Sociaal-Economische Raad

Ontwerpadvies SER wiL milieuvriendelijke innovaties BEVORDEREN

De SER steunt het kabinet in zijn voornemen innovaties te bevorderen die economische kansen bieden en tegelijkertijd milieuwinst opleveren. Deze 'eco-efficiënte innovaties' moeten via Europese en nationale maatregelen een krachtige impuls krijgen. Dat staat in een ontwerpadvies Milieu als kans dat door de Commissie Duurzame Ontwikkeling is voorbereid. Het onderwerp 'Milieu als kans' is vorig jaar door het Nederlandse voorzitterschap op de politieke agenda van de EU gezet.

Bevordering van eco-efficiënte innovaties past in de filosofie van de SER dat het innovatiebeleid zich moet richten op zowel de bevordering van een duurzame economische groei als het oplossen van maatschappelijke vraagstukken. Naast gedragsverandering is ook het technologiespoor een van de hoofdroutes naar een meer duurzame economie. Een mooi voorbeeld van een eco-efficiënte innovatie is de CO2-uitstoot van olieraffinaderijen in Pernis, die als meststof aan glastuinders wordt verkocht. Deze vorm van synergie levert zowel de olieraffinaderijen als de tuinders een kostenbesparing op, terwijl tegelijkertijd een forse energiebesparing plaatsvindt en de CO2-uitstoot daalt.

Om eco-efficiënte innovaties te bevorderen moet er een gunstig innovatieklimaat zijn met een goed kennis- en innovatiebeleid. Aangezien het bij eco-efficiënte innovaties vaak om beslissingen over een lange termijn gaat, is het voor de risiconemende investeerder van groot belang dat het relevante overheidsbeleid in de tijd gezien helder, samenhangend en consistent is.

De SER-commissie is daarnaast voorstander van een weloverwogen fiscale vergroening op EU-niveau en van het terugdringen van milieuschadelijke subsidies. Op nationaal niveau verwacht de commissie veel van een verdere differentiatie naar vervuilingsintensiteit in bestaande belastingen. Hier kan het 'vervuiler / gebruiker betaalt'-beginsel worden gehanteerd door fiscale kortingen of vrijstellingen voor tal van milieuvriendelijke activiteiten of producten.

De beschikbaarheid van risicokapitaal is, volgens de commissie, een punt van zorg. Door gebrek aan voldoende financiële middelen komen veel innovatieprojecten nooit van de grond. Dit probleem geldt ook voor eco-efficiënte innovaties en raakt zowel grote als kleine bedrijven. De SER roept het kabinet daarom op hier iets aan te doen.

De overheid zelf (rijk, provincies, gemeenten) dient als innovatieve aanbesteder duurzaamheidseisen te stellen aan leveranciers. Naarmate de overheid zelf duurzamer gedrag vertoont (voorbeeldfunctie), kan zij met meer gezag andere actoren op hun niet-duurzame gedrag aanspreken.

De Commissie Duurzame Ontwikkeling staat onder voorzitterschap van drs. J.F. van Duyne. In deze commissie zitten naast de sociale partners en onafhankelijke deskundigen ook leden uit de kring van milieuorganisaties. Het ontwerpadvies is een reactie op een adviesaanvraag van staatssecretaris Van Geel van VROM en minister Brinkhorst van EZ. De SER zal het advies Milieu als kans op vrijdag 21 oktober vaststellen.