Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt

27 september 2005
NAJK: Staatssecretaris Wijn te kort door bocht bij beoordeling VBS

Staatssecretaris Wijn van het ministerie van Financiën maakt zich er gemakkelijk van af in de beoordeling van de Vermogens Beheer Stichting (VBS). Het ministerie vergeet in de beantwoording van de kamervragen in het geheel haar eigen voorstellen tot een familiestichting, die volgens het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK) ook verstrekkende gevolgen voor wet- en regelgeving zal hebben.

Op 26 september kwamen de antwoorden op aandringen van de kamerleden van de VVD. De vraag was een reactie te geven vanuit het Ministerie van Financiën op de VBS. Het NAJK is teleurgesteld in de opstelling van het ministerie. De bedrijfsopvolging in de landbouw staat onder druk, tijdens het minister overleg in Luxemburg is hierover in Europees verband nog veel gesproken. Als NAJK hebben wij getracht een proactieve houding aan te nemen door zelf met goede alternatieven te komen. Het is dan jammer te constateren dat daar weinig oog voor is, aldus bedrijfsovernamespecialist Erik Smelt.

Het principe van de VBS is dat bij bedrijfsoverdracht door de stakende ondernemer het vermogen in de op te richten VBS wordt ondergebracht. Vervolgens beheert de VBS het vermogen en heeft de ondernemer het zakelijke gebruik hiervan. Hoofddoelen van de VBS zijn: problemen met bevoordeling ten opzichte van andere familieleden voorkomen, vermogen gunstig bijeenhouden en waar mogelijk financieringsvoordeel realiseren voor de opvolger.

Om de VBS voor de landbouw een goede en interessante vorm te maken, moeten er een aantal belastingvrijstellingen gelden, net zoals die bij een huidige bedrijfsoverdracht binnen de familie ook gelden. Maar volgens Wijn kan op basis van EU-onderzoeken en nationale onderzoeken geconstateerd worden dat de fiscaliteit niet als majeur knelpunt bij bedrijfsopvolging naar voren komt. Het klopt dat er in de landbouw relatief weinig problemen betreffende de belasting zijn bij de bedrijfsopvolging, mede door de verruimingen van de laatste jaren. Maar de VBS heeft ook een ander doel voor ogen: namelijk het nu, en in de toekomst ook mogelijk maken van overnames met de steeds grotere wordende bedrijven in de landbouw, binnen familieverband. Dat neemt niet weg dat de vrijstelling ook moeten gelden bij het gebruik van de VBS.

Volgens de staatssecretaris van Financiën kan de bedrijfsoverdracht min of meer willekeurig worden uitgesteld. Het NAJK wijst er op dat er met gebruikmaking van de VBS er zeker wel sprake is van een planmatige aanpak van de bedrijfsovername, een vereiste voor veel van de vrijstellingen op de verschillende heffingswetten.

Het uitgangspunt van de VBS, waarbij het doen van uitkeringen aan uitkeringsgerechtigden centraal staat, strookt niet met het uitkeringsverbod van de stichting, schrijft Wijn. Het NAJK heeft bij het ontwikkelen van de VBS ook gekeken naar de mogelijkheden die de eerste opzet naar de familiestichting bieden. Deze voorstellen tot een familiestichting zijn gedaan door de werkgroep modernisering van de successiewetgeving, onder leiding van prof. Mr. J. K. Moltmaker. Ook in deze voorstellen wordt duidelijk aangegeven dat er mogelijkheid tot uitkering moet zijn. De voorstellen voor een VBS sluiten aan bij deze plannen.

De voorstellen tot een familiestichting zijn interessant, maar gaan voor de landbouw niet ver genoeg. Daarom ontwikkelde het NAJK de VBS. De VBS biedt meer mogelijkheden, maar kan ook de functie die de werkgroep met de familiestichting voor ogen heeft invullen. Binnen het ministerie van Financiën is men momenteel bezig met de uitwerking van de Familiestichting. Het NAJK wil er dan ook nogmaals bij het ministerie van Financiën op aandringen de plannen voor een VBS binnen deze voorstellen te toetsen en daarna met een bijpassen beoordeling en voorstel te komen.

Erik Smelt

Vice -voorzitter Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK) Fesmelt@najk.nl