| |Nr. |2005-596 | | |Arnhem|13 september | | |, |2005 |Tweede Dinsdag in september: Gelderland blikt vooruit naar miljoenennota
Vandaag, op de tweede dinsdag in september, blikt de provincie Gelderland verwachtingsvol vooruit naar de miljoenennota die volgende week dinsdag op Prinsjesdag wordt gepresenteerd. Voor ten minste vier Gelderse speerpunten is dringend ondersteuning en extra geld vanuit Den Haag gewenst: extra geld voor een noodzakelijke facelift van de Veluwse Kathedraal Radio Kootwijk en financiële ondersteuning voor de noodzakelijke doortrekking van de A15 en de tweede stadsbrug bij Nijmegen om hier de verkeersknelpunten op te lossen. Liever vandaag dan morgen is minstens ook een nationale aanpak nodig rond de fijnstofproblematiek, zo vindt men in Gelderland. En wat betreft het waterbeheer wil Gelderland graag nauw betrokken worden bij de ideeën en uitvoering van maatregelen rondom het project Ruimte voor de Rivier. Voor dit laatste is bovendien meer financiële ruimte nodig, ook na 2015.
Bij de start van de nieuwe collegeperiode, in 2003, heeft Gelderland als eerste provincie van Nederland een ambitieus plan gemaakt, 'De Gelderse Aanpak,' waarin staat omschreven welke resultaten in vier jaar tijd voor de Gelderse burgers behaald moeten worden. Op basis van het statenakkoord is ook het werkprogramma van het dagelijks bestuur geformuleerd. Uit de meest recente bestuursrapportage (1e halfjaar 2005) blijken allerlei zaken goed op schema te liggen. (zie www.gelderland.nl, zie GS algemeen, voortgang collegewerkplan). Maar voor het boeken van bepaalde resultaten blijft extra steun vanuit Den Haag nodig.
Facelift voor Veluwse Kathedraal: Radio Kootwijk Er is veel geld nodig om een van de mooiste rijksmonumenten van Nederland, het voormalige zendstation Radio Kootwijk, exploitabel te maken. Het monument, ook wel de Kathedraal genoemd, rijst indrukwekkend en majestueus op in het Veluws natuur- en recreatiegebied. Moeiteloos schaart Radio Kootwijk zich dan ook wereldwijd bij de top-20 van architectonisch en cultuurhistorisch waardevolle complexen. Het in 1923 in expressionistische bouwstijl ontworpen monument (architect Luthman) is in 2003 ternauwernood van de slopershamer gered dankzij de gezamenlijke inspanningen van de provincie Gelderland, de gemeente Apeldoorn, drie ministeries en Europa. Het gebouw is voor 8,1 miljoen gekocht van de KPN. De provincie Gelderland werkt nu aan een plan waarin het gebouw en de omgeving exploitabel worden gemaakt, rekening houdend met de omringende natuur, de historische betekenis en de culturele kwaliteiten. Dit plan staat of valt echter met de uitvoering van een forse noodzakelijke facelift aan het gebouw en omgeving. De restauratie is vooralsnog begroot op 23 miljoen euro. Verantwoordelijk Gelders gedeputeerde Theo Peters: "Radio Kootwijk verdient als uniek en wereldwijd bekend monument een forse financiële injectie. Onze provinciale begroting biedt hiervoor geen ruimte. Natuurlijk zijn wij blij met de plannen van het kabinet om uit de aardgasbaten 100 miljoen euro extra uit te trekken voor de restauratie van grote Nederlandse monumenten, maar dit biedt waarschijnlijk geen soelaas voor Radio Kootwijk aangezien het grootste deel van de 100 miljoen besteed gaat worden aan afronding van lopende projecten. Ik pleit daarom dringend voor eenmalige forse financiële injectie vanuit het Rijk waarmee het voortbestaan van een voor Nederland uniek rijksmonument gegarandeerd kan worden."
Doortrekking A15 is landelijke noodzaak
Dat de 'Cost voor de baete' uitgaat, geldt voor onder meer de doortrekking van de A15 en de aanleg van een tweede stadsbrug in Nijmegen. De A15 verbindt de Randstad met het Roergebied. Er ontbreekt echter nog een stuk. Overleg hierover tussen de provincie, het KAN en Den Haag is volop gaande. Het Gelders bestuur benadrukt in Den Haag het belang van forse investeringen in het wegennetwerk in het Knooppunt Arnhem-Nijmegen; landelijk erkend als een belangrijk economisch netwerk. De regio fungeert bovendien landelijk als belangrijke corridor wat betreft het vervoer naar Duitsland. Verbeteringen aan het netwerk in deze regio dienen dus zeker ook een landelijk belang, benadrukt verantwoordelijk gedeputeerde Marijke van Haaren: "De provincie wil samen met de regionale partners dat deze beide projecten opgenomen worden in het Meerjarenprogramma Infrastructuur en transport (MIT) van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat. Investeringen nu zijn noodzakelijk om onoplosbare verkeersproblemen en de hiermee gepaard gaande economische verliezen in de toekomst te voorkomen." De huidige situatie is dat de A15 nu dwars door Nederland loopt - vanaf de wereldhavenstad in Rotterdam naar Bemmel. Daar houdt de weg plotsklaps op en vanaf hier slalomt het verkeer ieder jaar moeizamer richting Nijmegen en Arnhem of via de Pleyroute naar de A12 en Duitsland. De files en verkeersproblemen nemen jaarlijks toe en het netwerk in deze regio blijkt, onder meer door het beperkte aantal overgangen over de Waal en de Rijn, bij calamiteiten zeer kwetsbaar te zijn. Voor de tweede stadsbrug bij Nijmegen geldt eenzelfde verhaal. Nijmegen is nu, vanaf de noordkant, enkel en alleen te bereiken via een brug. Een tweede stadsbrug bij Nijmegen is daarmee noodzakelijk.
Nationaal bestuursakkoord in de strijd tegen fijnstof Gelderland hoopt in de miljoenennota volgende week een besluit aan te treffen voor een nationaal bestuursakkoord rond verbetering luchtkwaliteit zodat de overheden op korte termijn gezamenlijk maatregelen kunnen nemen en ook sterk staan naar omringende landen die fijnstof produceren. Verantwoordelijk gedeputeerde Henk Aalderink: "In Gelderland zijn we inmiddels aan de slag gegaan maar de fijnstofproblematiek is iets dat wij niet alleen in Gelderland kunnen oplossen. Nationaal en internationaal gaat het om maatregelen aan de bron. In de miljoenennota verwacht ik dan ook de uitspraak dat overheden, bedrijven en relevante organisaties niet op elkaar blijven wachten maar de handen ineenslaan voor schone lucht." Aalderink benadrukt dat door middel van een dergelijk akkoord ook geld vrijgemaakt kan worden om veelbelovende technologische ontwikkelingen te stimuleren zodat op korte termijn meer praktische oplossingen voorhanden zijn om het fijnstof terug te dringen. De lucht, ook in Gelderland, kan veel schoner en gezonder. De luchtkwaliteitsnormen worden in Nederland op dit moment op grote schaal overschreden. In het Gelders Milieu Plan werd in 2004 al vermeld dat er in Gelderland op dat moment 25.000 mensen op een plaats wonen waar de huidige norm voor fijnstof wordt overschreden. En nog eens 40.000 mensen wonen op een plek die niet aan de norm voor stikstofdioxide voldoet zoals die vanaf 2010 geldt. Het Gelderse bestuur heeft fijnstof inmiddels hoog op de agenda gezet en is bezig met maatregelen: zo wordt het gebruik van roetftilters gestimuleerd en samen met Gelderse gemeenten wordt de lokale luchtkwaliteit in beeld gebracht.
Veiligheid achter de dijken; ook na 2015 "Dat regeren vooruitzien is, geldt zeker ook voor het waterbeheer", stelt Gelders gedeputeerde Harry Keereweer. "Gelderland wordt doorsneden door vele rivieren en het is dan ook onze plicht naar burgers om structureel te kiezen voor veiligheid; ook na 2015." Het kabinet wil met de uitvoering van het project Ruimte voor de rivier meer veiligheid bieden tegen hoog water. Het beleid is niet langer enkel gericht op dijkversterking maar er wordt ook gezocht naar maatregelen die meer ruimte bieden aan het te verwachten hoge water in de nabije toekomst. De oplossingen in Ruimte voor de rivier reiken echter maar tot 2015 terwijl de provincie(s) pleiten voor langetermijnoplossingen. Immers: vast en zeker is dat in de nabije toekomst de waterspiegel rijst, het land daalt en de rivieren meer water krijgen te verwerken. Voor de uitvoering van Ruimte voor de rivier heeft het kabinet tot 2015 2,2 miljard euro beschikbaar gesteld. De provincies zien financieel meer mogelijkheden door maatregelen te koppelen aan andere activiteiten langs de rivier, zoals de ontwikkeling van steden en de winning van klei en zand. Ook moet het kabinet na 2015 geld beschikbaar blijven stellen omdat beveiliging tegen hoog water continu geld zal vragen voor herinrichting van gebieden en beheer en onderhoud, zo stelt Gelderland. Gelderland zou het ook logisch vinden dat de provincies leiding gaan geven aan de uitvoering van de projecten. In de provincies is immers de meest actuele kennis en ervaring aanwezig om met direct betrokkenen en belanghebbenden en met kennis van de lokale situaties op korte termijn tot een goede aanpak te komen. Dit aanbod is dan ook gedaan aan de staatssecretaris.
Meer informatie over dit bericht krijgt u bij Barbara Veltrop, afdeling Communicatie (026) 359 90 28/359 90 08.
---- --