Den Haag, 29 september 2005
Spreektekst Staf Depla (PvdA) algemeen overleg met minister De Geus (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) en staatssecretaris Wijn (Financiën)
over de invoering van het nieuwe fiscale regime voor VUT, prepensioen en levensloop.
Voorzitter,
Een jaar geleden diende de PvdA samen met de rest van de oppositie een amendement in om de invoering van de wet Vut/prepensioen/levensloop niet per 1 januari 2006 maar per 1 januari 2007 in te voeren. Ons motief was dat de sociale partners en de uitvoerders de tijd moesten hebben om de nieuwe wet ordentelijk in te voeren. Maar het kabinet en een meerderheid in de Kamer was en is niet geïnteresseerd in uitvoering. Een typisch staaltje macho politiek waar dit kabinet patent op lijkt te hebben. De macho politiek waar de uitvoerder die de puin moeten ruimen, zo de pest aan hebben. Dezelfde uitvoerders zonder wiens hulp we onze mooie beleidsvoornemens niet in de praktijk kunnen brengen. Dit kabinet houdt van grote hervormingen. (voorbeeld irrigatieprojecten)
Het wetsvoorstel Vut/levensloop/prepensioen is vergelijkbaar met zo'n grote stuwdam. Vele dorpen onder water gezet, maar geen werkend irrigatie systeem. Het illustere duo de Geus/Wijn mag op 1 januari fijn de vlag hijsen op hun stuwdam. Terwijl iedereen achteraf concludeert dat in de meeste CAO's 80% gerepareerd is. En van de 20% versobering zou ook zonder deze wet , onder druk van de financiële omstandigheden , werkgevers en werknemers de regelingen hebben versoberd. En sterker nog zonder deze wet waren de pensioenregelingen hoogstwaarschijnlijk meer versoberd dan nu. En de levensloopregeling. Vooral interessant voor bemiddelde heren op leeftijd. Niet zo gek dat niemand weet dat de regeling bestaat.
Onze voorspelling is helaas uitgekomen. Meer dan de helft van de werkgevers en een kwart van de werknemers werkt in een bedrijfstak waar de regeling nog niet is aangepast. MKB-werkgevers moeten wat het kabinet betreft minder tijd steken in ondernemen en meer tijd steken in het zich voorbereiden op nieuwe regelgeving. Deze werkgevers en werknemers dreigen een forse belastingheffing te krijgen. Gelukkig lijkt het erop dat het kabinet zo verstandig is om het niet zo ver te laten. Om te voorkomen dat deze werknemers geconfronteerd worden met extra lasten moet er weer een noodwetje door de Kamer gejast worden. Heeft het kabinet zich dan niet voorbereid voor het geval het mis zou gaan? U was toch gewaarschuwd. En klopt het dat u kiest voor een massale pardonregeling. Werkgevers die aangeven dat ze in 2006 al u hervormingen hebben doorgevoerd worden niet gecontroleerd door de belastingdienst?
Als u het noodwetje naar de Kamer stuurt wil de PvdA wel helderheid hebben hoeveel bedrijven en werknemers er geconfronteerd worden met een extra belastingheffing. Want door de noodwet is de pijn in ieder geval kleiner, maar is de pijn ook echt helemaal uit de lucht. Hoe wordt het fiscaal bovenmatig deel van de pensioenpremie nu precies bepaald. Telt de levensloopruimte ook mee? ZO nee waarom niet.
wao
Opbouw van pensioen in het tweede ziektejaar en daarna In het tweede ziekte jaar krijgen werknemers 70% van het inkomen. De meerderheid van de pensioenregelingen bouwt ook in het tweede ziektejaar over het 100% inkomen pensioen op. Dit is nu sinds deze zomer bovenmatig verklaard. Volgens de PvdA is 170% loon over de twee ziektejaren een voldoende prikkel om aan het werk te gaan. Weet u wat de consequenties van uw nieuwe uitvoeringsregeling? Twee collega's rijden tegen een boom. De ene is direct dood. Haar partner krijgt 70% nabestaande pensioen. De tweede collega overleeft het, maar is er slecht aan toe. Drie jaar later overlijdt hij alsnog. Zijn partner krijgt maar 49% nabestaande pensioen. Wilt u dat voor uw rekening nemen?
U wil de pensioenopbouw beperken omdat werkende te solidair zouden zijn met WAO-ers in een sector als zij over 100% van in inkomen pensioen op mogen bouwen. Sinds wanneer kunnen sociale partners dat zelf niet meer bepalen hoe solidair ze onderling willen zijn?
Bovendien is deze wijziging nooit eerder aan de orde gesteld bij de debatten over de WIA. En u als CDA bewindslieden die opkomen voor de volledig arbeidsongeschikten kunnen dit toch niet willen. En sociale partners hebben geen tijd gehad om dit aan te passen.
Ten tweede wilt u dat lopende prepensioenregelingen van mensen die al arbeidsongeschikt zijn open breken. Er is geen werkgevers relatie meer. Hoe zit dat juridisch? Om hoeveel mensen gaat het. Hoe uitvoerbaar is dat. En wat wordt de wereld er beter van als dit aangepast wordt?
Voorlichting
Over het nieuwe overgangstraject gaat u weer voorlichting starten. Alle inhoudingsplichtigen krijgen van de belastingdienst een brief. Hoeveel brieven heeft een werkgever dit jaar van de belastingdienst gehad over wijziging in een overheidsregeling?
voorlichting en levensloop
De PvdA fractie maakt zich ernstig zorgen dat de levensloopregeling zo weinig bekend is. U gaat er mee aan de slag. Wilt u ons voor 1 december informeren hoeveel mensen dan op de hoogte zijn van de levensloopregeling?
Geld
Het overgangsrecht dienst grosso modo budgettair neutraal plaats te vinden lezen we in de brief van 12 september. Kunt u nu of anders schriftelijk, voor de financiële beschouwingen, dit onderbouwen. Hoeveel euro zou er minder aftrekbaar zijn volgens de toelichting bij het
wetsvoorstel en hoeveel gaat u in 2006 ook daadwerkelijk van binnen halen gezien het grote verslepen dat in menig CAO is geregeld? Graag de onderbouwing op basis van de CPB-gegevens over de aangepaste CAO's. Die gegevens zijn bekend.
Tot slot
Heeft u iets geleerd van deze hele geschiedenis. Gaat u de volgende keer meer rekening houden met de uitvoerbaarheid? Ik ben er niet gerust op. Dit kabinet houdt teveel van grote stuwdammen. Het zorgstelsel en de WAO is een vergelijkbare hervorming.
Partij van de Arbeid