Eerste Kamer zal instemmen met snelle invoering nieuw zorgstelsel
woensdag 28 september 2005
De oppositiefracties in de Eerste Kamer PvdA, GroenLinks en SP blijven
zich verzetten tegen overhaaste invoering van het nieuwe stelsel voor
ziektekosten, maar de regeringsfracties CDA, VVD en D66 geven het
groene licht. Daarmee zal naar verwachting een meerderheid van de
senaat instemmen met invoering van het nieuwe zorgstelsel per 1
januari 2006. Dit is dinsdag 27 september gebleken tijdens een debat
in de senaat over de invoering van de Zorgverzekeringswet.
PvdA, GroenLinks en SP wijzen op onduidelijkheden en onzekerheden die
nog aan het nieuwe stelsel kleven. Vrijwel elke dag zouden zich nieuwe
specifieke groepen burgers melden die financieel nadeel vrezen:
jongeren, mensen met een minimumloon, kleine zelfstandigen,
huishoudens met een klein tweede inkomen, ouderen met een aanvullend
pensioen, VUT en mensen met prepensioen, studenten en mensen met een
vrijwillige ABWZ-verzekeringen tegen bijzondere ziektekosten.
Onverzekerd
Ook zijn de oppositiefracties bang dat er meer mensen onverzekerd
blijven dan nu en dat lager betaalden hun zorgtoeslag gebruiken om
schulden af te lossen en dan niet meer hun nominale ziektekostenpremie
kunnen betalen. Zij zijn er ook niet van overtuigd, dat in het nieuwe
stelsel de vrije artsenkeuze is gegarandeerd. De oppositiepartijen
gaan ervan uit dat de problemen met onverzekerden vooral bij gemeenten
terecht komen. PvdA, GroenLinks en SP vragen in een motie dan ook
steun van de regering om gemeenten financieel in staat te stellen deze
problemen op te lossen. Hoogervorst vond de motie voorbarig.
De PvdA maakte zich ook sterk voor meer invloed van verzekerden op het
beleid van verzekeraars door de instelling van verzekerdenraden. Deze
raad moet ten minste adviesrecht krijgen over de kwalitatieve eisen
die in de contracten met de te onderscheiden aanbiedingen worden
gesteld alsmede over de polissen die de verzekeraar gaat aanbieden,
aldus woordvoerder Hamel van de PvdA. De CDA-fractie hecht ook aan de
medezeggenschap van verzekerden. Woordvoerder mevrouw Van Leeuwen
kondigde aan desnoods zelf een lijst van verzekeraars te zullen
opstellen die op dit punt tekort schieten.
Risicopot
De CDA-fractie maakte haar instemming met invoering van het nieuwe
zorgstelsel per 1 januari 2006 afhankelijk van de vorming van een
risicopot waaruit financiële knelpunten kunnen worden opgelost voor
ernstige, thans onvoorziene problemen. Voor deze pot zou enkele
honderden miljoenen euro beschikbaar moeten zijn, maar minister
Hoogervorst wilde zich niet op een bedrag vastleggen. Hij zegde namens
het kabinet toe dat eventuele onvoorziene problemen inhoudelijk en
budgettair opgelost zullen worden. De CDA-fractie toonde zich tevreden
met dit politieke committment. Vooral jongeren tot 23 jaar en ouderen
die met VUT of prepensioen zijn zouden wel eens met hogere lasten door
het nieuwe zorgstelsel te maken kunnen krijgen, zo vreesde het CDA.
De regeringsfracties VVD en D66 kregen van minister Hoogervorst de
toezegging dat hij halverwege volgend jaar komt met voorstellen om de
no-claimkorting van 250 euro en het vrijwillige eigen risico in elkaar
te schuiven. Eventueel zou dit kunnen leiden tot een verplicht eigen
risico voor iedere verzekerde van 150 euro. D66 vindt dat dit
verplichte eigen risico er al per 1 januari 2007 moet zijn.
Niet alleen bij de oppositiefracties, maar ook bij de
regeringsfracties leven zorgen over het aantal onverzekerden. Ook
onder het huidige stelsel zijn er mensen niet verzekerd tegen
ziektekosten, maar de vrees is dat dit aantal zal toenemen nu elke
Nederlander zichzelf moet verzekeren. Er komt een werkgroep om te
zoeken naar oplossingen voor de 200.000 onverzekerden (o.a. dak- en
thuislozen) Mevrouw Van Leeuwen eiste namens de CDA-fractie dat nog
voor het einde van het jaar de werkgroep met uitkomsten van de studie
komt.
Negatieve optie
Het CDA pleit voor een systeem waarbij gemeenten zorgen voor de
verzekering van bijstandsgerechtigden en ook de premie betalen door te
korten op de uitkering. De VVD vindt het een goed idee om de
zorgtoeslag voor mensen met lagere inkomens meteen door de
belastingdienst te laten overmaken aan de verzekeraar. Overigens is op
verzoek van het CDA gekozen voor een negatieve optie. Dit houdt in dat
iedereen die nu verzekerd is tegen ziektekosten dat blijft als hij of
zij niet zou ingaan op het aanbod dat de verzekeraar uiterlijk 15
december zal hebben gedaan.
Volgens het CDA zou een zorgplicht naar analogie van de leerplicht
mede kunnen voorkomen dat mensen onverzekerd raken als gevolg van
wanbetaling. De nieuwe regeling houdt in dat iemand na drie maanden
als verzekerde geschrapt kan worden als niet is voldaan aan de
financiële verplichting. De 'zorgplicht' die mevrouw Van Leeuwen
voorstelt houdt in dat pas tot royement mag worden overgegaan als er
een nieuwe verzekeraar is gevonden, zoals scholen pas een leerling
mogen weigeren als een andere school de leerling aanneemt.
VVD en CDA stelden tevreden vast dat intensief overleg met de
zorgverzekeraars heeft geleid tot een systeem van risicoverevening,
zodat het voor hen niet meer aantrekkelijk is risicoselectie toe te
passen bij het aanbieden van aanvullende verzekeringen. Het
basispakket voor iedereen is gekoppeld aan de verplichting van
verzekeraars om iedereen die zich meldt en premie betaalt als
verzekerde aan te nemen.
Collectieve contracten
Namens de fracties van SGP en ChristenUnie verzette senator G. van den
Berg zich bij voorbaat tegen uitdunning van het basispakket door zaken
uit dit pakket over te hevelen naar de aanvullende verzekering.
Daardoor zouden bepaalde groepen noodzakelijk zorg niet meer kunnen
krijgen. Dat is voor ons onbespreekbaar, aldus Van den Berg. Zowel bij
de oppositiepartijen als de regeringspartijen in de senaat is men
bezorgd over de tendens om collectieve contracten af te sluiten. Zo
zou de Vereniging Nederlandse Gemeenten voor alle bijna vijfhonderd
gemeenten een contract met een verzekeraar willen afsluiten voor alle
gemeenteambtenaren.
VVD en PvdA zijn bang dat bij een overmaat aan collectieve contracten
met een tot tien procent lagere nominale premie de premies voor
individuele contracten extra omhoog aan. De mensen zonder collectief
contract zouden dan als het ware de mensen met zo'n contract
subsidiëren (kruissubsidies).
Minister Hoogervorst zegde toe dat hij zal ingrijpen als het sluiten
van collectieve contracten tot verhoging van de premies voor
individueel verzekerden zou leiden. Mevrouw Van Leeuwen voorspelde dat
lang niet alle collectieve contracten zouden uitgaan van een
collectiviteitskorting van 10% zoals door toedoen van de Tweede Kamer
en tegen de zin van de regering mogelijk is geworden.
Buitenland
CDA en VVD braken een lans voor mensen die in het buitenland wonen en
vrijwillig een ABWZ-verzekering hebben gesloten. Onder het nieuwe
zorgstelsel zouden zij veel meer premie moeten betalen. De VVD wil een
korting op de premie en het CDA steunt dit voorstel.
Staatssecretaris Wijn zei tijdens het debat dat al 900.000 van de zes
miljoen aanvragen voor een zorgtoeslag binnen zijn bij de
belastingdienst. Hij beloofde dat via de belastingtelefoon betere
informatie over het nieuwe zorgstelsel gegeven zal worden.
Stemming
De stemming over de Invoering en aanpassing van de Zorgverzekeringswet
is op 4 oktober.
Aan de informatie op deze site kunnen geen rechten worden ontleend.
Eerste Kamer der Staten Generaal