Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties



Pechtold: Kiesraad miskent noodzaak voor vernieuwing

28 september 2005

Halvering van het aantal voorkeurstemmen om tot lid van de Tweede Kamer te worden gekozen is een eenvoudige manier om al bij de komende verkiezingen te stimuleren dat kandidaten zich in een persoonlijke verkiezingsstrijd tot de kiezer richten. Minister Pechtold (BVK) vindt dat er een eind aan moet komen dat de Tweede Kamer voor een groot deel bestaat uit leden die niemand kent.
---

Het is belangrijk dat meer kandidaten zelf de kiezer aanspreken en zo hun vertrouwen winnen. Halvering van de voorkeurdrempel (was 25% van de kiesdeler, wordt 12,5 %) daagt kandidaten uit dat te doen. Nog meer dan nu, doet het er toe zelf stemmen te winnen. Kandidaten en kamerleden krijgen daardoor een gezicht. Dat is een belangrijke voorwaarde voor vertrouwen. Dit is de kern van de reactie van minister Pechtold op het vandaag verschenen advies van de Kiesraad over het halveren van de voorkeursdrempel bij Tweede-Kamerverkiezingen.

De Kiesraad brengt in zijn advies over de verlaging van de voorkeurdrempel als bezwaar naar voren dat die verlaging zal leiden tot een persoonlijke verkiezingsstrijd van kandidaten. Het gaat Pechtold nu juist om die persoonlijke verkiezingsstrijd. De Raad is bang dat zo'n strijd ten koste gaat van het politieke handwerk en de evenwichtige samenstelling van de fracties; de Kiesraad vreest cliëntalisme en regionalisme. Die angst heeft minister Pechtold niet. Politieke partijen zijn prima in staat goede kandidaten te stellen en afspraken te maken over wat wel en niet kan in campagnes. De Kiesraad meent dat er nu niets moet gebeuren omdat het Burgerforum zich gaat buigen over het kiesstelsel. Dat vindt Pechtold niet. De voorstellen van het Burgerforum kunnen aanleiding zijn op wat langere termijn het kiesstelsel ingrijpend te wijzigen. Dat ontslaat de regering niet van de verplichting om op korte termijn te doen wat mogelijk kan bijdragen aan herstel van vertrouwen. De Kiesraad is onnodig behoudend vindt minister Pechtold.

Het kabinet zoekt naar nieuwe wegen om de relatie tussen burgers en overheid, tussen kiezers en gekozenen te verbeteren. De halvering van het aantal voorkeurstemmen dat een kandidaat nodig heeft om te worden gekozen tot lid van de Tweede Kamer is onderdeel van een pakket aan voorstellen ter versterking van de democratie. Andere voorstellen zijn de regeling van de gekozen burgemeester, het instellen van het al genoemde Burgerforum, de Nationale conventie die zich buigt over het nationale politieke bestel, een bezinning op de positie van de minister-president en op referenda.