Ingezonden persbericht
P E R S B E R I C H T
Patiëntenorganisaties verwerpen Bonusplan Menzis
Zorgverzekeraar Menzis op de verkeerde weg.
Een aantal landelijke patiëntenorganisaties ziet niets in het plan van zorgverzekeraar Menzis om huisartsen een bonus te geven wanneer zij bij het uitschrijven van een recept vooral kiezen uit een beperkt aantal goedkopere middelen. De organisaties vrezen dat de huisarts in de verleiding komt te kiezen voor de beloning en niet voor het geneesmiddel dat het beste voor de patiënt. De kwaliteit van de zorg is hiermee niet gediend, net zo min als het vertrouwen van de patiënt in zijn arts.
Zorgverzekeraars besteden veel aandacht aan het verminderen van de kosten voor de zorg. Beperken van de uitgaven voor geneesmiddelen is daarbij onverminderd populair. Een van de manieren om dat te bereiken is voorkomen dat duurdere geneesmiddelen worden voorgeschreven of het vervangen van duurdere middelen door goedkopere, de zogenaamde substitutie. Zorgverzekeraar Menzis heeft een nieuwe methode voorgesteld. Huisartsen krijgen een bonus voor het voorschrijven van merkloze geneesmiddelen in plaats van merkgeneesmiddelen. Niet alleen wanneer zij nieuwe recepten uitschrijven, maar ook wanneer patiënten 'overgezet' worden van specialité naar generiek.
Terecht heeft dit plan flink wat kritiek ontmoet. Elke financiële prikkel voor het al dan niet voorschrijven door de arts is principieel onaanvaardbaar. Het belangrijkste bezwaar is dat huisartsen in de verleiding gebracht worden om middelen voor te schrijven die een bonus opleveren, maar die niet de beste keuze hoeven te zijn voor de patiënt. De beste keuze is altijd het middel dat het meest kansrijk is om de behandeldoelstelling te halen. Wanneer dat een goedkoop middel kan zijn, is daar geen bezwaar tegen. Wanneer dat een duurder middel moet zijn, mag daar geen enkele belemmering voor zijn. Huisartsen en specialisten moeten die keuze kunnen maken op medische gronden en gevrijwaard blijven van de verleiding van economische motieven. Het vertrouwen van de patiënt in zijn arts staat in het plan van Menzis op het spel.
Kwaliteit van de zorg
Voor de voorschrijver betekenen dergelijke beslissingen dat hij afhankelijk wordt van de keuzen van de zorgverzekeraar met wie hij een contract afsluit, in plaats van de medisch inhoudelijke keuzen hij zelf in samenspraak met zijn beroepsgroep maakt. Het beperkt de voorschrijfvrijheid van artsen en het zou de beroepsgroep sieren wanneer zij daartegen in het geweer zouden komen.
Bonusstelsels schaden de gezondheid van de patiënt en betekenen een verschraling van het zorgaanbod en dus kwaliteitsverlies, omdat de keuzevrijheid beperkt wordt. Ook is het kwalijk dat er bonussen gegeven worden uit de premiegelden van de patiënten zelf. Het is waarschijnlijk dat het voor de gebruikers van geneesmiddelen door de veranderingen, waarover heel goede voorlichting nodig zal zijn, lastiger zal worden trouw te blijven aan de therapie die zij met hun arts zijn overeengekomen.
Andere keuzen
De kosten voor geneesmiddelen maken minder dan 10% uit van het totale budget voor de gezondheidszorg. Bovendien wordt de meeste gezondheidswinst al jaren geboekt met behulp van nieuw ontwikkelde medicijnen. Het is jammer dat de besparingsenergie niet ten volle gericht wordt op de overige 90% van de kosten, waar veel meer winst te behalen valt. Of op de onbenutte mogelijkheden van preventie, waardoor relatief geringe investering zich dubbel en dwars gaat terugbetalen door bespaarde kosten voor zorg en behandeling in een later stadium. Korte termijn denken staat lange termijn visie in de weg.
Wanneer de zorgverzekeraars prikkels voor zorgverbetering willen geven, is dat te prijzen. Dat moeten dan wel prikkels zijn die de kwaliteit van de patiëntenzorg verhogen, bij voorkeur in combinatie met besparing van kosten. Wat te denken van een beloning voor het onderkennen en aanpakken van hoge risicos om bepaalde aandoeningen te krijgen? Of het werken volgens bijdetijdse medische standaarden en behandelrichtlijnen? Ook samenwerking en afstemming met andere zorgverleners verdient een beloning.
De patiëntenorganisaties maken zich zorgen om deze ontwikkeling. Het is een verkeerde weg als er bonussen worden uitgekeerd om ervoor te zorgen dat artsen hun eigen richtlijnen hanteren. Ook moet worden gevreesd dat dit een glijdende schaal is. Ook andere verzekeraars zullen dergelijke afspraken willen maken en daar gaandeweg ook steeds meer en andere geneesmiddelen voor in aanmerking laten komen.
Diabetes Vereniging Nederland
Stichting Hoofd Hart en Vaten
Crohn en Colitis Ulcerosa Vereniging Nederland
PDS Belangenvereniging
Stichting Bloedlink
Nederlandse Cystic Fibrosis Stichting
Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties
Noot voor de redactie (
Ingezonden persbericht