FNV Bouw


datum: 26-09-2005 / bericht: 1 van 30

speech Van Haaster: Aedes, kom je afspraken na!

Toespraak Dick van Haaster op de bondsraad 26 september 2005: Aanstaande donderdag is er een landelijke actiedag in Utrecht om te protesteren tegen de opstelling van werkgeversorganisatie Aedes. Zij weigert om met ons een goede CAO voor de woondiensten af te sluiten. We hebben allemaal in de kranten kunnen lezen dat directeuren van de woningcorporaties een dik salaris opstrijken, maar het nakomen van afspraken uit de vorige onderhandelingen over de salarissen van de werknemers kan er zogenaamd niet van af. Het nieuwe loongebouw is destijds zorgvuldig uitonderhandeld, inclusief overgangsregelingen. De werkgevers zaten er met hun volle verstand bij. Dan kan het niet zo zijn dat er nu even een streep door wordt gezet. Dit is het ene grote struikelblok. De ombouw van het vroegpensioen is het andere. Het kan m.i. niet zo zijn dat wij er overal in slagen tot een goede nieuwe pensioenregeling te komen maar niet bij de woningcorporaties.

Ik roep de werkgevers van deze plaats op om op hun schreden terug te keren. De sector ligt al genoeg onder vuur. En ik waarschuw: waag het niet om het alleen met De Unie op een akkoordje te gooien! Maak er geen misbruik van dat het hoger betaalde personeel wat minder belang heeft bij de overgangsregeling voor het nieuwe loongebouw. De Unie organiseert nog geen 10% van de leden. Zij hebben 700 leden, wij - FNV Bouw en HBB CNV - hebben 7000 leden. Dat zegt genoeg. Het gaat uiteindelijk om principes. Gemaakte afspraken hoor je na te komen, ombouw van vroegpensioen is door politieke besluitvorming onvermijdelijk en wij eisen respect voor het democratische principe van de representativiteit. Ik hoor de laatste dagen hele goede berichten over de belangstelling voor de actiebijeenkomst. Het zou me niet verbazen als er meer dan 1000 werknemers uit de sector in bussen naar Utrecht komen. Dat zou een geweldige ondersteuning betekenen voor onze onderhandelaars. En een niet mis te verstaan signaal aan Aedes.

Representativiteit is niet alleen een democratisch principe. Representativiteit is ook onmisbaar voor het draagvlak onder collectieve afspraken. De vakbeweging kan niet zonder. Uiteindelijk is de machtspositie van elke bond direct verbonden aan de leden en hun strijdbaarheid. Het is goed om te zien dat het in de woningcorporaties op beide punten in de goede richting gaat. Maar kijken we naar ons ledental in een aantal andere sectoren, dan moeten wij ons zorgen maken. Er zijn teveel CAOgebieden waar we zelf nauwelijks boven de 10% uitkomen. Dat moet beter. In de achterliggende maanden hebben we in de bond een plan ontwikkeld om de organisatiegraad te verhogen. Dat is het doel: een hogere organisatiegraad. Leden werven, maar zeker ook leden die hebben opgezegd proberen te behouden. Er zijn maar 62 afdelingen die daarvan werk maken, en dat moet beter kunnen. Ieder kaderlid kan daaraan meehelpen - de regio's maken er werkafspraken over. Op het hoofdkantoor worden professionele belacties uitgevoerd. We willen geen kans onbenut raken. Natuurlijk hebben we de contributies ook hard nodig om ons werk te kunnen doen, maar het allerbelangrijkste is dat we onze machtspositie uitbouwen. Met de contributie maken we een interessante ontwikkeling door. In veel nieuwe CAO's is afgesproken dat de contributieopbrengst aan het einde van het jaar afgetrokken kan worden van het brutoloon - daardoor spaar je de belasting- en premieheffing over de contributie van het hele jaar uit. Dat scheelt al gauw een behoorlijk bedrag, dat kan oplopen tot 70 of 80 euro! We hebben onze contributie ook eens vergeleken met die van andere bonden in onze sector. Daar springen we goed uit, vooral omdat de belastingservice bij ons gratis is, terwijl je bij de HBB CNV ¤ 12,50 moet betalen.

Veel collega's en kaderleden zijn op het ogenblik druk bezig met de zorgtoeslag. Die zorgtoeslag is nieuw. Duizenden mensen zitten met de handen in het haar, want zij weten niet hoe zij het formulier moeten invullen. Zij zijn bang dat ze fouten maken en daardoor de toeslag missen. We helpen zoveel mogelijk mensen. Maar er zijn 9 miljoen mensen die zo'n formulier moeten invullen! Dus hier en daar loopt het ondanks de enorme inzet over de schoenen. Wij vragen onze leden daarvoor begrip. Iedereen mag erop rekenen dat we alle zeilen bijzetten, en uiteindelijk zullen we iedereen helpen! Het echte probleem is ook hier het kabinet. Want het is op zich natuurlijk waanzin om eerst een hele hoge nominale premie voor de ziektekostenverzekering te innen, om die vervolgens bij miljoenen mensen te gaan compenseren met een zorgtoeslag. Typisch een bureaucraten aanpak. Alleen maar in het leven geroepen omdat het kabinet de premie niet voor een groter deel inkomensafhankelijk wil maken. Dan zou de premie namelijk hoger uitvallen voor de hogere inkomens en wat lager voor de lagere. Dit kabinet wil de inkomensverschillen vergroten. De ministers durven het alleen niet hardop te zeggen en draaien er omheen, zoals we hebben gezien bij de algemene beschouwingen. Rond Prinsjesdag is terecht veel aandacht gegeven aan de verschillen in de koopkracht. Het kabinet wil profiteren van de verwachte economische opleving en probeert een beeld te scheppen alsof iedereen daarvan zal profiteren. Maar het is klip en klaar geworden dat de laagste inkomens niet of nauwelijks profiteren. Maar er komt een moment dat ook zij eens kunnen afrekenen: de verkiezingen werpen hun eerste schaduwen vooruit.

Ondertussen moeten we niet vergeten dat we ook successen boeken. In de achterliggende periode zijn er weer heel wat goede CAO's afgesloten. We blikken daarop vandaag terug. We boeken ook veel resultaten in de individuele belangenbehartiging. Duizenden en duizenden leden helpen we aan de telefoon of op kantoor. Miljoenen euro's aan achterstallige betalingen hebben we bij werkgevers teruggehaald. Zelfs in de politieke lobby en het Haagse overlegcircuit boeken we resultaten. De seizoenswerkloosheid bij schilders en in de GWW wordt niet langer afgewenteld op de werknemers - er komt mede dankzij onze acties van enkele jaren terug een goede regeling. En er is nog veel meer aan de orde, teveel om allemaal op in te gaan. Ik beperk me hier vandaag nog tot één belangrijk punt, de pensioenen. Wat velen niet weten is dat het toezicht op pensioenfondsen onnodig veel scherper dreigt te worden. Geen misverstand, de vakbeweging vindt een solide pensioenregeling van het grootste belang. Daarop moet ook streng toezicht zijn. Maar het toezicht moet niet dóórschieten. Wij vinden dat pensioenen in beginsel geïndexeerd moeten worden. Dat kan alleen als de beleggingen voldoende renderen. Iedereen weet dat beleggen risico's met zich meebrengt. De professionele vermogensbeheerders die de pensioenpremies beleggen, proberen die risico's zoveel mogelijk te spreiden. Maar daarmee voorkom je niet dat de koersen soms scherp dalen. In zo'n situatie moet het bestuur maatregelen treffen om de verplichtingen van het fonds te waarborgen. Die verplichtingen zijn gelukkig gespreid over de tijd, want niet iedereen gaat binnen een jaar met pensioen. Dat betekent dat pensioenfondsen ruim de tijd hebben om zich in te stellen op nieuwe koersen. Het punt is nu dat er regels zijn bedacht die ertoe leiden dat bij grote koersdalingen en/of rentedalingen op korte termijn ingrijpende maatregelen getroffen moeten worden. Het gevolg daarvan zal zijn dat indexering heel vaak ongewis is, en achterwege zal blijven. De regels zouden meer rekening moeten houden met het lange termijn karakter van de pensioenfondsen. Politici blijken hiervoor onvoldoende begrip te hebben. Het is goed dat zij het beste pensioenstelsel ter wereld willen beschermen, dat willen wij ook. Maar als ze het doodknuffelen raken we van de regen in de drup. Ik spreek de wens uit dat het jaar uitstel van de nieuwe pensioenwet de gelegenheid biedt om hierover nog eens goed na te denken. Vanuit onze pensioenfondsen zullen we de politici moeten overtuigen van echt goed toezicht.

Dick van Haaster, voorzitter