLinks & SP anderzijds
- al duidelijk over hun voorkeur. Alleen de vijfde partij, de PvdA,
geeft geen sjoege.
Om met jou te spreken: dat geeft `de mensen in het land' onzekerheid.
Velen van hen zullen het regentesk vinden, dat je als enige politieke
leider niet thuis geeft over de gewenste politieke koers van het land.
Sommigen zullen zelfs zeggen dat deze handelswijze identiek is aan die
van de oude Paarse PvdA. Een partij die vóór alles uit is op macht.
Een PvdA die kiezers niet vertrouwt en hen niet de mogelijkheid geeft
om te kiezen of dit land straks neoconservatief of progressief wordt
bestuurd. Ik neem aan dat jij toch de juiste conclusies wilt trekken
uit de verkiezingsuitslag van mei 2002?
Natuurlijk begrijp ik dat het winnen van zoveel mogelijk stemmen voor
jou voor alles gaat. Maar uiteindelijk gaat het er toch ook om dat
kiezers invloed hebben op de door hen gewenste macht? Je wilt toch
geen onderdeel zijn van de politieke legitimiteitscrisis, maar juist
een antwoord daarop? En waarom dan wachten tot de verkiezingen?
Misschien verwerp je het progressieve alternatief van sociale en
groene hervormingen. Misschien koers je inderdaad af op een regering
met het CDA. Misschien wil je Paars laten herleven. Ik zou het
verkeerde keuzes vinden. Maar zonder twijfel zouden veel kiezers je
duidelijkheid waarderen.
Hoor ik van je?
Femke
«
GroenLinks