D66
D66 zal rond Prinsjesdag een aantal voorstellen presenteren om de
positie van de leraar voor de klas te versterken. Volgens D66-leider
Boris Dittrich moet het aanzien van de docent voor de klas verbeteren,
onder meer door de kwaliteit van de lerarenopleiding te verhogen en
door een betere en meer gedifferentieerde salarisstructuur. De
Democraten maken zich zorgen over het lerarentekort; dat zal door
demografische ontwikkelingen na 2007 weer snel oplopen.
`De kenniseconomie en de kennissamenleving beginnen met goed
onderwijs. En goed onderwijs valt of staat met goede, professionele
mensen voor de klas,' aldus Dittrich. `Als we niets doen, is straks
voor een groot deel van de schoolklassen geen leraar meer beschikbaar.
Dat zal dan ongetwijfeld worden opgevangen door extra vrije dagen,
grotere klassen en een verlaging van de kwaliteitsdrempel voor mensen
om voor de klas te staan. Wat ons betreft is dat een
nachtmerriescenario'.
Op dit moment is er een overschot aan leraren, waardoor het probleem
niet urgent lijkt. Maar schijn bedriegt, zegt Dittrich. `Wie nu van de
lerarenopleiding afkomt, heeft grote moeite een baan in het onderwijs
te vinden. Maar vanaf 2007 begint de grote pensioneringsgolf. Dan
hebben veel Pabo-studenten al een baan in het bedrijfsleven of bij de
overheid geaccepteerd en zijn zij voorgoed voor het onderwijs
verloren. D66 stelt daarom voor om nieuw afgestuurde leerkrachten een
traineeship in het onderwijs aan te bieden, om ervaring en extra
kennis en vaardigheden op te doen. Zo kan de periode tot 2007 zinvol
worden overbrugd, bínnen het onderwijs'.
Slecht imago
Ook de afgelopen paar jaar kampte Nederland met een lerarentekort.
`Eén van de gevolgen daarvan was, dat de vereisten om leraar te worden
steeds verder naar beneden zijn gegaan. Er moest van alles worden
geprobeerd om maar mensen voor de klas te krijgen. Dat heeft het imago
van het vak geen goed gedaan. Om nu meer jonge mensen te motiveren
voor een carrière in het onderwijs te kiezen, moet het aanzien van de
leraar juist flink worden opgeschroefd. Het is ironisch; het vak van
leraar is in deze tijd veel moeilijker dan voorheen. Allerlei
problemen uit de samenleving komen op het bordje van de leraar
terecht. Maar hoewel het vak steeds uitdagender wordt, is het aanzien
van leraren veel minder goed dan een aantal decennia geleden. Dat moet
veranderen'.
Om de situatie structureel te verbeteren, stelt D66 een aantal
maatregelen voor. Zo willen de Democraten de lerarenopleiding
versterken. `Vakkennis hoort weer centraal te staan. Het gaat niet
alleen om het begeleiden van het leerproces, het gaat er ook om dat
een leraar de autoriteit heeft van iemand die veel weet. De kwaliteit
moet omhoog. Wij vinden dat er op de Pabo ook weer gewoon examens
moeten worden afgenomen. Op dit moment moeten studenten een soort
afstudeerwerkstuk maken. Een zakelijker atmosfeer zal de Pabo ook
aantrekkelijker maken voor mannen, die nu alleen bij uitzondering voor
een baan in het onderwijs kiezen. Maar het belangrijkste is, dat bij
een stevig vak als leraar ook een stevige opleiding hoort'.
Beter salaris
Volgens Dittrich hoort bij een zwaardere opleiding ook een beter
salaris. `Ik vind het niet terecht dat een docent die carrière wil
maken uiteindelijk een managementfunctie binnen de school moet
accepteren. Het werk voor de klas hoort de top van de hiërarchie te
zijn, niet het opstellen van roosters om maar wat te noemen'. D66 wil
daarom dat minister Van der Hoeven de lerarensalarissen over de hele
linie optrekt, maar ook meer differentiatie mogelijk maakt. `Een
leraar voor een moeilijke klas of met zeer goede prestaties moet ook
meer kunnen verdienen. Het moet weer mogelijk worden om carrière te
maken vóór de klas. Zeker ook in het MBO en HBO zou er meer geld naar
docenten moeten gaan ten koste van het management, dat de afgelopen
jaren flink is uitgedijd'. Daarbij hoort volgens Dittrich ook, dat de
politiek en de schoolbesturen weer meer gaan vertrouwen op de
kwaliteiten van de leraar voor de klas. `De tijd dat alles wat er in
de klas gebeurt door de overheid tot in detail wordt voorgeschreven is
nu echt voorbij'.
Symbool van waardering
Als blijk van maatschappelijke waardering, stelt D66 ook voor het
collegegeld terug te betalen voor bevoegde leraren die minimaal drie
jaar in het onderwijs hebben gewerkt. Dittrich: `Het zou goed zijn als
de samenleving een gebaar zou maken naar mensen die kiezen voor een
carrière in het onderwijs'.
Sinds de regeringsdeelname van D66 is de onderwijsbegroting al
structureel opgehoogd; elk jaar is er ruim één miljard euro extra
beschikbaar voor onderwijs en kennis. Toch sluit Dittrich niet uit,
dat de Democraten rond Prinsjesdag opnieuw naar financiële ruimte
zullen zoeken om elementen uit het plan mogelijk te maken.
12-9-2005 13:50