Novib

Millenniumdoelen in gevaar door gebrek samenhang kabinetsbeleid

Ontwikkelingsdimensie van internationale stabiliteit verdwijnt uit het zicht

Het voorgenomen beleid van het ministerie van Buitenlandse Zaken/ Ontwikkelingssamenwerking kent belangrijke positieve punten, zoals de prioriteit om de millenniumdoelen te verwezenlijken. Het ontbreekt in het totale kabinetsbeleid echter nog steeds aan voldoende samenhang waar het gaat om de effecten op mensen in ontwikkelingslanden. Daardoor kan het beleid van het ene departement dat van het andere ondergraven. Binnen de voornemens van BuZa/Os valt op dat de ontwikkelingsdimensie van stabiliteit uit het zicht verdwijnt en de rol van het Nederlandse bedrijfsleven toeneemt.

In algemene zin is Partos, waar Novib deel van uitmaakt, ingenomen met het voorgestelde beleid van Ontwikkelingssamenwerking: het ODA-budget (Official Development Assistance) blijft gehandhaafd ten opzichte van het BNP. De Millenniumdoelen staan centraal. Er is ruime aandacht voor sociale en menselijke ontwikkelingsfactoren als onderwijs, gender, gezondheidszorg en HIV/AIDS en voor kwalitatief hoogwaardige humanitaire hulpverlening. Ook wordt er sterk gelet op resultaten en effecten.

Zorgwekkend is echter dat in het totale kabinetsbeleid de coherentie nog steeds onduidelijk is of ontbreekt. In de begroting van LNV wordt aan de penibele situatie van ontwikkelingslanden geen aandacht besteed. In de begroting van EZ worden slechts enkele passages gewijd aan respectievelijk maatschappelijk verantwoord ondernemen en de ontwikkelingsdimensie van de WTO-onderhandelingen, zonder dat daar beleidsconclusies aan worden verbonden. Terwijl het kabinet al jarenlang zegt naar coherentie te streven, blijkt daar bij andere departementen dan ontwikkelingssamenwerking niets van. Dit gebrek aan coherentie in het beleid van Nederland, Europa en andere industrielanden betekent dat de millenniumdoelen niet gehaald zullen worden, en is er mede de oorzaak van dat de recente VN-top goeddeels mislukt is. De komende WTO-conferentie in Hongkong, die voor ontwikkelingslanden cruciaal is om effectief de armoede te bestrijden, dreigt hierdoor ook bij voorbaat al op een mislukking uit te lopen.

De Begroting BuZa/OS legt een zwaar accent op het thema veiligheid als voorwaarde voor ontwikkeling, terwijl het feit dat ontwikkeling ook een voorwaarde is voor veiligheid nauwelijks genoemd wordt. Partos acht deze trend zeer ongewenst. Voor preventie van conflicten is het blijven investeren in ontwikkeling cruciaal. En voor duurzame wederopbouw is er juist een actieve en langdurige betrokkenheid van lokale (o.a. civil society) actoren nodig. Nu Nederland in toenemende mate betrokken is bij het bevorderen van de stabiliteit in post-conflictlanden, en daarbij soms ook militaire expertise inzet, zouden hiervoor juist in de defensiebegroting extra en eventueel nieuwe middelen moeten worden vrijgemaakt.

De begroting BuZa/OS besteedt veel aandacht aan het verbeteren van het ondernemingsklimaat in ontwikkelingslanden, en hecht grote betekenis aan de positieve rol van het Nederlandse bedrijfsleven daarbij. Deze terechte inzet van het Ministerie op economische ontwikkeling gaat echter niet gepaard met een stevige toetsing van de effecten van de activiteiten van betrokken bedrijven op de millenniumdoelen. In de huidige praktijk van âpartnerschappenâ lijkt de Nederlandse overheid ervoor terug te deinzen de partners al te kritisch te bevragen op hun bijdrage aan armoedebestrijding.

Partos is de branchevereniging van particuliere internationale samenwerking in Nederland. De lidorganisaties van Partos zijn actief op een of meerdere terreinen: armoedebestrijding, humanitaire hulpverlening, mensenrechten en duurzame ontwikkeling. Er zijn momenteel 66 lidorganisaties, waaronder Novib.
Bron: Partos, 20 september 2005