Ingezonden persbericht


PERSBERICHT TRIMBOS-INSTITUUT

Grip op je dip online

Jongeren bestrijden depressieve klachten via internet

Utrecht, 22 september 2005. Jongeren met depressieve klachten vinden steun bij een preventiecursus via internet. Omdat ze met hun klachten niet naar de hulpverlening stappen, ontwikkelde het Trimbos-instituut, samen met Korrelatie en een drietal instellingen voor de geestelijke gezondheidszorg de internetcursus Grip op je dip online, die wel blijkt aan te slaan. De interesse voor deelname is groot, de anonimiteit en onderlinge herkenning worden hoog gewaardeerd en de depressieve klachten nemen af.

Dat blijkt uit de resultaten van enkele proefcursussen die het afgelopen jaar zijn gehouden en onderzocht. Vast is komen te staan dat internet een krachtig medium is om jongeren te bereiken. "Het is voor het eerst dat ik over mijn problemen durf te praten en het is fijn te merken dat ik niet de enige ben die somber is', zo meldde een van de cursisten. En een ander zei: ''Communiceren in een chatbox is veel gemakkelijker en je durft veel meer te zeggen'. Dit laatste wordt bevestigd door de cursusleiders.

Omvang depressie

In Nederland hebben jaarlijks naar schatting 80.000 jongeren tussen de 18 en 25 jaar last van een depressie. Daarnaast heeft ongeveer een op de vijf jongeren depressieve klachten die nog geen depressie vormen. Een vroege depressie kan nadelige gevolgen hebben voor de school- en beroepscarrière van jongeren. Ook zijn er economische gevolgen in de vorm van zorgconsumptie en ziekteverzuim. Met het voorkomen van depressie kan dus veel worden gewonnen. Onderzoek heeft aangetoond dat depressieve klachten te beïnvloeden zijn en een aangrijpingspunt vormen om een echte depressie te voorkomen.

Dit was voor het Trimbos-instituut, Korrelatie en drie instellingen voor de geestelijke gezondheidszorg (De Jutters, Altrecht en RIAGG IJsselland) aanleiding het preventieproject Grip op je dip online te ontwikkelen. In dit project kunnen jongeren van 16-25 jaar met depressieve klachten via internet, in een gesloten chatbox, onder deskundige begeleiding de groepscursus Grip op je dip online volgen. Tot de online cursus werd besloten nadat men grote problemen had met de werving van jongeren voor een zg. face-to-face cursus bij GGZ-instellingen. Jongeren gaan doorgaans niet met hun klachten naar de GGZ. 'Ik ben niet gek!', is een veel gehoorde reactie. Daarentegen zijn zij wel te vinden op websites en e-mailservices van onder andere Korrelatie.

Vandaar het idee om de preventiecursus Grip op je dip via internet aan te bieden in een gesloten chatbox. De anonimiteit van internet werkt drempelverlagend, zodat meer jongeren in een vroeg stadium bereikt kunnen worden, zo was de verwachting. Gekozen is voor het online aanbieden van een groepscursus en niet voor een-op-een contact omdat jongeren behoefte hebben aan onderlinge herkenning. Doel van het proefproject was om de eerder ontwikkelde face-to-face cursus aan te passen voor internet en deze in de praktijk te testen op werkzaamheid, aantrekkelijkheid en gebruiksvriendelijkheid voor jongeren met depressieve klachten. De proef hiermee is eind 2003 gestart en medio 2005 afgerond.

Inhoud online cursus

De cursus Grip op je dip online bestaat uit acht wekelijkse bijeenkomsten van 90 minuten. Bij iedere bijeenkomst horen huiswerkopdrachten. In een gesloten, goed beveiligde chatbox volgen groepjes van maximaal zes deelnemers de cursus onder begeleiding van twee GGZ-hulpverleners. De online cursus is gebaseerd op de cognitieve gedragstherapie, sociale vaardigheidstraining en het verhogen van plezierige activiteiten. De kern van de cursus bestaat uit het verschaffen van inzicht in de relatie tussen gevoelens, gedachten en gebeurtenissen. Denkpatronen worden kritisch onder de loep genomen en irrationele gedachten worden vervangen door meer rationele. Tijdens de cursus houden de cursisten een 'stemmingsmeter' bij en leren zij probleemsituaties te herkennen en aan te pakken.

De chatbox is een onderdeel van de bestaande website www.gripopjedip.nl, die voor iedereen toegankelijk is en die informatie bevat over depressie en hoe hiermee om te gaan. De chatbox is goed beveiligd en alleen toegankelijk voor cursusdeelnemers. Het computerscherm is opgedeeld in twee helften: links het gedeelte waarin gechat wordt, terwijl rechts de cursusbegeleiders opdrachten kunnen invoegen. Onderaan het scherm staan zgn. 'emoticons' (smilies). Daarmee kan een gevoel bij een zin worden uitgedrukt, een functie die tijdens de proef veelvuldig is gebruikt. Daarnaast zijn er nog andere functies ingebouwd, zoals de mogelijkheid een time-out te geven aan een cursist die zich onbehoorlijk gedraagt op het scherm.

Jongeren kunnen zich aanmelden via de website www.gripopjedip.nl. De aanmeldprocedure verloopt volledig via internet. Zij ontvangen per e-mail enkele vragenlijsten over de aard van de klachten, die online kunnen worden ingevuld. Als de jongere wordt toegelaten tot de cursus ontvangt hij of zij een codenaam, waarmee op de afgesproken cursustijden kan worden ingelogd. Ook moeten zij zich houden aan de 'huisregels' van de chatbox. Een van de regels is dat cursisten elkaar met respect behandelen, en dat er niet gedreigd en gescholden wordt (wat op forums nogal eens gebeurt).

Resultaten proefproject

Zonder actieve werving stroomden in korte tijd 252 aanmeldingen binnen voor de proefcursussen. Dit bevestigt dat jongeren goed via internet zijn te bereiken. Van deze jongeren liet echter een kleine honderd niets meer van zich horen na de aanmelding. Uiteindelijk zijn 46 cursisten geselecteerd, verdeeld over acht groepen. De anderen kregen te horen dat de cursus vol zat, werden doorverwezen wegens te zware problematiek of trokken zich zelf terug. De gemiddelde leeftijd van de cursisten was 18,8 jaar en het opleidingsniveau varieerde van VMBO tot universitair.

Hoewel voorzichtigheid is geboden, geven de eerste resultaten aan dat de online cursus werkzaam is. De resultaten van het proefproject zijn positief: de interesse voor deelname is groot, de anonimiteit en onderlinge herkenning worden hoog gewaardeerd en de depressieve klachten nemen af. Het project wordt dan ook voortgezet, begeleid door verder onderzoek. Uiteindelijk wordt gestreefd naar een doorlopend aanbod met zo min mogelijk wachttijd. De animo voor deze nieuwe vorm van hulpverlening is groot binnen de ggz-preventiesector. Wel zullen eerst nieuwe cursusleiders intensief moeten worden getraind, want 'chattend hulpverlenen' vergt andere vaardigheden. Vaststaat dat internet een krachtig, nieuw medium is om jongeren met psychische problemen te bereiken.

Voor meer informatie bel Henk Maurits 030-2971138 of Harald Wychgel 030-2971116, voorlichters van het Trimbos-instituut