Vrijheid van meningsuiting óók voor hen die de democratie willen
vernietigen
Promotie jurist Quoc Loc Hong
De vrijheid van meningsuiting behoort tot de klassieke mensenrechten.
Maar kan de vrijheid van meningsuiting ook toekomen aan mensen die
mensenrechten willen ondergraven en de democratie willen opblazen?
Over dit dilemma gaat het proefschrift van Quoc Loc Hong.
Eind juli 2001, nauwelijks zes weken voor de aanslagen op de Twin
Towers, boog het Europese Hof voor de Rechten van de Mens te
Straatsburg zich over een conflict tussen Turkije en de Refah Partisi.
Deze politieke partij had als doel, volgens de Turkse overheid, de
Turkse democratie te vernietigen en er een islamitische theocratie
voor in de plaats te stellen. Reden voor de Turkse overheid om de
Refah Partisi te ontbinden. Maar was dat niet in strijd met het
Europees Verdrag tot Bescherming van de Rechten van de Mens en de
Fundamentele Vrijheden (EVRM), dat o.a. de vrijheid van vereniging en
vrijheid van meningsuiting garandeert? De rechters van het Europese
Hof vonden van niet: de partij was terecht verboden.
Het proefschrift van Quoc Loc Hong gaat uitgebreid in op de betekenis
van deze zaak: mag een democratie zich met repressieve wetgeving
beschermen tegen 'vijanden', die gebruik maken van de vrijheid van
meningsuiting om deze staatsvorm te vernietigen, zonder in strijd te
komen met het principe waaraan de democratie zelf haar legitimiteit
ontleent? Als het antwoord op deze vraag bevestigend luidt, doemt er
een ander probleem op. Voorkomen moet worden dat de democratische
strijd tegen het specifieke gevaar van antidemocratische
meningsuitingen ontaardt in een algemene beperking van het recht op
vrije meningsuiting zelf. De vraag is of er een democratische
rechtvaardiging kan worden gevonden voor de scherpe controle waaraan
de rechterlijke macht deze wetgeving moet onderwerpen.
Het thema van het proefschrift van Hong raakt een uiterst actueel
onderwerp: de vrijheid van meningsuiting die ook in Nederland in het
geding is. We hebben het gezien bij Pim Fortuyn en Theo van Gogh. Ook
Ayaan Hirsi Ali heeft ermee te maken gehad: een groep moslims heeft
geprobeerd te verhinderen dat zij een vervolg op Submission zou maken.
In dit kader komen ook radicale imams aan de orde, die de Nederlandse
samenleving afwijzen, maar zich wel beroepen op de vrijheid van
meningsuiting, gegarandeerd door diezelfde samenleving. Het
proefschrift gaat dan ook over vraag hoe we moeten omgaan met de
vrijheid van meningsuiting die toekomt aan moslims die er
extremistische ideeën op na houden. En het proefschrift gaat over de
wijze waarop de democratie en de rechtspraak daar weer op reageren,
zoals het strafbaar stellen van de apologie, de verheerlijking van
terroristische daden.
Uiteindelijk is de onderzoeker niet pessimistisch gestemd over de
kracht van de democratie en de beperkingen op de vrijheid van
meningsuiting. Hong denkt dat het op rechtsfilosofische gronden
mogelijk is te beargumenteren dat, indien nodig, de democratie
vijandige meningsuitingen kan onderdrukken zonder in strijd te komen
met haar eigen legitimiteitsprincipe, en zonder dat daarbij de
rechterlijke bescherming van het recht op vrije meningsuiting zelf
wordt ondermijnd.
Mr. Quoc Loc Hong (1970, Tuy Hoa, Vietman) studeerde Nederlands recht
aan de Universiteit van Tilburg. Hij studeerde af in het staats- en
bestuursrecht op de scriptie Vrijheid in een titelloze rechtsorde. Na
zijn afstuderen in 1996 is hij als assistent-in-opleiding
rechtsfilosofie werkzaam geweest aan dezelfde universiteit. Tussen
januari 2002 en september 2003 werkte hij als
senior-gerechtssecretaris bij de vreemdelingenkamer van de rechtbank
Alkmaar.
Noot voor de pers
Quoc Loc Hong promoveert maandag 26 september 2005 om 16.15 uur in de
aula van de Universiteit van Tilburg (Warandelaan 2, Tilburg) op het
proefschrift The Legal Inclusion of Extremist Speech. Promotor is
prof.dr. G.C.G.J. van Roermund.
Het proefschrift wordt uitgegeven door Wolf Legal Publishers (ISBN
90-5850-162-0).
Journalisten kunnen een exemplaar van het proefschrift opvragen bij de
afdeling Voorlichting en Externe Betrekkingen van de UvT, tel: 013 466
2000, e-mail: persberichtuvt@uvt.nl.
Quoc Loc Hong is bereikbaar op telefoon: 06 1909 2817, e-mail:
hongquocloc@gmail.com.
Persberichten van de UvT staan ook op Internet:
www.uvt.nl/persberichten/.
Universiteit van Tilburg