Meer beloningen en vrijheid, minder stress
31 augustus 2005
Of een werknemer in de gezondheidszorg al dan niet oververmoeid raakt,
hangt niet alleen af van zijn werkeisen, maar ook van de compensatie
die daar tegenover staat. Dat blijkt uit het onderzoek van
NWO-promovenda Natasja van Vegchel. Zij promoveert op 16 september aan
de Universiteit Utrecht. Een goede balans tussen de eisen die aan de
medewerker worden gesteld en positieve bijdragen in het werk, zorgen
voor een beter welbevinden van de medewerker, stelt de arbeids- en
organisatiepsychologe.
Natasja van Vegchel bestudeerde verschillende typen taakeisen in
verpleeg- en verzorghuizen. Ze vroeg mensen niet alleen naar de
werkdruk, maar ook naar emotionele en fysieke belasting. In de
gezondheidszorg bleken vooral emotionele taakeisen belangrijk te zijn
voor de voorspelling van welbevinden. Emotionele taakeisen zijn immers
inherent aan het dienstverlenende werk en daardoor moeilijk te
verminderen. Van Vegchel heeft echter laten zien dat werkgevers het
welbevinden van hun medewerkers toch kunnen handhaven of verbeteren
door hen meer zogeheten werkbronnen te geven, zoals autonomie of
verhoging in beloningen (salaris en erkenning).
In drie jaar stuurde Van Vegchel twee keer vragenlijsten naar meer dan
duizend werknemers in verpleeg- en verzorgingstehuizen. Ongeveer
vijfhonderd mensen vulden de lijst twee keer in. Werknemers met hoge
taakeisen die daarvoor weinig compensatie kregen, gaven vaker aan
klachten te hebben en hadden meer ziekteverzuim dan mensen met lage
taakeisen of meer compensatie.
Balans is best
De psychologe maakte een model dat de taakeisen combineert met de
werkbronnen. Met dit model ontdekte ze dat niet alleen de werkdruk of
de emotionele en fysieke belasting belangrijk zijn voor het
welbevinden van een werknemer. Zolang er een goede balans bestaat
tussen deze taakeisen en werkbronnen, zoals autonomie en beloningen in
het werk, is het welbevinden van de medewerker niet in gevaar. Een
disbalans tussen deze beide zaken leidt tot minder
arbeidstevredenheid, meer psychosomatische klachten en frequenter en
langduriger ziekteverzuim.
Om het welbevinden van werknemers te handhaven of zelfs te verbeteren,
is een goed ontwerp van de werksituatie van belang. Er moet duidelijk
aandacht worden gespendeerd aan de balans tussen taakeisen en
werkbronnen, stelt de promovenda in haar proefschrift.
.........................
Meer informatie bij:
* drs. Natasja van Vegchel (UU, Sociale en Organisatiepsychologie)
* t: +31 (0)6 10 26 96 83, nvanvegchel@hetnet.nl
* Promotie 16 september
* Promotor prof. dr. W. B. Schaufeli
Het onderzoek van Van Vegchel maakt deel uit van het NWO-programma
Psychische Vermoeidheid in de Arbeidssituatie (PVA). Meer informatie
over dit programma bij:
* Charlotte Bos (NWO, Maatschappij- en Gedragswetenschappen)
* t: +31 (0)70 344 0938, bosc@nwo.nl
* zie ook www.nwo.nl/pva of www.psychischenwerk.nl
Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek