Internet Society Nederland

Petitie: Overheid treuzelt met invoeren transparante software

Nederland dreigt in achterhoede Europa terecht te komen

Den Haag, 13 september 2005

Zojuist kreeg Tweede Kamerlid Dhr. Pieter Hofstra(VVD) uit handen van de Internet Society Nederland een petitie aangeboden uit naam van vertegenwoordigers van ruim 500 bedrijven en organisaties die zich zorgen maken om de politieke en economische consequenties van een treuzelende overheid. Inzet is een besluit van de Tweede Kamer uit 2002 - de zogenaamde motie Vendrik - waar in dringend geadviseerd wordt alleen open broncodes bij door de overheid gebruikte software toe te staan. De Nederlandse overheid ligt behoorlijk achter met het halen van deze doelstellingen en het lijkt bij vrijblijvend uitproberen te blijven.

Veel softwareprogramma's die de overheid - gefinancierd door de belastingbetaler - gebruikt zijn niet controleerbaar op zogenaamde "back doors", waardoor gevoelige informatie eenvoudig en onzichtbaar kan lekken naar kwaadwillenden. Dat betekent dat er geen zicht is op de werking van die software, behalve door het bedrijf dat de software levert. "Wij hebben als maatschappij een situatie gecreerd die scenario's zoals in de film 'The Net' (over genfiltreerde overheidssoftware - met Sandra Bullock, red.) griezelig dichtbij brengt," aldus Wouter Tebbens, voorzitter van de werkgroep Vrije Software bij de Internet Society Nederland. Niet alleen de transparantie van de overheid en de waarborging van veiligheid met betrekking tot data-transport " denk alleen al aan de vele persoonsgegevens en bedrijfsgevoelige data die in systemen van overheidsinstanties ligt opgeslagen " is in het geding.

Wanneer de overheid (de bestandsformaten van) die applicaties gebruikt in haar processen en communicatie met buitenstaanden, leidt het niet navolgen van de motie Vendrik volgens de vereniging tot marktsturing en gedwongen winkelnering. Dat leidt behalve allerlei ongewenste economische gevolgen ook tot uitsluiting van bijvoorbeeld minder validen en tot ongewenste veiligheidsrisico's: zo is de verplichte belastingaangifte via internet alleen mogelijk wanneer je gebruik maakt van de "onveilige" actieve scriptmodus van de applicatie Acrobat Reader van Amerikaans bedrijf Adobe - een softwareproduct dat in die staat zonder veiligheidswaarborgen of toezicht van de gebruiker kan communiceren met de buitenwereld en die vanwege dat aspect door beveilingsexperts als een aanzienlijke risico-factor wordt gezien. In andere gevallen worden gebruikers van andere softwareoplossingen en andere besturingssystemen (waarvan Apple en Linux de bekendste zijn) helemaal geweerd. "Daardoor helpt de overheid in feite bedrijven om concurrerende softwareproducenten met bijvoorbeeld gebruiksvriendelijker of veiligere besturingssystemen uit de markt te drukken," aldus Wouter Tebbens.

Gesloten bestandsformaten en gesloten protocollen gebruiken betekent ook de belemmering van innovatie. Concurrenten van zittende leveranciers hebben een bijna onmogelijke achterstand, omdat ze niet beschikken over gelijke middelen om alternatieven aan te bieden. Dit betekent in de praktijk dat alleen de bedrijven die 'eigenaar' zijn van de software, of die partners die onder zeer beperkende voorwaarden mogen werken en daarvoor kostbare licenties dienen te kopen, producten compatibel kunnen maken of verder kunnen ontwikkelen. Volgens Tebbens werkt dat monopolisme en kartelvorming in de hand, en loopt Nederland hiermee zowel qua concurrentievermogen als qua innovatie averij op.

"De motie Vendrik was op tijd, maar er is te lang getreuzeld. Nederland loopt inmiddels behoorlijk achter op andere landen in Europa. Met deze petitie willen we de schijnwerpers richten op de laksheid van onze regering en hen tot actie aanzetten." aldus Tebbens.