Open Monumentendag Arnhem 2005
Zondag 11 september vindt in Arnhem weer de jaarlijkse Open
Monumentendag plaats. Dit jaar onder het thema Geloven in monumenten,
Religieus erfgoed in Arnhem. Op deze dag zijn kerken en andere
religieuze erfgoederen geopend, die vaak voor het publiek gesloten
zijn. In veel kerken worden rondleidingen verzorgd, kan er muziek
worden geluisterd of zijn er exposities te bezichtigen. De meeste
kerken zijn geopend van 12.00 tot 17.00 uur. Bij enkele geldt een
afwijkende openingstijd. Het centrale infopunt is in de Eusebiuskerk.
In Arnhem zijn bijna alle bouwstijlen van kerken vertegenwoordigd. Er
zijn enkele middeleeuwse kerken, een negentiende-eeuwse synagoge en
een groot aantal kerken in diverse neostijlen. De oudste kerk, gewijd
aan Sint Maarten, dateert van vóór 893 en stond zeer waarschijnlijk op
de plaats van de huidige Grote of Eusebiuskerk.
Tot aan de Reformatie blijft het aantal kerkgebouwen in Arnhem
beperkt. Eind achttiende eeuw wordt, mede onder Franse invloed, de
godsdienstvrijheid ingevoerd. De verworven vrijheid vormde vooral bij
de katholieke kerk aanleiding tot grote bouwactiviteit. De
bloeiperiode van de kerkenbouw in Arnhem ligt tussen 1850 en 1950. De
bevolking neemt rond die periode enorm toe en maakt het bouwen van
woonwijken buiten de wallen noodzakelijk. Daarbij verschenen ook
nieuwe gebedshuizen.
Vanaf 1960 zet de ontkerkelijking in. Hierdoor moeten steeds meer
kerken hun deuren sluiten. Momenteel is er weer een nieuwe golf van
sluitingen. Herbestemming van kerken is in dit kader dan ook een
actueel thema. Verbouwing tot appartementen kán een oplossing zijn,
maar niet elke kerk verdraagt een dergelijke wijziging. Ook worden er
wel kerken verhuurd aan andere kerkgenootschappen of hebben ze een
sociaal-culturele bestemming gekregen. Tijdens de Open Monumentendag
zijn verschillende kerken die in aanmerking komen voor een
herbestemming opengesteld.
Programma
Het complete programma van de Arnhemse Open Monumentendag is te vinden
op de site van gemeente Arnhem onder evenementen. Bij Tourist info
Arnhem, Velperbuitensingel 25 (zij-ingang Musis Sacrum), het stadhuis
in Arnhem en de bibliotheek aan de Koningstraat 26 ligt een
uitgebreide programmafolder. Op de dag zelf is er vanaf 12 uur in de
Eusebiuskerk een DVD-presentatie te zien die speciaal is gemaakt over
het programma van deze middag.
Voorafgaand aan de Open Monumentendag wordt op woensdag 7 september in
de Waalse kerk
(Gasthuisstraat, achter de schouwburg) een mini-symposium gehouden
over De herbestemming van onze kerken. Er zullen bijdragen zijn van
onder meer Martin van Bleek (Gelders Genootschap) en van de
architecten Peter Koelewijn en Alberto Kerkhof. Het symposium begint
om 20 uur en de toegang is vrij.
Gemeente Arnhem