Grote gemeenten vragen extra milieumaatregelen
Met extra ondersteunende maatregelen van het Rijk kunnen gemeenten veel meer dan nu ondernemen om de luchtkwaliteit te verbeteren. Dat stellen zeventien grote gemeenten in een open brief aan staatssecretaris Van Geel van milieu.
Jaarlijks sterven er volgens het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu ongeveer 5000 mensen voortijdig door de slechte lucht die ze inademen. Daarnaast dreigt Europese regelgeving nieuwe ontwikkelingen te blokkeren.
Het kabinet zal dinsdag een pakket maatregelen aankondigen om de luchtkwaliteit te verbeteren. De grote gemeenten ondersteunen deze maatregelen van harte, maar wijzen er op dat het Rijk samen met de gemeenten veel meer kan bereiken.
Gemeenten kunnen bijvoorbeeld zelf extra maatregelen nemen en milieuzones instellen. Veel gemeenten zijn daar in principe wel toe bereid, maar zullen daar uit concurrentieoverwegingen niet toe overgaan, als de buurgemeente die maatregelen niet neemt.
Ook is het soms effectiever om maatregelen in de schoorsteen van de fabriek te financieren, dan in de omgeving. Nu is dat verboden omdat dit als overheidssteun kan worden uitgelegd. Tegelijkertijd kan het bedrijf niet worden gedwongen die maatregelen te nemen, als het al aan de wettelijke normen voldoet. De gemeenten vragen de staatssecretaris zich in te zetten ook hiervoor de mogelijkheden te vergroten.
Van het Rijk vragen de gemeenten ook een aantal extra maatregelen, zoals accijnsmaatregelen en beperking van maximumsnelheid (80 km-zones).
De brief is vandaag naar de staatssecretaris verstuurd. De gemeenten hebben de staatssecretaris tevens uitgenodigd met hem hierover in debat te treden. Dit debat vindt in november plaats in Nijmegen.
Bijlage: brief aan staatssecretaris Van Geel
Nadere informatie:
Fons Delemarre, persvoorlichter gemeente Leiden, tel. (071) 516 50 55
---- --
Staatssecretaris
Drs. P.L.B.A. van Geel
Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer
Postbus 20951
2500 EZ DEN HAAG
Korte Nieuwstraat 6
6511 PP Nijmegen
Telefoon (024) 329 94 44
Telefax (024) 323 93 34
E-mail gemeente@nijmegen.nl
Postadres
Postbus 9105
6500 HG Nijmegen
|Datum Datum uw brief |Ons kenmerk |Contactpersoon | |16-09-2005 |5.26744 |R. Boersma | |Onderwerp | |Doorkiesnummer | |Open brief aanpak luchtkwaliteit|Aantal bijlagen |3292872 | | |1 | |Geachte heer Van Geel,
Met prinsjesdag presenteert het kabinet op uw voorstel een pakket van bijna een miljard euro voor de komende 10 jaar voor verbetering van de luchtkwaliteit. Als grote gemeenten ondersteunen wij dit van harte. Met deze open brief dringen wij er tevens bij u op aan het niet bij de voorgestelde maatregelen te laten.
Jaarlijks sterven er volgens het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu ongeveer 5000 mensen voortijdig door de slechte lucht die ze inademen. Daarnaast heeft Europese regelgeving de afgelopen anderhalf jaar ruimtelijke ontwikkelingen geblokkeerd, in sommige gevallen zelfs ontwikkelingen die kunnen bijdragen aan een verbetering van de luchtkwaliteit. Om de luchtkwaliteit op een aanvaardbaar niveau te brengen is een groot aantal maatregelen nodig. Meer maatregelen dan nu in de steigers staan. Maatregelen op korte termijn en voor de langere termijn. Dat vraagt maximale inspanningen en intensieve samenwerking tussen Rijk, provincies en gemeenten.
Zowel Rijk als gemeenten kunnen de uitstoot van schadelijke stoffen terugdringen. In de mix van landelijke en lokale maatregelen is het zaak te kiezen voor die mogelijkheden die effectief zijn, een hoog rendement halen, handhaafbaar zijn en voldoende draagvlak vinden in de samenleving. Op een aantal vlakken hebben wij niet de mogelijkheden die u wel heeft, of zijn er grote verschillen in haalbaarheid . Zo zal het draagvlak in de samenleving voor het verplicht stellen van roetfilters groter zijn dan het verbieden van open haarden of barbecuen. Verschillende gemeenten beschikken inmiddels wel over waardevolle actieplannen en luchtkwaliteitsplannen. Deze plannen leveren nieuwe en creatieve oplossingen op, waarvan sommige zich lenen voor een bredere toepassing. Ook hier blijkt dat veel maatregelen pas echt effectief worden als ze hand in hand gaan met landelijke maatregelen. Wij denken daarbij bijvoorbeeld aan accijnsmaatregelen, afschaffing van de bpm voor schone voertuigen en een garantie voor een lage accijns op aardgas voor een langere termijn zodat lokale investeringen in rijden op aardgas lonen.
De aanpassingen in het Besluit Luchtkwaliteit 2005 bieden ons mogelijkheden ruimtelijke ontwikkelingen vlot te trekken als tegelijkertijd een verbetering van de luchtkwaliteit wordt gerealiseerd. Dat is positief. Het zal van gemeenten veel kennis, rekenwerk ,onderzoek en geld vragen om met de juiste maatregelen aan te tonen dat we die gecombineerde opgave ook echt kunnen realiseren. Van het Rijk vragen we om ons daarbij te helpen. In Nederland hebben we veel te weinig beschikbare menskracht om op korte termijn voor alle gemeenten goede luchtplannen te ontwikkelen.
De pijn die we momenteel voelen hebben we politiek en maatschappelijk deels over onszelf afgeroepen door beslissingen, om geleidelijke veranderingen in ons mobiliteitssysteem in gang te zetten, jarenlang voor ons uit te schuiven. Gegeven de huidige luchtproblematiek en de sterk gestegen brandstofprijzen is er nu een groeiend draagvlak om veranderingen door te voeren. Voor het openbaar vervoer zien we hier een voortrekkersrol weggelegd. Het gebruik van aardgas in bussen achten wij voor de korte termijn het meest kansrijk, voor de middellange termijn biogas en waterstof. Zoals hierboven al genoemd kunt u hierin sturen met accijnsmaatregelen en regelgeving zodat investeringen betaalbaar worden.
Als gemeenten zijn een aantal van ons ook bezig met het instellen van zogenoemde emissiearme zones, waarbinnen beperkingen worden opgelegd aan voertuigen die het gebied in willen. Het draagvlak, de snelheid en de effectiviteit hiervan worden echter sterk verbeterd als zo veel mogelijk gemeenten hier toe overgaan. Dit voorkomt dat gemeenten hier niet toe overgaan uit onderlinge concurrentieoverwegingen en stimuleert het bedrijfsleven en de burger over te gaan op schonere voertuigen. Uiteraard nemen wij zelf het initiatief om het instellen van emissiearme zones te bevorderen. Dit doen we door de goed werkende voorbeelden meer bekendheid te geven. Wij vragen u stimuleringsmaatregelen te nemen waardoor het voor gemeenten aantrekkelijk wordt hier maximaal op in te zetten.
Daarnaast vragen wij u daar waar mogelijk voorgenomen maatregelen te versnellen of uit te breiden. Zoals verbetering van de lokale milieukwaliteit door het instellen van méér 80 km zones op snelwegen in of langs de bebouwde kom.
Als gemeenten willen wij, waar dat mogelijk is, investeren in bronmaatregelen om de uitstoot van schadelijke stoffen te beperken. Vooral in gemeenten met veel industriële bedrijvigheid kan dit de uitstoot verminderen. Wij vragen u de mogelijkheden daarvoor te vergroten. Het gaat daarbij met name om de mogelijkheid bedrijven die al aan alle wettelijke milieueisen voldoen, te kunnen stimuleren extra maatregelen te nemen die effectiever zijn dan maatregelen die we nu kunnen nemen om de wettelijk toegestane uitstoot op te vangen.
Samen krijgen we de lucht in onze steden een stuk schoner.
Met vriendelijke groet,
Ton Hirdes
Wethouder Verkeer, milieu en cultuur gemeente Nijmegen
mede namens de wethouders milieu van de gemeenten op bijgevoegde lijst
J.A.C.M. van Beckhoven Apeldoorn
C. de Ronde Arnhem
G. Eerdmans Amersfoort
R.P. Grondel Haarlem
M.K. Visser Groningen
W. de Boer Leiden
E.J.M. de Jonge 's-Hertogenbosch
J. Kuppens Eindhoven
A.J. Le Loux Enschede
A.H. Roerig Zoetermeer
A.M. van Blerck-Woerdman Breda
G. Veldhuijzen Dordrecht
L. Visschers Tilburg
H.M. Visser-van der Weele Almere
A.J.F.M. Hirdes Nijmegen
R. Linnekamp Zaanstad
H. Tuning Haarlemmermeer