Ingezonden persbericht


Persbericht - 15 september 2005

Enquête Elsevier: Willem Drees de beste premier

Jury van 49 deskundigen over alle premiers na 1922: van 'groot staatsman' tot 'mislukt'

Persbericht bij Speciale Editie, deze week verschenen als aparte bijlage van het weekblad Elsevier: Premier, de Nederlandse ministers-presidenten van na de Tweede Wereldoorlog

AMSTERDAM, 15 september - Willem Drees is de enige minister-president die in aanmerking komt voor het predikaat 'groot staatsman', Dit oordeel velt een select gezelschap kenners van de politieke geschiedenis. Van alle ministers-presidenten na 1922 kan alleen Ruud Lubbers hem benaderen. Het slechtst scoren jonkheer Dirk jan de Geer en Vic Marijnen. Zij zijn jammerlijk 'mislukt'.

De vraag naar de beste premier van Nederland legde Elsevier voor aan gezaghebbende historici, politicologen, staatsrechtdeskundigen, parlementair journalisten en columnisten. Onder wie een aantal biografen van ministers-presidenten. De 49 leden tellende jury gaf aan alle ministers-presidenten sinds 1922 een van vijf kwalificaties: 'groot staatsman', 'bijna groot staatsman', 'middelmatig', 'zwak' en 'mislukt'. Behalve Ruud Lubbers zijn op enige afstand ook Piet de Jong, Hendrik Colijn en Pieter Sjoerd Gerbrandy betiteld als 'bijna groot staatsman'. De vorige premier, Wim Kok, staat bij de middenmoot.

Het jaar 1922 is als uitgangspunt genomen omdat toen het eerste kabinet aantrad na de invoering van het algemeen kiesrecht. De huidige premier, Jan Peter Balkenende, bleef buiten de beoordeling omdat een afgerond oordeel immers onmogelijk is.

De volledige uitslag is, voorzien van uitgebreid commentaar, opgenomen in een speciale editie van Elsevier gewijd aan het ambt van de Premier. Enkele citaten:
* Hans Daalder, biograaf van Drees,: 'Groot staatsman is wellicht te hoog gegrepen, internationaal gezien, maar Drees was wel de beste premier na 1945 (..) Hij was niet alleen buitengewoon intelligent, maar beschikte ook over een opvallende common sense.'
* James Kennedy, Amerikaan en kenner van Nederland: 'Een groot staatsman is zelden te vinden onder de Nederlandse ministers-presidenten'
* Cees Fasseur, biograaf van Koningin Wilhelmina: 'Zo aarzel ik niet om Wim Kok een zwakke minister-president te noemen. In tijden van economische voorspoed en sluitende begrotingen schoof hij de problemen voor zich uit.'
* Ad Geelhoed, advocaat-generaal bij het Europees Hof van Justitie en voorheen Haags topambtenaar: 'Van Agt faalde, omdat hij niet in staat was een gederailleerd sociaal-economisch bestel te hervormen'
* Frank Ankersmit, historicus: 'Lubbers had de moed de tijdgeest te trotseren toen dat noodzakelijk was'
* Joop van den Berg, parlementair historicus en oud-politicus (PvdA): 'Vol talent, visie en drijfkracht, maar niettemin weinig resultaat. In die zin is Den Uyls premierschap een briljante mislukking'

Leden van de jury zijn onder anderen oud-minister prof.dr. W. Albeda, de biograaf van Willem Drees prof. dr. H. Daalder, de biograaf van Beel dr. L. J. Giebels, historici prof. dr. A. Th. Van Deursen, prof. dr. mr. C. Fasseur, prof. Dr. H.W. von der Dunk, prof. dr. P. de Rooy , prof. dr. N.C.F. van Sas en prof. dr. J.C. Kennedy, (oud-) topambtenaren en kenners van de politiek mr. R.J. Hoekstra, prof. mr. L.A. Geelhoed, drs. M. Kohnstamm en drs. E.P. Wellenstein, en verder SCP-directeur prof. dr. P. Schnabel, oud-politicus H.J.L. Vonhoff, en de journalisten of columnisten Bart Tromp, H.J. Schoo, Kees Lunshof, Joep Bik en J.L. Heldring.

De speciale editie Premier, de Nederlandse ministers-presidenten van na de Tweede Wereldoorlog is te bestellen via http://www.elsevier.nl/magazine/bestellen1.asp