Persbericht: 11 september 2005.

Wekelijks wordt via Peil.nl een onderzoek gedaan naar de politieke voorkeur en oordeel over regering, ministers en fractieleiders De peiling van politieke voorkeur is gebaseerd op meer dan 3000 ondervraagden, de overige metingen uit dit persbericht op meer dan 1000 personen. .

Commotie rond OM heeft forse impact

In de afgelopen 2 maanden zijn er weinig verschuivingen geweest in politieke voorkeur. De afgelopen twee weken begon het CDA wat te stijgen. In de tweede helft van de afgelopen week is die situatie echter abrupt veranderd. De discussie rondom het OM en met name de wijze waarop Minister Donner hiermee omging heeft een duidelijke impact op het oordeel van de Nederlanders gehad. Zo daalde het CDA 3 zetels.

Hierdoor staat de regeringscombinatie op 56 zetels (verlies van 22 zetels). Bij de oppositie staat de SP er het sterkst voor (10 zetels winst). De zwakke positie van de regeringspartijen is ook af te leiden van de vraag "welke partijen maken een kans op uw stem?". Terwijl 90% van de PvdA-kiezers uit 2003 nu "PvdA" zeggen, noemt minder dan 60% van de CDA kiezers uit 2003 het "CDA" en minder dan 70% van de VVD-kiezers uit 2003 de "VVD".

Het vertrouwen in de regering en het vertrouwen in de politiek was de laatste weken wat gestegen ten opzichte van het laagste punt (november 2004, na de moord op Van Gogh). Maar deze week is het weer abrupt gedaald naar dat niveau. Ook CDA- en VVD-kiezers scoren lager dan 6, hetgeen ongewoon is voor kiezers van regeringspartijen.

Op de vraag welke regeringscombinatie men de volgende keer zou willen geeft nog maar 12% aan CDA+VVD+D66. De linkse combinatie scoort met 28% het hoogst (maar ook dat percentage is relatief laag voor de meest genoemde regeringscombinatie, kort na de verkiezingen in 2003 scoorde bij voorbeeld CDA+PvdA 48%).

Sinds het aantreden van het kabinet wordt iedere twee weken het oordeel gevraagd over de 14 ministers. Ook daar zien we in terug welke impact de afgelopen week heeft gehad. Minister Donner, stond bij het aantreden van het kabinet na Minister Zalm op de tweede plaats. Geleidelijk zakte hij weg. Deze week staat hij duidelijk op de laatste plaats. Van alle Nederlanders geeft nu 9% aan hoge verwachtingen van hem te hebben en 64% meldt lage verwachtingen. Ook onder de CDA-kiezers uit 2003 is zijn positie duidelijk verzwakt. 17% heeft hoge verwachtingen van hem en 51% lage verwachtingen (bij het aantreden van het kabinet in juni 2003 was dit resp. 42% en 19%).

Dat de impact van deze kwestie veel groter is dan de commotie rondom Minister Veerman in de afgelopen weken blijkt ook. Zijn positie is namelijk in de afgelopen weken amper verslechterd. Hij blijft bij de top-vijf van het kabinet staan. (Maar ook die top-vijf staat er niet goed voor.)

In zetels
Tweede Kamer
Verk.
TK 2003
5/09/
2005
12/05/
2005
CDA 44 34 31
PvdA 42 46 47
VVD 27 22 22
LPF 8 0 1
Groen Links 8 9 9
SP 9 19 19
D66 6 4 3
ChristenUnie 3 6 7
SGP 2 2 2
Groep Wilders 1 7 7
PRDV 0 1
Partij vd Dieren 1 1
Totaal 150 150 150

Sinds maandag hebben we meerdere metingen verricht over de commotie die is ontstaan na de Netwerk-uitzending. Het oordeel van de Nederlander is duidelijk. Op de vraag wat men denkt wat er echt gebeurd is geeft twee derde deel aan dat men denkt dat er bewust DNA-bewijs is achtergehouden. En als men het Netwerk programma heeft gezien zegt zelfs 88% het.

7-sep 8 sep
verticaal gepercenteerd naar Allen
Keek
Netwerk Allen
Keek
Netwerk
DNA-bewijs is wel bewust
achtergehouden 57% 70% 67% 88%
Er is geen bewijs achtergehouden 13% 15% 10% 4%
Weet niet/geen antwoord 30% 15% 27% 8%
Total 100% 100% 100% 100%

70% Denkt dat dit niet een eenmalige gebeurtenis is, maar wel vaker voorkomt bij het OM. 45% Van de Nederlanders vindt dat Minister Donner moet aftreden en 42% vindt dat niet. Er blijkt een duidelijke relatie te liggen met politieke voorkeur. Van de CDA-kiezers vindt ruim een kwart dat Donner moet aftreden, bij de kiezers van VVD en D66 zijn er iets minder mensen voor zijn aftreden dan er tegen. Maar van de kiezers van de oppositiepartijen vindt een ruime meerderheid die hij moet aftreden.

De reactie van Maurice de Hond op deze cijfers: "Deze kwestie is een prima voorbeeld van de manier waarop in Nederland de kloof tussen politiek en burger groter wordt. In plaats ervoor te zorgen dat de burgers in ieder geval een vorm van vertrouwen in hem houden, stelt Minister Donner zich pontificaal voor het OM op. En daarmee brengt hij zichzelf in een positie waarbij hij als een onderdeel van het probleem wordt gezien, in plaats van een deel van de oplossing."

www.peil.nl is een samenwerkingsverband tussen No Ties bv uit Monnickendam, specialisten in online onderzoek, en Maurice de Hond (View/Ture bv). Dit onderzoek wordt uitgevoerd in opdracht van de NOS.

Voor grafieken : Zie het origineel