| |Nr. |2005-612 | | |Arnhem|20 september | | |, |2005 |GS in eerste reactie op rijksbegroting tevreden over kenniseconomie, infrastructuur en jeugdzorg
In een eerste reactie op de rijksbegroting voor volgend jaar toont het Gelderse College van Gedeputeerde Staten zich tevreden over de voorstellen die het kabinet doet op het gebied van de kenniseconomie, de infrastructuur (doortrekking A15 en tweede stadsbrug Nijmegen) en de jeugdzorg. Gemengde gevoelens zijn er over de maatregelen tegen fijn stof en de aanpak van Ruimte voor de Rivier. Onzeker is het college over extra gelden voor de noodzakelijke facelift van de Veluwse kathedraal Radio Kootwijk.
Kenniseconomie
De investeringen in de kenniseconomie van Oost-Nederland komen op gang. Gelderland is blij te zien dat het kabinet hiermee de aanpak ondersteunt die gekozen is met Triangle, het samenwerkingsverband van kenniscentra, bedrijfsleven en overheid. Doel is economische spin-off van kennis te genereren, zodat Oost-Nederland zich kan ontwikkelen als topregio op het gebied van Food, Health en Technology. Het kabinet zet in op meer publiek-private samenwerking, vraagsturing en stimulering van nieuwe bedrijvigheid, de basis van de samenwerking in Triangle. Voorbeelden van de rijksinvesteringen: extra geld voor het sleutelgebied Flowers & food, met Food Valley in het hart van dit gebied, extra budget voor Wageningen Universiteit voor plantkundig onderzoek en onderzoek naar de milieurisico's van transgene gewassen, investering in het op te richten topinstituut Pharma, waarbij de Radboud Universiteit nauw betrokken is (een versterking van Health Valley), extra geld voor technostarters, uitvoering van één van de pilots met innovatieprestatiecontracten in Oost-Nederland en meer investeringen van het ministerie OCW in lectoren en kennisoverdracht aan het MKB vanuit het HBO.
Punt van zorg voor GS is wel de nadrukkelijke aandacht van het kabinet voor Zuidoost-Nederland en de Noord- en Zuid-vleugel van de Randstad. Gelderland daagt het kabinet dan ook uit de investeringen in de kenniseconomie ook in Oost-Nederland te blijven intensiveren.
Maar met alleen middelen voor de kennisinfrastructuur komen we er niet, aldus GS. De provincie vraagt ook nadrukkelijk aandacht en middelen voor de verschillende initiatieven in de regio, waar bedrijven en kennisinstellingen nauw samenwerken.
Infrastructuur
De wens van provincie en regionale partners om de doortrekking van de A15 en de tweede stadsbrug Nijmegen op te nemen in het Meerjarenprogramma Infrastructuur en Transport is gehonoreerd. GS zijn daar verheugd over. Het kabinet geeft hiermee aan dat investeringen nu noodzakelijk zijn om onoplosbare verkeersproblemen en de hiermee gepaard gaande economische verliezen in de toekomst te voorkomen. Het is het resultaat van de gezamenlijke prioritering van projecten en lobby vanuit de regio richting Den Haag.
Het ministerie van Verkeer en Waterstaat gaat ervan uit dat de realisatie van de doortrekking van de A15 vanaf 2018 kan starten. Hiervoor wordt door de regio in samenwerking met Rijkswaterstaat een financieringsplan voorbereid. Dit financieringsplan is ook bedoeld om te bezien of eerdere aanleg door voorfinanciering mogelijk is. Daarna wordt bepaald wanneer en hoe de planstudie en de procedure van de Tracéwet worden gestart. Inzet van de provincie is doortrekking van de A15 in 2015. Opname in het MIT bevestigt dat het kabinet het belang van de doortrekking onderschrijft, benadrukt verantwoordelijk gedeputeerde Marijke van Haaren.
Voor de tweede stadsbrug Nijmegen is een aanvullende Rijksbijdrage van maximaal E 70 miljoen zeker gesteld. Dit bedrag komt naast de bijdrage van E 90 miljoen die eerder al in het kader van de afspraken over de verbreding van de Waal was toegekend.
Het Gelders bestuur heeft altijd samen met de regionale partners in Den Haag het belang benadrukt van forse investeringen in het wegennetwerk in het Knooppunt Arnhem-Nijmegen, landelijk erkend als een belangrijk economisch netwerk. Gelderland fungeert bovendien landelijk als belangrijke corridor wat betreft het vervoer van en naar Duitsland. Verbeteringen aan het netwerk in deze regio dienen dus zeker ook een landelijk belang.
Jeugdzorg
GS zijn blij met de E 40 miljoen die het kabinet extra beschikbaar stelt voor de jeugdzorg. Daarvan gaat E 8 miljoen naar jeugdreclassering. De rest komt beschikbaar voor verschillende onderdelen van de jeugdzorg. Met name voor de aanpak van uithuisplaatsingen en de daarmee samenhangende bestrijding van de wachtlijsten. Deze extra gelden zijn van harte welkom, aldus GS, omdat daarmee een aanpak van de wachtlijsten mogelijk wordt gemaakt. In de totaalcijfers zijn ook de gelden opgenomen die op grond van het regeerakkoord tranchegewijs beschikbaar zouden worden gesteld. Ook de E 14 miljoen voor het deltaplan gezinsvoogdij maakt onderdeel van deze totaalbedragen uit. Volgens berekeningen van de maatschappelijke ondernemersgroep vallen de bedragen die nodig zijn voor de jeugdreclassering en het deltaplan overigens hoger uit, aldus GS.
Fijn stof
GS hebben gemengde gevoelens bij de maatregelen van het kabinet in de strijd tegen fijn stof. Vanuit de optiek van de ruimtelijke ordening is het college blij dat de dreigende stagnatie van nieuwe bouwplannen en wegenaanleg wordt weggenomen. In die zin is het college ook tevreden over de extra gelden (E 400 miljoen) die hiervoor worden gereserveerd. Ook vinden GS de voorgestane gezamenlijke aanpak van de diverse overheden een goede zaak.
Vanuit de invalshoek van de volksgezondheid is Gelderland echter teleurgesteld dat het kabinet niet opteert voor een Nationaal bestuursakkoord in de strijd tegen fijn stof. Dat is volgens GS een gemiste kans. Zij wijzen op de goede ervaringen die met het Nationaal akkoord Water worden opgedaan. Het aanpakken van de luchtverontreiniging zou gebaat zijn met een vergelijkbaar akkoord. De regering opteert echter voor aanpassing van de, door haarzelf als onhaalbaar omschreven, EU-normen. GS vinden dat een riskante strategie voor een land dat driemaal zoveel fijn stof exporteert als het importeert. Pas over vijf jaar wil de regering voldoen aan de wettelijke EU-normen voor fijn stof en NO2. Het negeren van de Europese wettelijke afspraken is gevaarlijk voor de volksgezondheid, aldus GS. Vanuit de optiek van volksgezondheid vinden zij het totaalbedrag van E 900 miljoen voor de periode 2005-2015 onvoldoende. Dit geld wordt voornamelijk besteed aan het subsidiëren van roetfilters voor nieuwe auto's en vrachtauto's. Het bestaande wagenpark wordt echter slechts mondjesmaat van roetfilters voorzien.
Radio Kootwijk
De wens van GS om extra gelden van het Rijk voor de noodzakelijke facelift van de Veluwse kathedraal Radio Kootwijk is nog niet gehonoreerd. Wel constateert het college dat er E 100 miljoen extra voor restauratie van monumenten is opgenomen. Een deel daarvan is nog niet bestemd. De wensen van Gelderland op dit punt zullen nu nadrukkelijk onder de aandacht van de Tweede Kamer worden gebracht.
Ruimte voor de Rivier
In de begroting van Verkeer en Waterstaat wordt aangegeven dat Ruimte voor de Rivier tot stand moet komen door "integrale projecten die door de omgeving worden gedragen". GS verstaan daar de combinatie van aandacht voor ruimtelijke kwaliteit en veiligheid onder. Zij constateren tot hun spijt dat daar in de Planologische Kernbeslissing (PKB), die nu voorligt, niet overal voor gekozen wordt. Voorbeeld is de Waal, waar in plaats van een integrale aanpak voor een technische maatregel als kribverlaging gekozen is.
Daarnaast is het college teleurgesteld over het feit dat de begroting niet ingaat op de ambitie van de regio om in de PKB uitdrukkelijk te kiezen voor structurele maatregelen. GS vinden langetermijnoplossingen die verder reiken dan 2015 noodzakelijk om de veiligheid achter de dijken te waarborgen. De provincie betrekt hier ook projecten bij die de regionale wateroverlast op moeten lossen. GS gaan ervan uit dat de huidige aandacht voor de veiligheid achter de zeewering (zeedijken en duinen) niet ten koste gaat van de ambitie om de veiligheid langs de grote rivieren ook structureel te waarborgen.
Nota Ruimte
De voorgestelde aanpak van de uitvoering van de Nota Ruimte stemt tot tevredenheid. Dat geldt ook voor de grote aandacht van het Rijk voor versterking van de stedelijke netwerken en daarbinnen voor de herstructureringsopgaven, zoals Nijmegen-West en Arnhem Rijnboog en Malburgen.
Gemeentefinanciën
GS delen het standpunt van het IPO (Interprovinciaal Overleg: de gezamenlijke provincies) over de verkleining van het gemeentelijk belastinggebied. De provincies zijn tegen het afschaffen van het gebruikersdeel van de gemeentelijke onroerendzaakbelasting (OZB). Zij vinden dat de gemeenten een substantieel belastinggebied nodig hebben om eigen beleid te kunnen voeren. Ook zijn de provincies het niet eens met de wijze waarop het Rijk de gemeenten wil compenseren. Als gevolg daarvan kunnen gemeenten er financieel fors op achteruitgaan. Provincies maken zich daar in hun rol van toezichthouder van de gemeentelijke financiën zorgen over.
Buitenlands beleid
Het kabinet wil de grensoverschrijdende samenwerking met Noordrijn-Westfalen continueren. Dat is een bevestiging van de Gelderse lijn. Deze provincie streeft sinds twee jaar actief naar samenwerking op Landsniveau in plaats van het (sub)niveau van Regierungspräsident. In dat verband organiseert Gelderland op 1 december in Arnhem ook een conferentie over grensoverschrijdende samenwerking. GS vinden overigens dat er mogelijkheden zijn om de provincie meer als regionaal bestuursniveau met een eigen buitenlands beleid te zien. Als Buitenlandse Zaken de provincie daar meer voor zou inzetten, leidt dat er volgens GS toe dat de beleidsdoelen van het ministerie én de provincies beter worden gerealiseerd.