Gemeente 's-Hertogenbosch

15-09-2005
Start project 'Westwal Keert Weer'
In het kader van het evenement Maritiem 's-Hertogenbosch geeft vice-Admiraal J.W. Kelder, Commandant Zeemacht Nederland, tijdens een officiële bijeenkomst op 16 september aanstaande om 16.00 uur het startsein voor de restauratie van de Westwal. De komende jaren wordt de vestingrand aan de westzijde van 's-Hertogenbosch opnieuw beleefbaar gemaakt. Het aannemersbedrijf Nico de Bont uit Vught start in september met de restauratie van de eerste 200 meter van de vestingmuur. De wandeltraverse onder de Willemsbrug richting het Vughtereiland komt dit jaar eveneens gereed. De plannen rond de vestingwerken in het tracé tussen Willemsbrug en Wilhelminabrug maken deel uit van het project "Westwal Keert Weer".

Langs de Westwal is de vestingmuur over zo'n 200 meter nog aanwezig. Weliswaar is de muur door de natuur aangetast en zijn hele delen uit de buitenschil gevallen, maar juist daardoor heeft de vestingmuur wel meer zeggingskracht gekregen. Bij restauratie is het de bedoeling dit gegroeide karakter van de vervormde rollaag te bewaren en zo veel mogelijk authentiek materiaal te behouden, sporen als teken van tijd niet uitwissen maar vastleggen.

Dilemma
In technische zin is dit overigens nog een heel lastige opgave! Want hoe wordt het dilemma tussen "de schoonheid van verval" en "het noodzakelijk technische herstel" opgelost? Een puur civieltechnische aanpak zal een belangrijk deel van de rijkdom aan vervormingen en natuurlijke geschakeerdheid teniet doen. Met behulp van innovatieve technieken en fundamentele kennis van historische materialen moet het mogelijk zijn om het verval niet weg te poetsen, maar te bevriezen. Het gaat er daarbij om de standzekerheid van de muur te garanderen en tegelijkertijd om het fixeren van de vervormingen, die door natuurkrachten zijn ontstaan. Het verval en de reparatiegeschiedenis worden zo afleesbaar. De aanpak aan de straatzijde, in de directe nabijheid van de muur bestaat uit het reconstrueren van een metselwerk borstwering en het bestraten van een voetpad. Het in het verleden spontaan gevormde tredpad langs de oevers van de Stadsdommel blijft bestaan. Ook hebben provincie, waterschappen en gemeente de ambitie het gebied aan de overzijde van het water in te richten als ecologische verbindingszone.

'Versterkt Den Bosch'
De Westwal en de Sint Janssingel maken deel uit van de Bossche Vestingwerken. Deze staan centraal in het ontwikkelingsplan 'Versterkt Den Bosch'. Dit plan gaat verder dan alleen het restaureren van bestaande muren, maar heeft de basis gelegd voor een nieuw denken over vestingwerken in onze stad. De werkwijze richt zich niet alleen op de technische restauratie van de vestingwerken. De nadruk ligt op een integrale aanpak in de sfeer van openbare ruimte, cultuurhistorie, ecologie, recreatie, toerisme, verkeer en ruimtelijke ordening. Het gebied rond de Westwal en Sint Janssingel zal door de restauratie van de vestingmuur en de aanpak van de openbare ruimte op een geheel eigen wijze een schakel vormen tussen de historische binnenstad en de wijken 't Zand en het Paleiskwartier. Het is een proces van revitalisering, vernieuwing en behoud. Binnen het Europese project `Water In Historic City Centres' (WIHCC) ligt de ambitie om met de aanpak van "Westwal keert weer" de historische Bossche vestingwerken nog meer beleefbaar te maken voor het publiek.

De fasering

- De werkzaamheden starten in september met de restauratie van de muur die nog zichtbaar is aan de Westwal. Einde restauratie werkzaamheden eind mei 2006.

- Het streven naar vermindering van lozingen van vervuild afvalwater op oppervlaktewater maakt het noodzakelijk een bergbezinkbassin aan te leggen. Een combinatie met de reconstructie van Bastion Maria ligt daarbij voor de hand. De verwachting is dat dit project in 2005 zijn definitieve vorm krijgt en in 2006 in uitvoering komt.
- De realisering van de Ecologische Verbindingszone in de Stadsdommel houdt gelijke tred met de uitvoering van de
vestingwerken-deelprojecten. De uitwerking van de ideeën rond het Sint Jansbolwerk vindt eveneens plaats in 2005 en 2006. Een extra uitvoeringsmotivatie komt voort uit het recent vastgestelde hoogwaterbeleid rond 's-Hertogenbosch. Provincie, waterschappen en gemeente zien kansen voor een soort stuw in de Stadsdommel om het risico van overstromingen in het stroomgebied van Aa en Dommel te verminderen. De positie van het voormalige bolwerk komt hiervoor onder meer in aanmerking.