Gratis lezing: Zeemanstatoeages
22 september 2005
---
Djoe Lan Tan
Havenstad Amsterdam is in de loop der eeuwen door zeelui uit alle
delen van de wereld bezocht. Zeelui namen geen souvenirs mee in hun
plunjezak, maar op hun huid. Het Amsterdams Historisch Museum toont
deze zomer, als de stad weer in het teken van Sail Amsterdam staat,
zeemanstatoeages uit Amsterdam en andere havensteden, deels uit de
rijke collectie van Henk Schiffmacher. Bezoekers van Amsterdam.nl
kunnen gratis naar een lezing hierover op 30 september.
Zeemanstatoeages Hart van de tentoonstelling is de deels nagebouwde
winkel van Tattoo Peter in de St.Olofssteeg in Amsterdam, vlak bij de
kop van de Zeedijk. Deze beroemde tattoeëerder zette gedurende de
jaren vijftig en zestig bij duizenden zeelui een tattoe.
Aan de wanden hangen originele ontwerpen (flash) en foto's van zijn
klanten. Op de werkbank liggen Peter's zelfgemaakte instrumenten.
Verder uiteraard veel zeemanstatoeages op foto´s en echte voorbeelden
op huid.
Gratis lezing
U kunt gratis naar een lezing door Annemarie de Wildt, conservator van
de tentoonstelling Zeemanstatoeages. Op vrijdag 30 september, van
14.00 tot ongeveer 14.45 uur in de filmzaal van het Amsterdams
Historisch Museum houdt zij een lezing over de tentoonstelling zelf
(hoe kwam deze tot stand, samenwerking met Henk Schiffmacher) als over
tatoeages (geschiedenis, bijgeloof, etc). Ook wordt een korte film
vertoond waarin Henk Schiffmacher en anderen vertellen over Tattoo
Peter (waar de tentoonstelling grotendeels over gaat).
U kunt u aanmelden voor deze unieke actie door een mailtje te sturen
naar: jeroengerlag@ahm.amsterdam.nl. Reageer snel, want er zijn maar
een beperkt aantal kaarten beschikbaar.
Stewed, screwed and tattooed
Zeemantatoeages Met een tattoeage namen zeelui een blijvend souvenir
uit Amsterdam en andere havensteden mee. Vroeger zag je regelmatig
zeelui passagieren in de oude binnenstad. Na een avond aan wal kwamen
ze "stewed, screwed and tattooed" weer aan boord. Ze dronken zich een
stuk in de kraag in de Amsterdamse kroegen, bezochten prostituees op
de Wallen en lieten zich tatoeëren. Sommigen lieten een paar tattoos
zetten, een doorboord hart, of een wulpse dame, anderen waren van top
tot teen bedekt.
De lifers, de zeelui die voor het leven getekend hadden, wisten de
adresjes. Bij Painless Jeff en Tattoo Willy konden ze een voorbeeld
kiezen en laten zetten. De mooiste kunstwerkjes werden als foto op de
muur geprikt. Er wordt een video vertoond waarop Henk Schiffmacher en
oude klanten verhalen vertellen over Tattoo Peter uit Amsterdam. In de
tentoonstelling zijn ook voorbeelden te zien uit andere havensteden
zoals Kopenhagen, Hamburg, Bristol en Hong Kong.
Symboliek achter bepaalde tatoeages
De tentoonstelling ´Zeemanstatoeages´ maakt duidelijk wat de symboliek
achter bepaalde tatoeages is. Zo geloofden zeelui dat tatoeages
bescherming boden; een haan op de ene en een varken op de andere voet
zouden de zeeman behoeden voor de verdrinkingsdood. Een getatoeëerde
windroos of zwaluw zorgden ervoor dat de drager niet zou verdwalen.
Andere beelden waren om voor de hand liggende redenen populair onder
zeemannen: het anker bijvoorbeeld, of andere scheepssymbolen. In de
Amerikaanse Marine waren tatoeages van naakte vrouwen verboden, wie
met een dergelijke tatoeage op zijn arm in dienst wilde komen liet
eerst keurig een badpak over de dame tatoeëren.
Privé-verzameling van Henk Schiffmacher
De objecten uit de tentoonstelling zijn deels afkomstig uit de
indrukwekkende privé-verzameling van Henk Schiffmacher. Door zijn vele
boeken, documentaires en tentoonstellingen over tatoeage ontpopte hij
zich als een ´ambassadeur´ van dit ambacht. Uit de collecties van het
AMC en het Anatomisch Museum van de Universiteit van Leiden zijn
opmerkelijke voorbeelden te zien van stukken getatoeëerde huid op
sterk water.
In de tentoonstelling is een video te zien waarop Henk Schiffmacher en
oude klanten van Tattoo Peter vertellen over de rijke historie van de
zeemanstatoeages: verhalen vol drank, pijn, vrouwen en lol uit een
tijd waarin tatoeages zeelui tot echte kerels maakten.In het
Amsterdams Historisch Museum zien we de mooiste, meest indrukwekkende
voorbeelden die het tatoeage-ambacht in Amsterdam en andere
havensteden heeft voortgebracht.
subnav
Op deze pagina
Gratis lezing
Stewed, screwed and tattooed
Symboliek achter bepaalde tatoeages
Privé-verzameling van Henk Schiffmacher
Gemeente Amsterdam