Ministerie van Algemene Zaken

1red16014
23-9-2005, NOS, Met het oog op morgen, R1, 23.00 uur

MINISTER-PRESIDENT BALKENENDE, NA AFLOOP VAN DE WEKELIJKSE MINISTERRAAD,

OVER DE ROL VAN OPPOSITIELEIDER BOS, TOEKOMSTIGE COALITIE EN DE DUITSE

VERKIEZINGEN


CARASSO:
(.) en inderdaad dat gebaar van Hoogervorst. Dus vandaag vroeg ik aan Balkenende wat dat laatste gebaar de kiezers wel niet voor beeld moet geven.


BALKENENDE:
Dat is natuurlijk geen gelukkig beeld. Je hebt een serieus debat dat gaat over serieuze zaken en in een onbewaakt moment heeft minister Hoogervorst toen dat gebaar gemaakt.


CARASSO:
En dat voor een kabinet dat normen en waarden zo belangrijk vindt.


BALKENENDE:
Natuurlijk maar daarmee is ook wel duidelijk dat het natuurlijk niet had gemoeten. N dan is het goed dat je zegt: het was fout en dat erken ik ook.


CARASSO:
Ook Maxime Verhagen ging een aantal keer fel tekeer tegen Wouter Bos. Het lijkt soms wel of de coalitie persoonlijk iets heeft tegen Bos heeft.


BALKENENDE:
Ik geloof niet dat we moeten spreken in termen van dat de heer Verhagen zich richt tegen de heer Bos want omgekeerd kan ik ook de nodige voorbeelden noemen.


CARASSO:
Maar toch lijkt Bos een persoon waar een hoop irritatie over bestaat.


BALKENENDE:
De heer Bos roept het misschien soms een beetje over zichzelf uit.


CARASSO:
Waar zit hem dat dan in?


BALKENENDE:
Als je hem in de eerste termijn hoorde dat hij het heeft over Bush, Bolton en Balkenende. Dat zijn van die aanduidingen. Je bent dan heel snel bezig met niet praten over een kabinet maar over een persoon. Terwijl natuurlijk bij de Algemene Politieke Beschouwingen het hoort te gaan over het kabinetsbeleid.


CARASSO:
Hij krijgt zijn verdiende loon eigenlijk?


BALKENENDE:
Wie kaatst moet de bal verwachten. Maar aan de andere kant viel natuurlijk wel op dat de heer Bos, dat viel me op gisteren in de tweede termijn, het net zozeer had over het kabinet, wat natuurlijk normaal de aanspreektitel zou zijn, maar dat hij het vooral had over Verhagen en Balkenende. En toen dacht ik: dat is opvallend.


CARASSO:
En wat vindt u daar dan opvallend aan. Wat leidt u daar uit af.


BALKENENDE:
We zijn al heel snel bezig dan met een soort politiek spel. Natuurlijk is het zo dat je elkaar aanspreekt in het debat. Dan mag de toon best eens hoog zijn want het gaat over serieuze onderwerpen. Het gaat over belangrijke kwesties. Maar goed het had een eigen lading. En dat de stijl waar iedereen dan voor kiest. Dat moet de heer Bos zelf weten. Ik heb mijn stijl. Ik heb het gehad over mijn kabinet en de heer Bos heeft zijn stijl.


CARASSO:
U heeft zich deze week uitgesproken voor het voortzetten van deze coalitie. Heeft de kritische toon die Bos aansloeg, heeft u dat gesterkt in die opvatting?


BALKENENDE:
Er is eigenlijk iets anders dat mij bezighoudt de afgelopen dagen. Ik heb natuurlijk goed geluisterd naar Wouter Bos en eens vooral opgelet of hij nu ook kiest voor hervormingsbeleid, de noodzaak van verandering. En dan valt het me op, hij heeft bijvoorbeeld een inleiding gegeven in Tilburg, dan zegt hij dat er in Nederland een brede consensus bestaat over de noodzaak van hervormingen. En ook onlangs in een interview heeft hij gezegd dat landen als Duitsland en Frankrijk eigenlijk veel te weinig doen aan hervormingen en dat men dat wel zal gaan merken. Met andere woorden, dat zijn uitlatingen buiten het parlement waarin de noodzaak van hervormingen wordt onderstreept aar als je dan het Kamerdebat hebt, dan zie je ineens dat het sterk inzet tegen het kabinet, tegen de maatregelen die het kabinet neemt. En dat vond ik heel opvallend want hervormingen in beleid dat betekent ook dat je een keer moet willen kiezen voor verandering.


CARASSO:
U weet niet wat u aan hem heeft?


BALKENENDE:
Dat zal moeten blijken. Het valt mij op dat ik meer heb aan de opmerkingen van de heer Bos buiten het parlement waarin de noodzaak van hervormingen worden aangegeven maar waarvan door opmerkingen in het parlement weer afstand van wordt genomen.


CARASSO:
Hoe gaat dat als hij bij u in het Torentje is?


BALKENENDE:
Ik vind niet dat ik moet gaan spreken over de bilaterale contacten want die zijn gewoon goed. En het is ook goed dat je elkaar eens spreekt buiten het parlement. Ik vind je moet elkaar beoordelen op de momenten dat je uitlatingen doet, dat je stellingen betrekt, dat je je visie weggeeft. En kijk dat is wel een belangrijk punt. We zijn nu halverwege de kabinetsrit dus je mag ook van politici van partijen verwachten dat ze aangeven hoe ze tegen zaken aangeven.


CARASSO:
Dus u bent gesterkt in uw opvatting dat u eerder bij de VVD kan zijn in de toekomst dan bij de PvdA?


BALKENENDE:
Ik heb vaker gezegd dat als je kiest voor een bepaald beleid dat je dan ook vaak veel meer hebt aan twee perioden dan aan een periode omdat je dan veel meer tijd hebt om alles goed uit te voeren en door te gaan met die veranderingsagenda.


CARASSO:
Want inhoudelijk is hij afgerond, die agenda?


BALKENENDE:
Ja, maar goed we zullen natuurlijk in de volgende periode zien hoe we er mee verder gaan. Goed dat u het zegt: in deze periode hebben we natuurlijk in het begin van de vier jaar van het kabinet gezegd: de eerste periode willen we benutten om allerlei veranderingen op stapel te gaan zetten, in de steigers te zetten. Dan moet je oppassen dat je dan terwijl we nu eerst moeten werken aan een zorgvuldige invoering, dat je dan plotseling weer allerlei andere dingen gaat doen. Het gaat om een solide aanpak en daarom hebben we ook gezegd, deze week heb ik ook aangegeven, dat we nu eens niet kiezen voor nu weer andere hervormingen want dat wordt gewoon teveel dan.


CARASSO:
Het was in Nederland een belangrijke politieke week, maar ook in Duitsland. Daar zitten ze wel al in de echte coalitievorming. (.) U gaat op bezoek bij Stoiber van CSU, de partijvoorzitter. Als hij aan u nou vraagt: wat moet ik doen Jan Peter, wat adviseert u hem dan?


BALKENENDE:
Ik moet zeggen dat de CDU/CSU in Duitsland wel een duidelijk beeld heeft van de noodzaak van verandering.


CARASSO:
Maar moeten ze met de SPD samengaan?


BALKENENDE:
Dat is iets wat ik als premier niet moet gaan doen. Dat is me gaan mengen in de besprekingen die zouden moeten leiden tot een regeringscoalitie. Het is mijn oprechte wens dat Duitsland zo snel mogelijk een regering krijgt. Duitsland is een buitengewoon belangrijk land in Europa. Lange tijd is Duitsland ook gezien als de economische motor van Europa. Het is niet goed dat een land dat zo belangrijk is te lang bezig zou zijn met het vormen van een regering. Dat is in het belang van niemand, niet van Duitsland en ook niet van Europa.


CARASSO:
Nou zei Schröder deze week: CDU en CSU dat mag je niet als een blok zien. Was u verrast door die opmerking?


BALKENENDE:
Ik heb er wel een beetje om gegniffeld wat politici kunnen soms zeer creatief zijn. we weten natuurlijk allemaal dat in de Duitse verhoudingen CDU/CSU als een blok in het Duitse parlement wordt gezien. Dat is dus een beetje gezocht.


CARASSO:
Schröder haalt alles uit de kast, u kent hem goed, is dit typisch voor hem?


BALKENENDE:
Iemand als Schröder is natuurlijk iemand die, dat hebben we ook gezien in de campagne, is een echte campaigner, dat kan hij goed, hij weet zijn boodschap goed te brengen, kent zijn dossiers. Op het ogenblik, ik snap het. Natuurlijk is er teleurstelling bij de een, en ook bij de ander. Het is natuurlijk een hele lastige uitslag.


CARASSO:
Maar is dit typisch?


BALKENENDE:
Daar moet ik niet te veel uitspraken over gaan doen. Ik begrijp het wel dat ook hij de ambitie heeft om door te gaan. Alleen heeft hij het probleem dat hij wat kleiner is dan de groep CDU/CSU. En mevrouw Merckel heeft weer het probleem dat ze geen meerderheid heeft met de FDP. Zo heeft iedereen daar zijn problemen op het ogenblik. Dat is de complexiteit in Duitsland.


CARASSO:
Op een volgende Europese Top zal u in ieder geval de hand schudden van een Duitse bondskanselier. Als u een gokje mag wagen wie wordt het dan?


BALKENENDE:
Laat ik maar geen gok wagen.


CARASSO:
Wordt het alsnog Merckel, denkt u?


BALKENENDE:
U stelt nu de zelfde vraag op een ander manier. Laten we eerst maar eens afwachten wat er in Duitsland gebeurt. U weet: een eerste gesprek heeft plaatsgevonden tussen Angela Merckel en Gerhard Schröder. Ik heb begrepen dat dat volgende week zal worden herhaald. Laat we maar eens even afwachten wat er gaat gebeuren.
(letterlijke tekst, ongecorrigeerd, jw)

zaterdag 24 september 2005