Nivel
Kanker gaat nooit meer echt over
12 september 2005
Mensen die ooit kanker hebben gehad lijken in veel opzichten op mensen
met chronische aandoeningen wat betreft hun vermoeidheid, hun medische
consumptie en hun maatschappelijke situatie (werk en inkomen).
Ex-kankerpatiënten zijn op al deze aspecten beter vergelijkbaar met
chronisch zieken dan met gezonde
personen.
Dit blijkt uit onderzoek van het NIVEL naar de situatie van mensen met
kanker in Nederland. Het gaat hierbij om alle mensen die hetzij
recent, hetzij in een ver verleden gediagnosticeerd zijn met een vorm
van kanker. Het onderzoek werd mogelijk gemaakt dankzij mevrouw B.
Dunzelman-Kamphuys, die in 2003 de Muntendamprijs van KWF
Kankerbestrijding ontving en deze prijs beschikbaar stelde aan de
Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties (NFK).
Op dit moment bedraagt de gemiddelde vijfjaarsoverleving van alle
vormen van kanker tezamen ongeveer 50% en deze overlevingskans stijgt
nog steeds (bron: KWF Kankerbestrijding, 2004). De situatie van
ex-kankerpatiënten, de door hen ervaren gezondheidsklachten en de
gevolgen die dit heeft voor hun dagelijks functioneren, zijn derhalve
belangrijke thema's voor wetenschap en beleid.
Enkele resultaten uit het rapport:
* Van de mensen die ooit kanker hebben gehad heeft 20 tot 40%
zodanig last van vermoeidheid dat dit een flinke aanslag doet op
hun dagelijks functioneren.
* Mensen die ooit kanker hebben gehad zijn gemiddeld genomen qua
vermoeidheid vergelijkbaar met mensen die aan een hartaandoening
of aan een chronische aandoening van het bewegingsapparaat lijden
* Enkele studies bevatten aanwijzingen dat artsen de ernst van de
vermoeidheidsklachten en de impact van deze klachten op het
dagelijks functioneren van mensen met kanker onderschatten.
* Ook op de lange termijn leidt de ziekte kanker nog geregeld tot
een zorgvraag aan de huisarts.
* Het gebruik van medische zorg door ex-kankerpatiënten vertoont
gelijkenis met dat van groepen chronisch zieken.
* Op dit moment ontvangen ruim 22.000 mensen een
arbeidsongeschiktheidsuitkering vanwege kanker. Van hen is 70%
volledig arbeidsongeschikt verklaard en 30% gedeeltelijk. Deze
percentages zullen waarschijnlijk veranderen als gevolg van de
strengere herkeuringen die momenteel plaatsvinden.
Bij de nieuwe Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA), die in
2006 in plaats komt van de WAO, bepalen zowel de omvang als de duur
van de arbeidsongeschiktheid of men voor een bepaalde uitkering in
aanmerking komt. De verwachting is dat deze wet grote gevolgen zal
hebben voor de inkomenspositie van mensen die kanker krijgen.
In haar persbericht over het NIVEL onderzoek meldt de NFK: "De meeste
overlevers van kanker werken vanwege hun ziekte in deeltijd en dreigen
er financieel op achteruit te gaan als de gedeeltelijke
arbeidsongeschiktheidsuitkering wegvalt bij het ingaan van de nieuwe
Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA) per januari 2006."
Het NIVEL onderzoek is verricht door middel van een 'quickscan' van
literatuurbestanden en databanken. Daarnaast zijn secundaire analyses
uitgevoerd op enkele beschikbare databestanden: NS2, het
Patiëntenpanel Chronisch Zieken en het UWV (Uitvoering
Werknemersverzekeringen).