Artsen zonder Grenzen
Richard van Oosten, maatschappelijk werker in India
Richard van Oosten, verpleegkundige en maatschappelijk werker, werkte
in India, in het Kanyakumari district van mei tot en met eind juli
2005.
De Indiaase deelstaat Tamil Nadu werd in een klap een slagveld door de
verwoestende werking van de tsunami. Bijna 8.000 mensen kwamen om het
leven en 46.000 mensen raakten ontheemd. Artsen zonder Grenzen was
binnen drie dagen na de ramp ter plaatse.
De Indiase regering voerde direct hulpgoederen aan, maar was minder
goed in staat de getraumatiseerde slachtoffers psychisch bij te staan.
Artsen zonder Grenzen zette een team op van 15 counselors die de
tsunamislachtoffers psychosociale zorg bieden in 13 dorpen in het
district Kanyakumari. Richard van Oosten, maatschappelijk werker en
verpleegkundige, begeleidde dit team.
Ontroostbaar
"Als medewerker van Artsen zonder Grenzen heb ik veel gezien en
gehoord. Maar het verhaal van een 40-jarige vrouw die al haar vier
kinderen is verloren door de tsunami, heeft mij in het bijzonder
geraakt. Ze was één van onze cliënten en was ontroostbaar.
Zij en haar man leden aan slapeloosheid en angst. Het echtpaar miste
hun kinderen en hun huis was stil en leeg. Na vele gesprekken kregen
zij langzaam weer vertrouwen in het leven en daarmee de wens om weer
een kind te krijgen. De vrouw was gesteriliseerd en kon eigenlijk geen
kinderen meer krijgen. Via onze counselors kwam zij in contact met een
andere hulporganisatie die haar de mogelijkheid bood om de
sterilisatie ongedaan te maken."
Nieuw fenomeen
"Psychische hulpverlening is in India een totaal nieuw fenomeen.
Vooral in de kleine vissersdorpen, die zo zwaar zijn getroffen door de
tsunami. Voorheen, als iemand een dierbare had verloren, kon hij of
zij steun zoeken bij zijn partner of een buurvrouw. Maar wat als zij
ook zijn overleden door de tsunami? Voor veel slachtoffers is dit de
realiteit. De hele structuur van de gemeenschap is weggeslagen.
Religie speelt een grote rol in dit gebied. Ze bidden tot God en hopen
op betere tijden. Maar dat haalt de mensen niet uit hun passiviteit en
depressiviteit."
Goed luisteren
"Artsen zonder Grenzen trainde 15 lokale counselors. Daarnaast werkten
we samen met 29 vrijwilligers. Zij trekken allemaal dagelijks de
dorpen in om de mensen te vinden, die zo depressief zijn dat zij niet
uit zichzelf hulp gaan zoeken. Zij zijn getraind in het goed en
gericht luisteren. Dit is erg belangrijk. Voor veel van hen lucht het
al op als er aandacht is voor hun verdriet. Bij complexe psychische
problemen verwijzen wij onze cliënten door naar andere lokale
instanties, bijvoorbeeld naar een psychiater. Daarnaast kijken we hoe
we hen kunnen helpen bij het opbouwen van een nieuw bestaan. De
vissers zijn hun boten kwijt en moeten dus zoeken naar een andere
manier van levensonderhoud. Of er zijn andere praktische problemen;
een vrouw die haar man is kwijtgeraakt, moet nu zelf gaan werken, maar
zoekt opvang voor haar kinderen."
Resultaten
"Er wordt vaak gezegd dat de resultaten van psychosociale hulp niet
meetbaar is. Daar ben ik het niet mee eens. In een meer afgelegen
dorp, Veerabagupathi, was maanden nog geen hulp geweest. Op de een of
andere manier was dit dorp over het hoofd gezien. Toen wij daar
aankwamen, konden we duidelijk het verschil merken met andere dorpen
waar onze counselors wel aan het werk waren geweest. De mensen in
Veerabagupathi klaagden veel meer en waren nog steeds erg passief."
Gehandicapt
"Een ontmoeting met een depressieve visser staat mij nog goed bij.
Door de tsunami was hij verlamd geraakt en kon niet meer lopen. Ik heb
lang met hem gepraat en vroeg hem hoe hij geholpen kon worden.
Uiteindelijk vonden we een hulporganisatie die gehandicapten
financieel bijstaat. Met dat geld is hij een telecomwinkeltje
begonnen. Langzaam maar zeker kon hij een leven voorstellen zonder
benen. Hier ligt de kracht van ons werk: na een ramp de mensen helpen
weer grip te krijgen op hun leven. Dat doen we door te luisteren, te
adviseren, sociale ondersteuning te bieden en indien nodig door te
verwijzen naar andere instanties. Op deze manier hebben we ruim 13.500
tsunami slachtoffers kunnen helpen."
Artsen zonder Grenzen heeft inmiddels dit project overgedragen aan een
plaatselijke hulporganisatie. We blijven tot het eind van het jaar
advies geven en het programma financieel steunen.