Vrije Universiteit Amsterdam

M. Bruggeman
23.09.2005
Faculteit der Letteren
aula
Nassau en de macht van Oranje. De strijd van de Friese Nassau's voor de erkenning van hun rechten, 1702-1747 13:45

Promotor: prof.dr. C.A. Davids

Oranje-Nassau in de problemen
Koningin Beatrix kreeg tijdens het bezoek aan Veere ter gelegenheid van haar 25-jarige jubileum als vorstin, wijn aangeboden in de beker waaruit alleen de markies mag drinken; één van haar titels is namelijk markiezin van Veere. De voorouders van de koningin hebben niet steeds ongestoord van dat recht kunnen genieten. Het markizaat van Veere en Vlissingen werd de Oranjes namelijk in het begin van de achttiende eeuw ontnomen. Marijke Bruggeman beschrijft in haar proefschrift hoe de Friese Nassaus tussen 1702 en 1747 hun ambities als erfgenamen van de Oranjes hebben verdedigd en verwezenlijkt. De mogelijkheden van de Oranjes om regenten aan zich te binden, welke van de regenten bereid waren om hen te helpen, en de redenen daarvoor, passeren daarbij de revue. Net als de mogelijkheden waarover de Oranjes beschikten binnen het politieke systeem, om hun macht uit te breiden en hoe zij daarvan gebruikmaakten. Behalve in de kwestie van het markizaat, werd de familie ook in andere opzichten tegengewerkt. De kinderloze stadhouder-koning Willem III van Oranje-Nassau had zijn Friese familielid Johan Willem Friso van Nassau-Dietz tot zijn dynastieke en politieke erfgenaam benoemd. Maar toen hij in 1702 overleed, trok niemand zich daar iets van aan. Geen van de provincies waar Willem III stadhouder was geweest, benoemde Johan Willem Friso tot opvolger. De Pruisische koning eiste een deel van de nalatenschap voor zich op; de regenten wilden de macht van de familie zo beperkt mogelijk houden. Na jarenlang getouwtrek werd in 1747 ten slotte de zoon van Johan Willem Friso, als Willem IV benoemd tot stadhouder van alle zeven gewesten. De regenten waren daartoe uiteindelijk door de oproerige bevolking gedwongen.

Voor meer informatie over activiteiten aan de VU:

dienst Communicatie, afdeling wetenschapsvoorlichting

T 020 59 85666
E communicatie@dienst.vu.nl

Voor meer informatie over activiteiten aan VUmc

T 020 44 43444
E communicatie@vumc.nl