Progressieve meerderheid in Europarlement tegen uitholling asielprocedures
27 september 2005
Een krappe progressieve meerderheid in het Europees Parlement heeft het
concept van "superveilige landen" resoluut van de hand gewezen. Volgens de
parlementariërs schiet de ontwerprichtlijn van de Europese Commissie voor
het instellen van minimumnormen in asielprocedures, ernstig tekort. De
rechten van asielzoekers moeten beter worden gewaarborgd bij de behandeling
van asielaanvragen. Om zijn standpunt kracht bij te zetten, dreigt het
Parlement met juridische stappen.
De lidstaten en de Europese Commissie willen een lijst samenstellen
van buurlanden van de EU die als "superveilig" kunnen worden
beschouwd. Asielzoekers afkomstig uit deze landen wordt toegang tot de
procedure ontzegd. Deze maatregel is in strijd met het
Vluchtelingenverdrag van Genève. Alle EU-landen hebben dit verdrag
ondertekend en mogen dus asielzoekers uit welk land dan ook niet
terugsturen zonder hun aanvraag inhoudelijk te hebben beoordeeld.
Dit was niet het enige wat het Parlement aan te merken had op het
ontwerpvoorstel van de Commissie. "Het is een catalogus van de
slechtste praktijken uit de 25 lidstaten geworden", aldus GroenLinks
europarlementariër Kathalijne Buitenweg, "de lat is zo laag gelegd dat
de rechten van asielzoekers met voeten getreden dreigen te worden.
Bovendien blijven allerlei negatieve uitzonderingen mogelijk waardoor
de laagst mogelijke vorm van bescherming de norm dreigt te worden."
Veilige derde landen
Ook het voorstel om lidstaten eigen nationale lijsten van "veilige
derde landen" te laten handhaven stuitte op veel weerstand. De
Commissie en de lidstaten willen dat afgewezen asielzoekers afkomstig
uit deze landen kunnen worden teruggestuurd als het herkomstland
bereid is ze terug te nemen. De Groene fractie wilde niets weten van
zo´n lijst, omdat het niet mogelijk is om in het algemeen vast te
stellen of een land voor iedereen veilig is. Het Europarlement besloot
uiteindelijk dat er één gemeenschappelijke Europese lijst moet komen,
waarbij de asielzoeker de mogelijkheid krijgt de veronderstelling van
veiligheid aan te vechten. Ook moet er van het Parlement altijd op
individuele basis beoordeeld worden of een herkomstland veilig is.
Versnelde procedures
De Groenen hadden ook bezwaren tegen een te brede toepassing van
versnelde procedures. In Nederland worden inmiddels meer dan de helft
van de asielaanvragen binnen enkele uren afgehandeld. Allerlei
waarborgen worden dan opgeschort en de kans op fouten is erg groot.
Het Europarlement wil dat het gebruik van versnelde procedures sterk
ingedamd wordt, zodat ze in de toekomst alleen nog in "duidelijk
frauduleuze of ongegronde gevallen" mogelijk zijn.
Juridische stappen
Het advies van het Europees Parlement is niet bindend. Veel
volksvertegenwoordigers vrezen dat de lidstaten zich niets gelegen
laten liggen aan de kritiek van het Parlement. Om de druk op de
Commissie verklaarde het Europarlement naar de rechter te stappen
indien de lidstaten de onrechtmatige maatregelen in asielprocedures
toch doorzetten.
Door onthouding van stemming van de fractie Europees Unitair Links,
waar de SP in het Europees Parlement deel van uitmaakt, dreigde deze
opzet bijna in het water te vallen. De SP-parlementariërs en hun
fractiegenoten vonden dat het Parlement niet ver genoeg ging in zijn
kritiek op het Commissievoorstel, daarbij over het hoofd ziend dat
zonder resolutie de Raad en de Commissie in ieder geval ongestoord hun
gang zouden kunnen gaan. Uiteindelijk werd de resolutie met slechts
drie stemmen verschil ook zonder SP-stemmen toch aangenomen.
«
GroenLinks