Meer informatie: dienst Interne en Externe Communicatie, tel. 071-5273282
Kwaliteit kinderopvang in Nederland zorgwekkend
De Nederlandse kinderopvang is haar internationale toppositie
kwijtgeraakt. Teveel kindercentra voldoen niet aan internationaal
erkende standaards. De kwaliteit van kinderdagverblijven laat op
meerdere gebieden te wensen over. De kwaliteit is ook gedaald ten
opzichte van eerdere peilingen in 1995 en 2001.
Sensitiviteit
Vooral de aspecten gezondheid, hygiëne, fysieke veiligheid en de
aanwezigheid en toegankelijkheid van ontwikkelingsmateriaal in de
kindercentra zijn als onvoldoende beoordeeld. Maar de kwaliteit van
één kernaspect van het pedagogisch werk in de kinderopvang is niet
gedaald: de sensitiviteit van de leidsters in de omgang met de
kinderen.
Tavecchio Van IJzendoorn Vermeer
Dit zijn de belangrijkste conclusies van een onderzoek dat
hoofdzakelijk in Leiden door de afdeling Algemene en
Gezinspedagogiek-Datatheorie aan de Faculteit Sociale Wetenschappen is
uitgevoerd door het Nederlands Consortium Kinderopvang Onderzoek
(NCKO) onder leiding van Louis Tavecchio (Leiden en Amsterdam), Rien
van IJzendoorn (Leiden), en Marianne Riksen-Walraven (Nijmegen). Het
NCKO is een samenwerkingsverband van pedagogen en
ontwikkelingspsychologen van de Universiteit Leiden, de Universiteit
van Amsterdam en de Radboud Universiteit Nijmegen.
Landelijke meting
Het NCKO heeft met subsidie van het ministerie van Sociale Zaken en
Werkgelegenheid in de eerste vier maanden van dit jaar een landelijke
meting verricht naar de kwaliteit van kinderdagverblijven in
Nederland. Het betreft de derde peiling van het afgelopen decennium
naar de kwaliteit van hele dagopvang voor kinderen van 0 tot 4 jaar.
De peiling is uitgevoerd op een moment dat de nieuwe Wet kinderopvang
nog maar kort van kracht was.
Laag niveau
De recente peiling laat een relatief laag niveau zien van de
gemiddelde kwaliteit van de kinderdagverblijven. Geen enkel
kinderdagverblijf valt volgens de internationaal aanvaarde normen in
de categorie goed, 60% van de kinderdagverblijven valt in de categorie
middelmatig en 40% in de categorie onvoldoende. In 2005 is de
gemiddelde kwaliteit van de onderdelen individuele zorg en
activiteiten onvoldoende, van ruimte/meubilering en taal net
voldoende. Er is geen verschil in kwaliteit geconstateerd tussen de
verschillende typen opvang, zegt Harriët Vermeer.
Lichtpuntje
Een lichtpuntje in het onderzoek is het onderdeel interacties dat ruim
voldoende scoort. Dit komt overeen met extra observaties naar de
sensitiviteit van de leidsters. Zij blijken in behoorlijke mate
emotionele steun te geven aan de kinderen. De sensitiviteit van de
leidsters is gemiddeld voldoende, en stabiel gebleven ten opzichte van
tien jaar geleden. Dit is een belangrijk gegeven omdat de
sensitiviteit van de leidsters de kern vormt van het pedagogische
proces. Een sensitieve leidster geeft kinderen het gevoel van
veiligheid dat de basis vormt voor hun welbevinden en ontwikkeling.
Significante daling in de kwaliteit
Uit de vergelijking over de drie tijdstippen heen blijkt dat er sprake
is van een significante daling in de kwaliteit. Waar in 1995 in het
geheel geen kinderdagverblijf van onvoldoende kwaliteit werd
aangetroffen, is dit percentage in 2001 opgelopen tot 6% en in 2005
zelfs tot 40%. Deze neerwaartse trend is het duidelijkst merkbaar in
de individuele zorg (gezondheid, hygiëne en fysieke veiligheid) en bij
de activiteiten (aanwezigheid en toegankelijkheid van gevarieerd
ontwikkelingsmateriaal).
Wereldranglijst
Tien jaar geleden stond Nederland hoog op de wereldranglijst. In 2005
is de Nederlandse kinderopvang haar koppositie in de internationale
vergelijkingen kwijt. De kwaliteit van de opvang blijft sterk achter
bij die in bijvoorbeeld Duitsland, Canada en de Verenigde Staten.
Overigens zijn de metingen in die landen enkele jaren eerder gedaan.
Groepsassistenten
De onderzoekers concluderen dat de kwaliteit van de kinderopvang in
Nederland niet onverantwoord maar wel zorgwekkend is. De dalende trend
van de afgelopen tien jaar moet worden omgebogen. Extra investeringen
zullen zich moeten richten op het naleven van de basale eisen van
hygiëne en veiligheid. Ook moeten er meer en gevarieerdere
pedagogische activiteiten komen in een verantwoorde omgeving.
Aanbevolen wordt groepsassistenten aan te stellen om de zorgtaak van
de leidsters te verlichten, zodat die zich meer dan voorheen kunnen
richten op hun pedagogische taak.