GS weinig verrast over Rijksbegroting 2006
20 september 2005
Gedeputeerde Staten van de provincie Groningen zijn weinig verrast
door de Rijksbegroting 2006. De ontwikkelingen in de uitkering
provinciefonds zijn zoals verwacht en zijn al doorberekend in onze
eigen begroting. Het college maakt zich ernstige zorgen over de
financiële situatie van de Groninger gemeenten door de afschaffing van
het gebruikersdeel van de OZB. Verder baart het feit dat in de
begroting met geen woord wordt gerept over een aanvullende financiële
bijdrage van het rijk voor de versnelde verdubbeling van de N33
zorgen, evenals het feit dat er geen extra gelden zijn gereserveerd
voor het toenemend aantal jongeren die pleegzorg nodig hebben.
Positief is wel dat er diverse bijdragen worden gereserveerd voor een
aantal beleidsonderdelen van de jeugdzorg.
Een zorgpunt voor het college is de afschaffing van de centrale IPR en
de problemen waarin verschillende grootverbruikers van stroom en gas
in, met name het Eemsmondgebied terecht dreigen te komen als gevolg
van de sterk gestegen energieprijzen.
GS maken zich ernstig zorgen over de financiële situatie van de
Groninger gemeenten. Het college heeft geconstateerd dat de
afschaffing van het gebruikersdeel van de OZB voor de Groninger
gemeenten zal leiden tot een daling van hun inkomsten met een
gemiddeld bedrag van EUR 17,-- per inwoner.
Na de decentralisatie van diverse taken van het Rijk naar de lagere
overheden, zonder overdracht van de bijbehorende middelen zal het voor
de gemeenten nu bijna onmogelijk worden al hun taken goed uit te
voeren. Daarnaast vinden GS het onacceptabel dat gemeenten slechts
worden gecompenseerd met een tijdelijke bijdrage uit het gemeentefonds
en niet met de mogelijkheid een eigen belasting te heffen. GS zijn van
mening dat zowel de gemeenten als de provincies een eigen
belastinggebied moeten hebben. Is dat niet het geval dan zijn zij voor
hun inkomsten volledig afhankelijk van de Rijksoverheid en dus zeer
beperkt in het maken van hun eigen keuzes. De provincie Groningen zal
ondermeer in het overleg tussen het IPO (Interprovinciaal overleg) en
de VNG (Vereniging Nederlandse Gemeenten) en het Rijk haar inbreng
leveren in deze discussie.
Economie en werkgelegenheid
Economische Zaken
De meest wezenlijke wijziging betreft het wegvallen in de begroting
van de verplichtingen voor de centrale InvesteringsPremieRegeling
(IPR) vanaf 2007. In de recentste voorstellen van de Europese
Commissie mag Nederland nog gebieden met een totale omvang van 7.5 %
van de Nederlandse bevolking op de steunkaart 2007-2013 zetten. Het
streven van het SNN is om hiervoor de economische kerngebieden van
Noord-Nederland aan te wijzen.
SZW
Het Rijk wil meer nadruk leggen op het aandeel werkenden en
werkzoekenden met een startkwalificatie. Voor werkgevers die een
werkleertraject aanbieden aan leerlingen in het beroepsonderwijs,
geldt een afdrachtvermindering. Het Rijk hoopt hiermee het aantal
leerarbeidsplaatsen te verhogen.
De nieuwe wet WIA (wet inkomen en arbeidsongeschiktheid, de opvolger
van de WAO) en de al ingezette herkeuringen, zullen onherroepelijk
leiden tot meer bijstandsuitkeringen in Groningen. Dit betekent
zwaardere financiële lasten voor de Groningse gemeenten die relatief
veel arbeidsongeschikten kennen.
De Wet Sociale Werkvoorziening (WSW) in de huidige vorm van
werkvoorzieningen komt onder druk te staan. Het Rijk wil personen met
een WSW indicatie deel laten nemen aan het reguliere arbeidsproces.
Gemeenten ontvangen subsidie voor WSW arbeidsplaatsen. Gezien de
arbeidsmarkt in Groningen, lijkt het lastig deze banen te creëren.
Daarbij komt nog dat gemeenten nog druk bezig zijn met de afbouw van
de ID regeling en hiermee samenhangend het nieuwe beleid dat gemeenten
hierop hebben ontwikkeld (work first, participatiebanen,
maatschappelijke banen e.d.).
Infrastructuur
In de hoofdwegenstructuur van de provincie zitten nog teveel
knelpunten die opgelost moeten worden. Daarbij gaat het bijvoorbeeld
om de knelpunten met betrekking tot de zuidelijke ringweg Groningen en
de aanpak van de N33. In het MIT zijn geen extra middelen gereserveerd
voor het oplossen van de knelpunten op het nationaal hoofdwegen net in
Groningen..
De provincie dringt er bij het kabinet op aan om aanvullende middelen
te reserveren voor de verdubbeling van de N33 (Assen-Zuidbroek). Voor
de versnelde verdubbeling van deze weg stelt de regio (provincies
Groningen en Drenthe) 50 miljoen Euro beschikbaar. Daarnaast heeft het
Rijk op basis van de motie Hofstra 50 miljoen beschikbaar gesteld. De
totale uitvoeringskosten voor de verdubbeling zijn voorzien op EUR 182
miljoen. Naast de genoemde bijdragen van het Rijk en de regio kunnen
gereserveerde gelden voor groot onderhoud worden ingezet (circa 17
miljoen). De provincie Groningen benadrukt dat voor het tekort van EUR
65 miljoen op rijksniveau aanvullende financiële middelen nodig zullen
zijn.
Jeugdzorg
Met de nieuwe Wet op de Jeugdzorg, die op 1 januari 2005 is ingegaan,
heeft de provincie nog meer een sturende rol gekregen op het beleid en
de financiën van de jeugdzorg. Steeds vaker worden kinderen uit huis
geplaatst vanwege een onveilige situatie. Er is geld nodig om dit op
te vangen. GS zijn dan ook verheugd dat het Rijk hiervoor 32 miljoen
beschikbaar heeft gesteld en zal zich sterk maken dat een redelijk
deel hiervoor aan de provincie Groningen wordt toegekend.
Landelijk en ook in onze provincie wordt er steeds meer op
aangedrongen dat jongeren met ernstige gedragsproblemen zonder
strafblad niet meer ondergebracht zouden moeten worden in
jeugdgevangenissen, maar opvang krijgen binnen instellingen van de
jeugdzorg. Het Rijk stelt 13,5 miljoen beschikbaar voor projecten die
een intersectoraal alternatief voor de opvang van deze jongeren
bieden. Het project Doen wat werkt van de drie Noordelijke provincies
krijgt een deel van dit geld.
De Jeugdzorg is samen met het ministerie van Justitie twee jaar
geleden gestart met het Deltaplan `kwaliteitsverbetering
gezinsvoogdij'. Het Deltaplan moet leiden tot een andere werkwijze en
meer tijd voor kinderen die onder toezicht staan. De pilots zijn
succesvol verlopen en in deze begroting is nu 14 miljoen beschikbaar
gesteld voor een landelijke invoering. Dit geld is echter niet bedoeld
voor de oplossing van het toenemend aantal jongeren dat pleegzorg
nodig heeft. GS blijven zich daarom ernstig zorgen maken over de kans
op stijgende wachtlijsten in de pleegzorg.
23 september 2005
Provincie Groningen