Den Haag, 27 september 2005
Bijdrage van Staf Depla aan het Algemeen Overleg herstructurering en woningbouw
Woningbouwproductie
1. Ambitie te laag
De schaarste op de woningmarkt moet worden aangepakt. De minister krijgt dus onze steun dat er meer woningen gebouwd worden. Maar haar ambitie is te laag. Ze vindt een woningtekort van 1.5% acceptabel. Waarom streeft de Minister niet naar evenwicht op de woningmarkt. En waarom bent U tevreden als u 90% van de doelstelling haalt.
2. In een aantal regio's blijft de woningnood bestaan
Minister schrijft in haar brief van 2 juni dat alleen in de regio Rotterdam, Amsterdam en Leiden de bouwafspraken niet leiden tot verlaging woningtekort tot gewenste 1.5%. In regio Utrecht en Den Bosch is ook na realiseren van afgelopen aantallen het woningtekort in 2010 nog groter dan 1.5%. Graag uw reactie.
3. Papieren afspraken, maar nu wel hard op afrekenen
De minister heeft met onze steun de nieuwbouwproductie van 445.000 woningen tot speerpunt van haar beleid gemaakt. De minister geloof erin. De convenanten zijn getekend. Van de 445.000 nieuwe woningen worden er 360.000 in de stedelijke regio's gebouwd. Het ziet er allemaal op papier fantastisch uit. Wij hopen oprecht dat het haar gaat lukken. Maar, laten we dan wel afspreken dat de minister ons jaarlijks laat zien dat ze haar cijfers haalt. En gewoon weer ouderwets afrekenen op aantallen. Niet alleen op de einddoelstelling in 2010 maar ook op tussendoelstellingen. Bent u bereid een tussendoelstelling te formuleren voor eind 2006? En bent u bereid om daar uw politieke lot aan te verbinden?
4. minister moet meer doen aan luchtkwaliteit
Na uw geruststellende brieven in juni en juli dat de slechte luchtkwaliteit geen roet in het eten gooit om de woningbouwafspraken te halen. Lezen we in de brief van gisteren dat het er toch minder rooskleurig voorstaat. Ondanks de extra inspanningen en de versoepeling vanuit Brussel. De PvdA kan het niet uitleggen dat mensen die al in de slechte lucht wonen nu ook nog langer op hun woning moeten wachten omdat de lucht niet schoon genoeg is. Kortom ik wil u graag zij aan zij met uw staatssecretaris op de bres zien staan om de lucht schoner te krijgen
5. Te weinig betaalbare woningen
De PvdA maakt zich zorgen dat er te weinig betaalbare huur en koopwoningen gebouwd worden. Er wordt teveel vanuit de bouwkosten geredeneerd en te weinig vanuit de portemonnee van woningzoekende.
Bij de jaarlijkse voortgangrapportage dient daarom expliciet gerapporteerd te worden over in ieder geval de volgende twee zaken: 1. het aantal goedkope, middendure, huur en koopwoningen die door de corporaties zijn gebouwd; 2. de bouw van goedkope woningen in de randgemeenten t.o.v. de centrumgemeenten.
6. Huurbeleid
We willen bevestiging van de Minister dat het niet halen van de bouwproductie door zogenaamde externe factoren (luchtkwaliteit, voldoende grond) geen reden is om
liberalisering in 2008 toch door te zetten ook al is de bouwproductie niet gehaald.
7. Meer betaalbare woningen in de randgemeenten
Een groot knelpunt blijft - ondanks de convenanten - dat er in de randgemeenten veel te weinig gebouwd wordt voor de lagere inkomensgroepen (motie Bos). Het bekende voorbeeld Houten in regio Utrecht en een nieuw voorbeeld Kessel bij Venlo. De Minister stelt dat alle regio's het onderling eens zijn geworden. Daar leidt de minister uit af dat er genoeg betaalbare woningen in randgemeenten gebouwd worden. Ze vergeet echter dat steden wel akkoord moesten gaan omdat ze anders geen rijksgeld krijgen. En randgemeenten hebben het geld niet nodig als ze geen sociale woningen bouwen. Omdat ze die niet willen laten zich daar niet door onder druk zetten. Kortom free riders moeten worden aangepakt. Minister heeft in december 2004 toezegging gedaan om instrumentarium te ontwikkelen. In begroting staat niks over voortgang. In dit verband onderzoekt de minister een aanwijzingsbevoegdheid. Hoe staat het daarmee? Gaat de aandacht ook uit naar het kunnen beboeten? Kunnen we voor het Kerstreces over het onderzoek beschikken (evt motie.)
Voortgang herstructurering / 56 wijken - aanpak.
Leefbare buurten en een ongedeelde stad, dat wil de PvdA. Tegen die achtergrond beoordelen we de voortgang van de herstructurering.
1. Meer wegen naar Rome: minder sloop
In teveel wijken is de oplossing van de wethouders, corporaties en deze minister: sloop/nieuwbouw. Wat de PvdA betreft zijn er meer wegen naar Rome om de leefbaarheid in buurten te vergroten. Sterker andere instrumenten zijn vaak efficiënter en effectiever. Denk bv aan het instrumenten van de woonruimteverdeling. Bovendien leidt sloop tot verdere afname van het aantal betaalbare woningen en dat is in deze tijd met lange wachtlijsten ongewenst. Zorg dat bewoners de vragende partij worden ipv dat ze het gevoel krijgen dat ze moeten wijken voor de rijken.
2. Geen sloop afspraken
Lokaal moet bekeken worden hoe een buurt moet worden aangepakt. Dus in de prestatieafspraken wil de PvdA wel afspraken over aantallen woningen en over kwaliteit van woningen. Slopen is geen prestatie waar een gemeente op moet worden afgerekend. Evt. motie. Ik kwam laatst in Helmond waar de gemeente tegen de bewoners zei dat Helmond geen geld krijgt van het rijk als in het plan minder gesloopt en minder koopwoningen werden gebouwd. Dat wil ik nergens meer horen.
3. Andere wegen naar Rome onderzoeken: Onderzoek naar kosteneffectiviteit sloop/nieuwbouw
Bezoek aan Bilthoven en Tilburg. Met een combinatie van renovatie, buurtbeheer, werk en zorg werd op korte termijn het aantal inschrijvers op een woning verhoogd van 3 naar 130. Kortom de buurt werd weer gewild. Tijdens de begrotingsbehandeling vorig jaar is afgesproken dat na Minister zou onderzoek zou doen naar de kosteneffectiviteit van sloop/nieuwbouw in relatie tot renovatie, verkoop van woningen en woonruimteverdeling. Dit onderzoek vindt de PvdA belangrijk om gemeenten en corporaties dan ook te inspireren dat er andere wegen naar Rome zijn om een buurt op te knappen. Uit de praktijk blijkt dat de herstructurering toch veel langer duurt. Bewoners kunnen daar niet op wachten. Dus niet alleen kosten/effectiviteit maar ook welken aanpak leidt op kortere termijn tot resultaat. Met name verhoging kansen op werk werken erg positief uit op een buurt. Wanneer is dit beloofde onderzoek af?
4. Wat ik mis in de afspraken:
*Wat vinden de bewoners ervan.
* De investeringen door de corporaties in de leefbaarheid moéten duidelijk worden. De minister is nog niet klaar met haar werk en zal daarvoor terug moeten. Evt. motie (In dit verband zal ik minister herinneren aan haar toezegging van 03-06-2004 AO (3e termijn woningprodcutie en herstructurering) dat ze een > zou ontwikkelen voor het weergeven van prestaties voor corpo's (en gemeenten?) in de 56 wijken
* er geen duidelijkheid is over het verkoopprogramma, hier past overigens wel wat meer ambitie , en over de bouw van sociale koopwoningen
5. Wat levert 56 wijken aanpak voor een buurt eigenlijk op
De 56 wijken aanpak gaat niet gepaard met rijksgeld. Althans, dat leek zo, tot voor kort. Er is op Prinsjesdag 100 miljoen aangekondigd. Maar in de begroting is dat niet terug te vinden. Oud geld met een nieuw jasje. Wie dacht dat het hier over extra geld gaat heeft het mis, het is een verschuiving van bestaand IPSV geld. Dit geld kwam al grotendeels in de grote steden terecht.
Mede nav de recente uitspraken van Malburgen (Arnhem) en Holtenbroek (Zwolle) dat ze niet meer bij de 56 wijken willen horen wil ik de selectie weer eens aan de orde stellen. De politieke lobby in relatie tot de objectieve sociaal economische criteria. Hoe kan het dat de Falgabuurt in Den Helder niet een 57e wijk is?
[5. tegenbegroting en 56 wijken
ik wil in het debat alvast aankondigen dan wij wel extra geld (180 miljoen uit onze tegenbegroting) goed willen bestedden: afschaffing overdrachtsbelasting in de 56 wijken niet alleen tbv de corporaties maar ook voor de huurders die hun eigen huis willen kopen; invoering van een onderhoudsaftrek in box 1 voor huizen met een bouwjaar vóór 1960, in geval van een VVE gaat het om de fiscale verrekening van de onderhoudsbijdragen; bewoners belonen met een bonus voor leefbaarheidsinitiatieven. ]
Partij van de Arbeid