Gemeente Nieuwegein onderzoekt koopkracht minima
In opdracht van de gemeente Nieuwegein heeft het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (NIBUD) in juni 2005 een onderzoek gedaan naar de financiële positie van inwoners met lage inkomens in Nieuwegein. Met dit onderzoek wil de gemeente meer inzicht krijgen in de minima in Nieuwegein om vervolgens haar beleid hierop verder te ontwikkelen. De resultaten van het onderzoek zijn verwoord in een minima effectrapportage die 20 september 2005 ter kennisgeving aan het college van Burgemeester en Wethouders is aangeboden.
Hieronder volgt de achtergrond van het onderzoek, de resultaten en acties die de gemeente gaat ondernemen naar aanleiding van dit onderzoek.
De achtergrond
Nieuwegein heeft 2243 huishoudens die met een inkomen tot 110% van het sociaal minimum rond moeten komen. In het onderzoek is onder andere gekeken naar de woonlasten, de zorgvraag en de kosten van de opvoeding van kinderen. Uitgangspunt is dat ieder huishouden naast de noodzakelijke uitgaven voor wonen, kleding, eten en gezondheid ook ruimte moet hebben voor uitgaven die meer vrij zijn. Deze laatstgenoemde zijn de zogenaamde maatschappelijke participatie-uitgaven. Hieronder vallen uitgaven voor de deelname aan het sociale leven, zoals sporten, uitoefenen van een hobby, abonnement van een bibliotheek, abonnement van een krant, het houden van een huisdier en deelname aan culturele activiteiten.
Het NIBUD keek ook naar de zogenaamde armoedeval. Hiervan is sprake als een stijging van het inkomen leidt tot een beperktere bestedingsmogelijkheid. Oorzaak hiervan is het wegvallen van de rechten op allerlei inkomensondersteunende maatregelen, doordat het inkomen net boven een bepaalde grens komt.
De resultaten
Armoedeval
Onder de onderzochte huishoudens is er vrijwel geen sprake van armoedeval. Er is voldoende stimulans om te gaan werken en om het inkomen te laten groeien. Het in het verleden afschaffen van een aantal minimaregelingen droegen bij aan deze stimulans.
Koopkracht
De koopkracht van de Nieuwegeinse huishoudens is niet voldoende. Veel uitgaven voor maatschappelijke participatie zijn niet of nauwelijks te bekostigen. Hierdoor ontstaat een groot risico op sociale uitsluiting.
In Nieuwegein hebben de gezinnen met oudere kinderen de minste vrije bestedingsruimte. Uitgaven aan bijvoorbeeld schoolkosten, kleding en voeding liggen hoog.
Minimahuishoudens met hoge woonlasten in Nieuwegein zijn minder koopkrachtig dan de huishoudens met lage woonlasten. Ook zijn minimahuishoudens met hoge woonlasten in Nieuwegein minder koopkrachtig dan de gemiddelde huishoudens in Nederland.
De slechte koopkracht van de huishoudens wordt gedeeltelijk gecompenseerd. Er zijn namelijk ten opzicht van het gemiddelde van Nederland relatief goede regelingen voor kwijtschelding van (gemeentelijke) heffingen en aanvullende collectieve ziektekostenverzekering.
Ouderen met een zorgvraag zijn ten opzichte van ouderen zonder zorgvraag financieel slechter af in. Dit ondanks de categoriale regelingen zoals de ouderentoeslag, de regeling chronisch zieken en gehandicapten. Een belangrijke oorzaak hiervoor zijn de hogere kosten voor voeding door maaltijdvoorzieningen.
Gemeentelijke activiteiten
Op basis van de resultaten en de aanbevelingen uit het onderzoek gaat de gemeente Nieuwegein met de volgende activiteiten aan de slag:
* Ontwikkeling van een minimaregeling. Hiervoor is vanaf 2006 structureel ¤70.000,- beschikbaar gesteld door de gemeenteraad. In deze regeling zal specifiek de aandacht uitgaan naar huishoudens met oudere kinderen, collectieve maaltijdvoorzieningen en sociale activiteiten. Hieronder valt het onderzoek naar de mogelijkheden van een kortingspas in 2006.
* Continueren van het oprichten van een plaatselijke Stichting Leergeld. Dit is een Stichting die zich ten doel stelt om te voorkomen dat schoolgaande kinderen uit minimagezinnen niet kunnen deelnemen aan het sociaal maatschappelijk leven op en rond de school als gevolg van armoede. Het gaat in principe om kinderen in de leeftijd van 4 tot 18 jaar.
* Onderzoeken van de mogelijkheden om de doorstroom van huishoudens die te duur wonen te bevorderen.
* Nagaan welke mogelijkheden er zijn om de uitkomsten van het NIBUD-rapport te betrekken bij de uitwerking van een eigen bijdrageregeling in het kader van de Wmo.
De minima effectrapportage is na 26 september te downloaden vanaf de www.nieuwegein.nl, onder laatste nieuws.
Gemeente Nieuwegein