Speech van staatssecretaris Van Geel van VROM bij bij de opening van
OCAP op 7 september 2005 in Bleiswijk. OCAP is een initiatief waarbij
industriele CO uit Pernis via een oude oliepijpleiding (de Den
Uyl-leiding) naar het kassengebied wordt getransporteerd. Daar wordt
de CO gebruikt om de bloemen goed te laten groeien.
Majesteit, meneer de commissaris, dames en heren,
Een innovatief concept waarvan verschillende partijen profiteren. Dat
is OCAP. En dat niet alleen, want OCAP draagt daarnaast bij aan de
verduurzaming van de energiehuishouding.
Normaal gesproken wordt het afvalproduct CO regelrecht uit de
schoorsteen de lucht in geblazen. Het is uniek dat hiervoor een
nuttige toepassing is gevonden door die CO te gebruiken voor de
Nederlandse kassen. Zo verandert CO van een broeigas in een
groeigas. Voor mens en milieu is die industriële CO een kwalijke
zaak, maar onze aardbeien, tulpen en tomaten groeien er prima op.
Doordat tuinders minder aardgas hoeven te stoken neemt ook de
verzuring af, dat is goed voor de lokale luchtkwaliteit en de
volksgezondheid.
OCAP boekt dus een dubbel resultaat, en dat is maar goed ook, want
Nederland moet een grote inspanning leveren in de strijd tegen
klimaatverandering. De gevolgen daarvan kunnen dramatisch zijn:
smeltende poolkappen waardoor de zeespiegel stijgt, mislukte oogsten,
drinkwatertekorten en woestijnen in Zuid-Europa. Gelukkig werd begin
dit jaar het Kyoto-protocol van kracht, dat op internationaal niveau
helpt de uitstoot van broeikasgassen te beperken. Dat vraagt van ons,
dat we tussen 2008 en 2012 gemiddeld zes procent minder broeikasgas
uitstoten ten opzichte van 1990. Gelukkig liggen we op schema, maar
OCAP komt zeker van pas.
Als staatssecretaris van milieu zie ik in het OCAP-project daarnaast
een belangrijk kernpunt van mijn milieuvisie, 'milieu als kans',
gerealiseerd. Investeren in innovatieve en schone productieprocessen
loont en is niet alleen goed voor de concurrentiepositie, ook het
milieu vaart daar wel bij. En bij dit in initiatief heeft het
bedrijfsleven het milieu zeker als kans gezien: Shell doet iets
nuttigs met een restproduct; de tuinders zien de industriële CO wel
zitten omdat die van een betere kwaliteit is dan hun eigen
geproduceerde CO en nemen daarom het product af; VolkerWessels en
Hoekloos bouwen een nieuwe infrastructuur, en beginnen een nieuwe tak
van sport als transporteur van CO . Met de investering van honderd
miljoen euro om het distributienetwerk voor CO te bouwen, laten
deze bedrijven zien dat ze durven te investeren in milieu. De overheid
heeft ook bijgedragen aan de realisering van het project, door fiscale
steunmaatregelen (Vamil) en door groen beleggen aantrekkelijk te
maken.
Afgezien van die positieve bijdrage, is OCAP tot stand gekomen zónder
dwang vanuit de overheid; deze oplossing is nergens voorgeschreven of
afgedwongen, niet in regelgeving en niet in een vergunning. Er is
zelfs geen afspraak tussen overheid en markt nodig geweest. De
overheid heeft wel een belangrijke randvoorwaarde geleverd voor dit
initiatief door een prijs te koppelen aan de uitstoot van CO . Dit
jaar is een systeem voor CO -emissiehandel in werking getreden,
waarbij de grote energiegebruikers, zoals energiebedrijven, chemische
bedrijven en oliemaatschappijen, een uitstootplafond voor CO hebben
gekregen. Als een bedrijf onder dat plafond blijft, mag het de
overblijvende CO -rechten verkopen aan een bedrijf dat teveel CO
uitstoot. Emissiehandel zorgt dus voor prikkels om te zoeken naar
manieren die de kosten van CO -uitstoot zo laag mogelijk houden, en
tegelijkertijd een economische en een milieuwaarde hebben. OCAP is
aldus te zien als het resultaat van een afweging die op een
marktconforme wijze plaatsvindt. Milieu in de prijzen zogezegd. En dat
vinden we als overheid een mooi resultaat.
Het Kyotoprotocol is bindend, en we moeten als overheid én
bedrijfsleven onze emissies kunnen verantwoorden. Bij het verplaatsen
van CO , zoals bij OCAP gebeurt van Shell naar de glastuinbouw,
verandert ook degene die verantwoordelijk is. Daarover is de afgelopen
tijd veel discussie geweest, maar ik ga ervan uit dat er spoedig meer
helderheid zal komen, mede na overleg met Brussel.
Na deze kanttekening een nieuw compliment: het oplappen van de de oude
pijpleiding van Rotterdam naar Amsterdam dat ook wel waard. De 'Joop
den Uyl-leiding' laat een goed staaltje zien van nuttig hergebruik. En
milieuvriendelijk CO -hergebruik is een staatsman waardig.
Die leiding biedt overigens aantrekkelijke perspectieven, zoals
uitbreiding van de CO -levering aan andere glastuinbouwgebieden.
Maar ook als toevoerleiding naar locaties waar CO defintief kan
worden opgeslagen, zoals lege gasvelden. En dat is waar ik naar toe
wil.
Het afvangen en ondergronds opslaan van CO staat wereldwijd steeds
meer in de belangstelling van klimaatdeskundigen, van
milieuorgansisaties en van wereldleiders zoals tijdens de G8-top in
Gleneagles. Nederland doet mee in het Carbon Sequestration Leadership
Forum, een Amerikaans initiatief met een selecte club landen die
CO -opslag naar een hoger plan willen brengen. Dat doen we omdat het
terugdringen van de CO -uitstoot op de langere termijn een speerpunt
blijft. En het ondergronds opslaan van CO vervult naast
energiebesparing en hernieuwbare energie zoals zon, wind en biomassa,
een belangrijke rol in de strijd tegen het klimaatprobleem. Het
kabinet is voortvarend bezig met CO -opslag, getuige ook de
prominente plaats die het heeft in de discussies rond de verdeling van
de extra FES-gelden.
En volgens mij moet Nederland ook voortvarend te werk gaan, en zelfs
voorloper willen zijn bij het zoeken van innovatieve oplossingen voor
de milieuproblemen van nu en van de toekomst. Dat er veel goeds wordt
gedaan, is te zien op de plek waar we nu bij elkaar zijn. En ik hoop
met u dat het daar niet bij blijft, maar dat u meewerkt om dit soort
successen ook in de toekomst te boeken. Er liggen grote kansen voor
het Nederlandse bedrijfsleven op dit vlak. Daarom hoop ik dat OCAP een
eerste stap is op weg naar een verdere uitbouw van deze
CO -infrastructuur, en naar nieuwe initiatieven uit de markt rond
CO -opslag. Het kabinet wil deze ontwikkelingen ondersteunen en
nodigt de markt dan ook uit te komen met initiatieven.
Voor nu rond ik af met de een hartelijke felicitatie aan OCAP voor dit
baanbrekende werk. Ik hoop dat het beleid én de markt hen gunstig
gezind blijven. Dan volgen er na de eerste klap vast nog meer. En dat
die meer dan een daalder waard zijn, staat vast.
Hartelijk dank voor uw aandacht.
Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer