Vier eeuwen schoonschrijven
22 september 2005
---
Tamara Van Rompay
In de Universiteitsbibliotheek Amsterdam is vanaf vrijdag 23 augustus
de tentoonstelling `Pennekunst' te zien, een overzicht van vier eeuwen
'schoonschrijven' in Nederland.
Met name voor de Nederlandse schrijfmeesters uit de 17e eeuw is een
bijzondere rol weggelegd. De tentoonstelling geeft een beeld van de
fraaie en veelzijdige kalligrafieverzameling in de Bijzondere
Collecties van de Universiteitsbibliotheek (UvA).Op de tentoonstelling
is zowel handschriftelijk als gedrukt materiaal te bewonderen.
Schrift
Op het gebied van de letter, in al zijn verschijningsvormen, heeft de
Universiteitsbibliotheek een rijke collectie. Zo geeft het museum J.A.
Dortmond, ondergebracht in het Singelcomplex, een uitgebreid overzicht
van het schrift vanaf circa 3000 voor Christus tot heden. En een van
de fraaiste en meest kostbare stukken uit de bibliotheekverzameling is
een handschrift van Ludovico degli Arrighi, de beroemde
zestiende-eeuwse Italiaanse kalligraaf. Verder beheert de
Bibliotheek op het gebied van de drukletter tientallen meters
letterproeven naast andere collecties en archieven.
De tentoonstelling `Pennekunst' richt zich op het handschrift en wordt
samengesteld door de kalligrafiespecialist Ton Croiset van Uchelen
naar aanleiding van het 100-jarig bestaan van de Vereniging van
leraren Schoonschrijven en Machineschrijven, een bruikleengever van de
Universiteitsbibliotheek.
Pennekunst
Uitgebreid aandacht wordt besteed aan de Nederlandse schrijfmeester
Jan van de Velde. Hij was, ook internationaal gezien, de beste, meest
virtuoze kalligraaf uit de 17e eeuw. Beeldschoon is een origineel blad
van een ander groot schrijfmeester, Lieve van Coppenol uit 1663. Ook
Jan van Krimpen (1891-1958), een van de beroemdste Nederlandse letter-
en boekontwerpers, heeft in zijn jonge jaren gekalligrafeerd. Op de
tentoonstelling is een mooi perkamenten blad van hem te zien.
Kalligrafie
Dat kalligrafie een kunstvorm is, wordt onderstreept door werk van
bijvoorbeeld J.H. Moesman. Deze bekende surrealistische schilder,
tijdgenoot en collega van Carel Willink, kalligrafeerde ook. Het
handschrift kreeg door Gerrit Noordzij (1931) als docent aan de Haagse
Koninklijke Academie voor de beeldende kunsten een nieuwe betekenis.
Noordzij liet zien dat het de basis voor (succesvolle) drukletters kon
zijn. Vele van zijn studenten zijn nu beroemde letterontwerpers. Op de
tentoonstelling zijn enkele door Noordzij geschreven bladen te zien.
Informatie
De tentoonstelling Pennekunst is tot 23 december 2005 te zien in de
tentoonstellingszaal van de Universiteitsbibliotheek van de UvA aan
de Singel 425.
Gemeente Amsterdam