Neprom

Voorburg, 13 september 2005

Beperking hypotheekrenteaftrek dramatisch voor woningmarkt

Nieuwbouwproductie daalt met 40% bij afschaffen hypotheekrenteaftrek

Afschaffing van de hypotheekrenteaftrek zonder enige vorm van compensatie, leidt op termijn tot een sterke daling van de gemiddelde verkoopprijs van woningen tot mogelijk 30%. Ook de nieuwbouw van woningen zal dalen met bijna 40%. Zo ver zal het niet komen, maar ook mindere ingrepen in de hypotheekrenteaftrek hebben grote effecten op de woningmarkt. Dit is de conclusie van een uitgebreide studie naar de effecten op de woningmarkt van het verdwijnen van de hypotheekrenteaftrek. Op 13 september presenteerde de Raad voor Onroerende Zaken (ROZ) deze uitgebreide studie, waaruit blijkt dat een totale en langdurige ontwrichting van de woningmarkt is te verwachten. NEPROM-voorzitter Dietmar Werner: 'Op dit moment worden jaarlijks slechts zo'n 65.000 nieuwe woningen gebouwd, terwijl dat er eigenlijk gezien de groeiende bevolking en de sterke vraag 80.000 tot 90.000 zouden moeten zijn. Starters en huurders die een sociale huurwoning zoeken zijn hiervan de dupe. De doorstroming op de woningmarkt zal ernstig worden belemmerd. Ingrijpen in de hypotheekrenteaftrek heeft grote consequenties voor alle geledingen van de woningmarkt.'

Bureau Ecorys uit Rotterdam, dat het onderzoek uitvoerde in opdracht van de ROZ, becijferde dat door afschaffen van de hypotheekrenteaftrek de doorstroming op de woningmarkt nagenoeg geheel tot stilstand komt. Alle woningbezitters zullen hun netto woonlasten sterk zien stijgen en tegelijkertijd zullen met name de huizenbezitters in het bovenmodale segment geconfronteerd worden met een sterke waardedaling van hun huis. Veel woningeigenaren worden daardoor gevangene van hun eigen woning. Een volgende stap naar een nieuwe woning kunnen ze zich niet meer veroorloven. In het goedkopere segment van de woningmarkt zal de verkoopprijs van woningen licht stijgen, omdat veel van de vraag zich daar zal concentreren. De doorstroming van huur naar koop zal daardoor verder stagneren, terwijl deze nu al sterk onder druk staat. Verder oplopende wachtlijsten voor de goedkope huurwoningen zullen het gevolg zijn. Ook de nieuwbouw van sociale huurwoningen wordt door een eventuele ingreep sterk getroffen. Op dit moment wordt de grondprijs van de sociale huursector sterk gesubsidieerd door de duurdere koopwoningen. Door een sterke terugval van de dure koopsector zal daar een einde aan komen, met alle gevolgen van dien. De NEPROM concludeert dat afschaffing van de hypotheekrenteaftrek funest is voor de woningmarkt. De ingreep leidt tot zeer grote economische en maatschappelijke verliezen, die langdurig zullen aanhouden.

In het onderzoek zijn ook verschillende minder ingrijpende aftoppingsvarianten doorgerekend, maar ook die varianten hebben grote, negatieve gevolgen. Volgens de NEPROM hebben de beperkingen in de renteaftrek die de afgelopen jaren zijn ingevoerd al veel onzekerheid gegeven, die geleid heeft tot een lager animo bij woningkopers. Met name in de bovenmodale marktsegmenten is de consument nog steeds terughoudend. Dit vertaalt zich nu reeds in stagnatie en problemen voor starters en woningzoekenden die aangewezen zijn op de sociale huurvoorraad.

NEPROM-voorzitter Werner vertrouwt erop dat de politiek in de aanloop naar de komende verkiezingen zich duidelijk uitspreekt voor het voorkomen van deze dramatische ontwikkelingen. Werner is van mening dat ingrepen in de hypotheekrenteaftrek, gezien het lage consumentenvertrouwen, op dit moment zeer ongewenst zijn. De NEPROM-voorzitter pleit naar aanleiding van dit onderzoek voor het instellen van een rijkscommissie van wijzen die de relatie tussen eventuele veranderingen in het fiscale eigenwoningregime, in relatie met de huurmarkt, en de gevolgen daarvan op de woningmarkt nader beschouwt en de komende regering gaat adviseren of en op welke wijze eventuele wijzigingen moeten worden doorgevoerd. Mocht een nieuwe regering toch tot enige vorm van beperking van de hypotheekrenteaftrek besluiten, dan zouden volgens Werner in elk geval als compensatie de overdrachtsbelasting moeten worden afgeschaft en de BTW op nieuwe woningen moeten worden beperkt. Beide zaken zijn in tal van andere Europese landen nu reeds gemeengoed. Met die compenserende maatregelen kunnen in elk geval de doorstroming op de woningmarkt en de bouw van nieuwe woningen op peil blijven, waardoor veel problemen kunnen worden voorkomen.

De NEPROM-voorzitter beklemtoont dat het voorkomen van onrust op de woningmarkt van groot belang is. Werner verwacht dat alle grote politiek partijen voorafgaand aan de verkiezingsstrijd dit publiekelijk onderschrijven. Hij gaat er vanuit dat zij bij eventuele wijzigingen in het fiscale regime de volgende randvoorwaarden zullen respecteren:

- Betaalbaarheid van koopwoningen moet gegarandeerd blijven;
- Waardebehoud van koopwoningen moet gegarandeerd zijn;
- Doorstroming op de woningmarkt moet worden gestimuleerd;
- Het vertrouwen van potentiële kopers in de woningmarkt mag niet worden geschaad;
- Eventuele ingegrepen in de renteaftrek mogen uitsluitend in tijden van bovengemiddelde economische groei plaatsvinden, teneinde de negatieve gevolgen voor de burger en de economie zoveel mogelijk te beperken;

- Bij eventuele ingrepen zullen langjarige overgangstermijnen (15 tot 20 jaar) voor huidige contracten worden gehanteerd.

De NEPROM (Vereniging van Nederlandse Projectontwikkeling Maatschappijen) is de vereniging van professionele projectontwikkelaars. De belangrijkste doelstelling van de NEPROM is het bevorderen van de samenwerking tussen de overheid en projectontwikkelingmaatschappijen bij de totstandkoming van vastgoedprojecten.
Bijna 70 Ondernemingen zijn aangesloten bij de NEPROM, waaronder nagenoeg alle grote ontwikkelaars. De leden van de NEPROM realiseren gezamenlijk circa 50% van de nieuwe woningen in ons land, 65% van de metrage nieuwgebouwde kantoorruimte en rond de 75% van de metrage in nieuwe winkelcentra.
De NEPROM is in 1974 opgericht.